खोज

सुनवल, २३ असोज ।

भगवान् गौतमबद्धको अस्थिधातु सुरक्षित रहेको स्थल पश्चिम नवलपरासी रामग्राम–७ उजैनीमा रहेको रामग्राम स्तूपाको संरक्षणका लागि नगरपालिकाले प्रयास थालेको छ । स्तूपाको मुख्य भागलाई संरक्षण गर्ने गरी नगरपालिकाले बलियो तारजाली सहितको छेकबार निर्माण गरेको छ ।

तारबार भित्रको क्षेत्रमा स्तूपाको मुख्य भाग रहेकाले त्यसको संरक्षण र पर्यटकलाई अवलोकन गर्न सहज होस् भन्ने उद्देश्यले तारजाली लगाइएको नगरपालिकाले जनाएको छ ।

अब तारजाली भित्रको भागमा थप ध्यानको लागि स्थान बनाउने र पानी जम्ने स्तूपाकोे पछिल्लो भागमा पानी निकासको व्यवस्था गरेर कार्यक्रम स्थल बनाउने नगर प्रमुख धनपत यादवले बताए ।

संघीय सरकार अन्तर्गतको लुम्बिनी विकास कोषको क्षेत्राधिकार भित्र रहेको रामग्राम स्तूपामा सामान्य काम गर्न पनि स्थानीय सरकारलाई सहयोग प्राप्त नभएको यादवले गुनासो गरे ।

“तारजाली लगाउन समेत पटक पटक लुम्बिनी विकास कोष देखि पुरातत्त्व विभाग सम्म धाउनुप¥यो, न उहाँहरूले काम गर्नुहुन्छ न त हामीलाई गर्न दिनुहुन्छ, यादवले भने ।” विश्वकै ध्यान खिच्न सक्ने धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थल रामग्राम स्तुपाको विकासमा लुम्बिनी विकास कोष नै बाधक बनेको नगर प्रमुख यादवको भनाइ छ ।

३३ लाख ८० हजारको लागतमा ६ फिट अग्लो साढे चार सय मिटर तारजाली गरिएको हो । स्तूपा क्षेत्रमा शान्ति कायम गर्दे पर्यटकलाई सहज अवलोकन र बौद्ध धर्मावलम्बीलाई ध्यान गर्ने वातावरण निर्माणको प्रयासमा रहेको नगरपालिकाले जनाएको छ ।

रामग्राम स्तूप विश्वमै भगवान् गौतमबद्धको एक मात्र उत्खनन नगरिएको सिङ्गो अस्थिधातु सुरक्षित रहेको स्थल हो । लुम्बिनी जत्तिकै महत्त्वपूर्ण पुरातात्त्विक तथा ऐतिहासिक स्थल भए पनि रामग्राम स्तूपाको उचित संरक्षण र विकास हुन सकेको छैन ।

महापरिनिर्वाणपछि भगवान् गौतम बुद्धको अस्थिधातु आठ भागमा वितरण गर्दा आठ भाग मध्ये एक भाग कोलिया राजाहरू मार्फत रामग्राम ७ उजैनीमा ल्याई रामग्राम स्तूपाकोे निर्माण भएको थियो ।

पछि अन्य स्तूपको उत्खनन गराई संसार भरि ८४ हजार भागमा वितरण भए पनि रामग्रामको अस्तु उत्खनन् नभएका कारण सिङ्गो अस्तु यहाँ सुरक्षित रहेको छ । महत्त्वपूर्ण स्थल भएरपनी स्तुपा क्षेत्रको उचित विकास र संरक्षणको काम हुन सकेको छैन । पटक पटक स्तुपाको विकासको विषयमा कुरा उठ्ने गरेपनी काम भने भएको छैन ।