© २०२३
लुम्बिनी, ०५ मङ्सिर ।
रुपन्देही जिल्लाको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिकाका चार वडाका ३६ जना मधेसी समूहका महिलालाई गुन्द्रुक बनाउन सिकाइएको छ ।
इस्लामिक रिलिफ नेपालको आर्थिक सहयोगमा लुम्बिनी एकीकृत विकास संस्था (लिडो नेपाल) कपिलवस्तुद्वारा रुपन्देहीको दुई पालिकामा सञ्चालित न्यून आय भएका र संकटासन्न समुदायको उत्थानशीलता अभिवृद्धि परियोजना अन्तर्गत व्यावसायिक तरकारी उत्पादक किसानहरूलाई कटानी पछिको व्यवस्थापन र मूल्य अभिवृद्धि सम्बन्धी दुई दिने तालिम अन्तर्गत गुन्द्रुक बनाउन सिकाइएको हो ।
पालिकाको वडा नम्बर २,४,११ र १२ का १८ कृषक समूहका महिला कृषकलाई तालिममा सहभागी रहेका थिए । “हामीलाई गुन्द्रुक (सिन्की) बनाउने तालिम नौलो लागेको छ । अहिले सम्म सिन्की खाएका छैनौ । पहिले त बनाउन सिके पछि खाएर हेर्छौ ।
राम्रो भए व्यवसायीक रूप दिन्छौ ।” तालिममा सहभागी वडा नम्बर १२ भईकी कुमारी लोधले भनिन । सिजनमा खेर जाने तरकारीलाई सिन्की बनाएर बेसिजनमा उपभोग गर्न सकिने बारे जानकारी पाएको उनले बताइन । “हामीलाई गुन्द्रुक बारे कुनै जानकारी थिएन ।
आज तालिममा जानकारी पनि पायौँ । गुन्द्रुक बनाउन पनि सिक्यौँ ।” वडा नम्बर ४ शिव लवा कृषक समूहकी सदस्य जोहरा खातुनले भनिन । ताजा तरकारी नभएका बेला गुन्द्रुक उपभोग गर्न सकिने जानकारी पाएको बताउँदै उनले अब गुन्द्रुक बनाउने, उपयोग गर्ने र बिक्री वितरण गर्ने उनले बताइन ।
मधेसी समुदायमा उत्पादन उपरान्तका तरकारीलाई व्यवस्थापन गर्ने सिप प्रदान गर्न र मूल्य अभिवृद्धि गर्न तालिम दिइएको तालिमका प्रशिक्षक समेत रहेका देवदह नगरपालिकाका सहायक कृषि विकास अधिकृत राजेन्द्र चौधरी थारुले बताए ।
“उत्पादित मुला, काउली, सागपात खेर गई रहेको हुन्छ । त्यसलाई कसरी पछि सम्म उपयोग गर्न लायक बनाउने भन्ने सिप तालिम मार्फत दिन्छौँ । ” उनले भने । तालिममा गुन्द्रुक बनाउने बारे सैद्धान्तिक र प्रयोगात्मक अभ्यास, तयार गर्न लाग्ने समय, खान योग्य कसरी बनाउने र गुन्द्रुकबाट बन्न सक्ने परिकार, अचार र केचप बनाउने तरिका बारे जानकारी दिइएको उनले बताए ।
उत्पादित तरकारीहरूको भण्डारणमा १५ देखी २० प्रतिशत नोक्सानी हुने भएको देखिएकाले तरकारी कटानी पछिको व्यवस्थापन र मूल्य अभिवृद्धिका लागी दुई दिने तालिममा कृषक समूहका महिला सदस्यलाई गुन्द्रुक बनाउने तालिम लगायतको सिप दिन थालिएको परियोजनाका कृषि अधिकृत प्रबिन बस्यालले जानकारी दिए ।
सही भण्डारणको अभावमा बिग्रिन सक्ने मुला, साग, काउलीबाट गुन्द्रुक, टमाटरबाट केचप, अन्य तरकारीबाट अचार बनाउन र सोको बजारीकरणको सिप समेत दिइने उनले बताए ।