खोज

नेपाल नर्सिङ सङ्घले सरकार र निजी अस्पतालका प्रतिनिधिहरूसँग आइतबार गरेको सहमति १२ घण्टा नहुँदै भङ्ग भएको छ ।

माग पूरा नभई अधुरो सहमति भएको भन्दै नर्सहरूले सहमति कार्यान्वयनमा आशङ्का जनाएका छन् । एकतर्फी ढङ्गले निर्णय गरेको आरोप लगाउँदै नर्सहरू थप आन्दोलित बनेपछि नर्सिङ सङ्घ सहमतिबाट पछि हटेको छ ।

नर्सिङ सङ्घले ४८ घण्टाभित्र माग सम्बोधन नभए देशभरका सरकारी, निजी, गैरसरकारी स्वास्थ्य संस्था तथा मेडिकल कलेजमा अत्यावश्यक बाहेकका सबै नर्सिङ सेवा ठप्प पारिने चेतावनी दिएको छ । निश्चित रूपमा निजी मेडिकल कलेज र अस्पतालहरूले गरेको श्रम शोषण, लामो ड्युटी र कम सुविधाले नर्सहरूको जीवनलाई कठिन बनाएको छ ।

कतिसम्म भने विएस्सी नर्सिङ गरेका स्वास्थ्यकर्मीहरूले मासिक १० हजार पारिश्रमिक बुझेको तथ्य सार्वजनिक भएको छ । अहिले पनि नयाँ नर्सका लागि १० हजार रुपैयाँ तलब दिने गरिएको छ । अस्पतालको शोषणविरुद्ध बोल्दा जागिरबाटै निकाल्ने धम्की आउने गरेको स्वास्थ्यकर्मीको पीडा छ ।

अस्पतालमा काम गर्ने कोही नर्स सन्तुष्ट छैनन् तर अर्को विकल्प नहुँदा उनीहरू काम गर्न बाध्य भएका छन् । नेपालमा श्रम शोषणकै कारण धेरै स्वास्थ्यकर्मी नर्सहरू विदेश पलायन भएका छन् । लाखौँ खर्च गरेर नर्स बन्ने सपना साँचेर काम थालेकाहरू अहिले पारिश्रमिककै कारण मानसिक रूपमा विक्षिप्त हुने अवस्था देखिएको छ ।

निजी अस्पतालहरूमा नर्सहरूलाई सरकारले तोकेको आधारभूत तलबको मापदण्ड लागू गरिएको छैन । अस्पतालहरूले सरकारको भन्दा आफ्नै नियम बनाएर नर्सलाई काममा लगाउने गरेको पाइएको छ ।

नर्सहरूले बिरामीको सेवा गर्नुपर्ने नैतिक जिम्मेवारी बोकेका छन् तर यो जिम्मेवारीले उनीहरूको व्यक्तिगत जीवन र आर्थिक अवस्थालाई थप बोझिलो बनाएको छ । २४ सै घन्टा बिरामीको सेवा गर्ने नर्सहरूले बर्षौ काम गरिसक्दा पनि मासिक २० हजार पारिश्रमिक पनि नपाउने गरेको सुन्दा आश्चर्य लाग्छ । नर्सिङ पेशाभित्रको श्रम शोषण अत्यन्त घृणाष्पद छ ।

नीजि मेडिकल कलेजहरू र ठूला नीजि अस्पतालले कार्तिक महिनादेखि नै पूर्णरूपमा सरकारी पाँचौं तह अर्थात् ३४ हजार ७३० रुपैयाँ तलब दिने सहमति भएको थियो ।

त्यसैगरी अन्य निजी अस्पतालहरूले भने हाललाई २७ हजार ७८४ तलब दिने र एक महिनाभित्र अस्पतालको वर्णीकरण गर्दै सरकारी सरह नै पु¥याउने सहमति भएको थियो । तर सहमति कार्यान्वयनमै आशङ्का भएपछि सहमति तोडिएको छ । नर्सहरूको आन्दोलन यथावत छ ।

स्वास्थ्य सेवामा संलग्न स्वास्थ्यकर्मी नै न्यून तलवबाट बञ्चित हुनुपर्दछ भने आम नागरिकको स्वास्थ्य सुरक्षाको ग्यारेण्टी कसरी होला ? सम्बद्ध निकायको ध्यानाकर्षण हुनुपर्दछ । काम गरेपछि समयमै उचित पारिश्रमिक उपलब्ध गराउनुपर्ने भएपनि स्वास्थ्यकर्मीहरू नै श्रमको शोषणमा पर्नु राम्रो होइन ।

नर्सहरूको माग जायजमात्र होइन सत प्रतिशत सही छ । काम गरेपछि श्रमको उचित सम्मान पाउनु उनीहरूको नैसर्गिक अधिकारको कुरा पनि हो । यस विषयमा नेपाल सरकारको गंभीर ध्यानाकर्षण जरुरी छ ।

अब सरकारले पहल गरेर नर्सहरूको तलवमा वृद्धि गर्ने व्यवस्था गरोस् । आजको युगमा सवैभन्दा पहिलो प्राथमिकतामा नर्सहरूको श्रमको सम्मान हुनुपर्नेमा स्वास्थ्यकर्मीमाथि नै अन्याय हुनु कदापी न्यायोचित मान्न सकिदैन । भोको पेटले कोही कसैले काम गर्न सक्दैन ।

लाखौँ लगानी गरि अध्ययन सकाएर काम सुरु गरेका स्वास्थ्यकर्मी नर्सहरूमाथि श्रमको थिचोमिचो भएको सुन्दा दुःख लाग्नु स्वाभाविक छ । विरामीबाट पैसा असूली गर्ने तर स्वास्थ्यकर्मी नर्सहरूलाई श्रमको शोषण गर्ने काम राम्रो होइन् ।

तसर्थ अहोरात्र सेवा प्रवाहमा खटिने नर्सहरूको गुनासो तत्काल सम्बोधन गर्नेतर्फ ढिलाई नहोस् । स्वास्थ्यकर्मी नर्सहरूले थालेको आन्दोलनप्रति सवैको ऐक्यवद्धता छ । स्वास्थ्यकर्मीको रोदन र पीडामा बेवास्ता गरेर सरकार र नीजि अस्पताल संचालकहरूलाई सुहाउने कुरा होइन । तसर्थ स्वास्थ्यकर्मीको माग ढिलो नगरी सम्बोधन गरियोस् ।