© २०२३
कपिलवस्तु, २० मंसिर
कपिलवस्तुको शुद्धोधन गाउँपालिकाका युवायुवती पछिल्लो समय व्यवसायिक कुक बन्ने सपना बोकेर सिपमूलक तालिममा आकर्षित भएको देखिन्छ। शुद्धोधन–१ प्रगतिनगरका ८ कक्षा पास सागर न्यौपाने पनि यही समूहका एक उत्साही प्रशिक्षार्थी हुन्।
अघिल्लो महिना देखिनै उनले ‘खानाको परिकार बनाउने’ विषयमा तालिम सुरु गरेका छन्। पढाइले मात्र राम्रो रोजगारी नपाइने ठम्याएर उनले कुकिङ सीपलाई भविष्यको पेसा बनाउने लक्ष्य राखेका हुन्। यसअघि चलाएको सानो खाजा पसलमा ग्राहकको माग अनुसारका परिकार बनाउन नसकेपछि सागरले औपचारिक तालिमको आवश्यकता महसुस गरेका थिए।
दैनिक १० किलोमिटर टाढाको लबनीस्थित तालिम केन्द्र पुगेर बिहान १० देखि दिउँसो ४ बजेसम्म तालिममा सहभागी हुने सागरले अहिले समोसा, पराँठा, अण्डाबाट बन्ने पोच, सनिसाइड अप, मुर्गी गातावनी सुपदेखि तरकारी काट्ने दक्षता समेत सिकिसकेका छन्। “शिक्षा कम छ, तर सिप राम्रो भए स्वदेशमै रोजगारी पाइन्छ भन्ने बुझेर यो तालिम रोजेको हुँ,” उनले भने।
सागरजस्तै शुद्धोधन–४ मधुनगरकी पूजा कलवार पनि पारिवारिक जिम्मेवारीका कारण ९ कक्षा पछाडि पढाइ जारी राख्न नसकेकी युवती हुन्। सानैमा आमाबाबुको निधनपछि दुई भाइको जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएकी पूजाले कुकिङ सीपले घरमै बसेर आयआर्जन गर्न सकिने बताइन्। “हाम्रो क्षेत्रमा कार्यक्रम–भोजमा अरु जिल्ला र भारतबाट कुक बोलाउने चलन छ। अब हामी नै स्थानीय रूपमा सेवा दिन सक्छौं,” उनले भनिन्।
त्यस्तै, शुद्धोधन–४ मोतीभारीका सनोज धोबी पनि पछिल्लो ३० दिनदेखि तालिममा सक्रिय छन्। आर्थिक रूपमा कमजोर पृष्ठभूमिबाट आएका सनोजले ‘शिक्षाले मात्र होइन, सिपले जीवन सार्थक बन्छ’ भन्दै तालिम रोजेको बताए।
६५ दिने यो कुकिंग सीप विकास तालिममा सहभागीलाई खाद्य सुरक्षा, भान्साको स्वच्छता, भाँडाकुडा व्यवस्थापन, नेपाली, थारु, चाइनीज, बर्गर, स्यान्डविच, बिरयानी लगायत विविध परिकार बनाउने सीप सिकाइँदै आएको प्रशिक्षक राजनराज जोशीले जानकारी दिए। “कुकिङ सीप नेपाल मात्र होइन, विश्वभर प्रयोग हुने सीप हो। यहाँ सिकेको सिपले युवालाई आत्मनिर्भर बनाउने विश्वास लिएको छु,” जोशीले भने।
बिएमजेड र डब्लुएचएचको सहयोगमा कालिका स्वावलम्बन सामाजिक केन्द्रले सञ्चालन गरेको ‘सुधारिएको खाद्य प्रणाली परियोजना (NPL 1083–22)’ अन्तर्गत माग आधारित रूपमा २० युवा–युवतीका लागि तालिम सञ्चालन गरिएको परियोजनाका नागरिक समाज परिचालन तथा वकालत अधिकृत अशोक चन्द्र लम्सालले बताए। उनका अनुसार भुमिहीन तथा विपन्न परिवारका सदस्यलाई स्वरोजगार बनाउने उद्देश्यले तालिम सञ्चालन गरिएको हो।
शुद्धोधनका युवायुवतीले देखाएको उत्साहले गाउँमै सीप सिकेर आत्मनिर्भर बन्न सकिने सम्भावना थप उज्यालो बनेको छ।