खोज

नेपालीहरूको सबैभन्दा ठुलो चाड विजयादशमी नेपालीहरूको घर आँगनबाट बिदा हुँदै गर्दा एकाएक उत्पन्न प्राकृतिक विपद्का कारण मुलुकले ठुलो क्षति बेहोरेको छ । अव विजयादशमीको समापनसँगै अर्को ठुलो उज्यालो पर्व तिहार आइपुगेको छ ।

यही बेला उत्पन्न प्राकृतिक विपद्का कारण मुलुकले ६० जना नागरिक गुमाएको छ । करोडौँ बराबरको धनमाल क्षति भएको छ । प्रभावित परिवार सरकारको राहतको प्रतीक्षामा छन् । यही बेला उपभोक्तामाथि महँगीको मार थपिएको छ ।

तिहार नजिक आउँदै गर्दा बजारमा महँगीले चुचुरो छुने अवस्था छ । बजारमा महँगीको भयावह अवस्था सुरु भैसकेको छ । यद्यपि यो हरेक वर्ष निरन्तर हुन्छ । यो बर्षपनि त्यही भएको छ । उपभोक्ता किनमेलका लागि बजार जान सक्ने अवस्था छैन ।

तरकारीदेखि दैनिक खाद्यान्नमा महँगीले सीमा नाघेको छ । पछिल्लो समय उपभोग्य बस्तुको मूल्यमा चमत्कारी रूपमा वृद्धि भएको छ । बजारमा तरकारीको मूल्य एक महिनायता तेब्बर वृद्धि भएको छ । सरकारी संयन्त्रले बजार अनुगमनको औपचारिकता गर्छन् ।

सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो – यस्ता अनुगमन मौसमी हुन । केवल औपचारिकताका लागि गरिने अनुगमनबाट जनतालाई कुनै प्रकारको राहत हुने अवस्था छैन । जहिलेपनि र जहाँ पनि उपभोक्ता नै ठगिने अवस्था कायमै छ । जब चाडपर्व आउँछन् अनि सुरु हुन्छ मौसमी अनुगमन ।

केवल अनुगमन गर्ने, सामानको मिति हेर्ने र मिति सकिएको भए मिति सकिएको छ भनेर पसलेलाई जानकारी दिने बाहेक अनुगमनले परिणाम दिन सकेको छैन । उपभोक्तालाई अहिले महँगीबाट राहत दिनुपर्ने छ ।

त्यसतर्फ सम्बन्धित निकायको ध्यान जाओस् । एकातर्फ बिजयादशमीसंगै दिपावली नजिक आएकोले बजार महंगी बढेको छ । त्यसो त उपभोक्ता भन्छन्– अनुगमन गर्दैमा मूल्य कम हुने होइन ।

जे होस वर्षमा एक पटक भए पनि सरकार र पालिकाहरूले बजार अनुगमन गर्ने गरेका छन् र अनुगमनको औपचारिकता पूरा गर्दै आएका छन् । बजारमा अहिले म्याद नाघेका, मूल्य सूचि उल्लेख नभएका तथा मिसावट भएका खाद्य सामाग्रीको बिगबिगी छ ।

नयाँ सरकारको ध्यान अहिले बजार र महँगीतर्फ भन्दा पनि अन्यत्र मोडिएको बेला उपभोक्तामाथि भार थप्ने काममा बिचौलियाको दह्रो आँखा गएको छ । पछिल्लो समय बजारमा झनै विकृति बढेको छ । त्यसो त नेपालमा खाद्यवस्तुमा धेरै–थोरै मिसावट हुनु र म्याद गुज्रिएका वस्तु पाइनु नौलो कुरा होइन ।

जहाँबाट भए पनि उपभोक्तामाथि शोषण, दमन र उत्पीडनका काम भइरहेका छन् । यतिसम्मकी नाम चलेका कम्पनीबाट उत्पादित वस्तु तथा सामग्रीको अवस्था पनि त्यही छ । विक्री नहुँदा गोदाममा थन्किएका बस्तुको रिपेकेजिङ गर्ने र अर्को मिति राखेर बजारमा पठाउने काम रोखिएको छैन ।

प्याकेटमा बन्द खाद्यवस्तुको समस्या सबैभन्दा बढी छ । अनुगमनका क्रममा पानी, दूध, दुग्धजन्य पदार्थ, माछा–मासु, चामल, दाल, खाने तेल, पास्ता, दालमोठ, भुजिया, चाउचाउ, बिस्कुट, चक्लेट, मिठाइ र मिठाइजन्य पदार्थ, चियापत्ती, कफी, पेय पदार्थ, मदिरासहित विभिन्न प्रकारका ड्राइफुड खानयोग्य नभएको, मिसावटको मात्रा अधिक रहेको, गुणस्तरको नामोनिसान नरहेको पाइनुले वास्तवमा उपभोक्ताको स्वास्थ्यमाथि हरेक क्षेत्रबाट प्रहार भइरहेको बुझ्न सकिन्छ ।

अर्को विडम्वना के छ भने कतिपय अवस्थामा अनुगमन टोलीले पूर्व सूचना दिएका आधारमा समेत विक्रेताले त्यस्ता वस्तु गायव गरेको समेत बेला बेलामा सार्वजनिक हुने गरेका छन् ।

अतः अनुगमन प्रभावकारी हुन नसकेको अवस्थामा मूल्य सूचिको विषयमा पनि अनुगमनकर्ताले ध्यान दिनु जरुरी छ । उपभोक्ता चर्को महँगीबाट आक्रान्त छन् । पछिल्लोपटक मुलुकमा देखिएको प्राकृतिक विपत्तीबाट प्रभावित उपभोक्तालाई राहत दिने र आउँदै गरेको दोश्रो ठुलो चाड तिहार राम्रोसंग मनाउने वातावरण सिर्जना गर्नेतर्फ ध्यान जाओस् ।

सरकारले सवै कुरा गरिदेओस् भन्दा पनि कठिन घडीमा सामाजिक संघ संस्था, स्थानीय पालिका, टोल विकास संस्था, उपभोक्ता बादी संस्थाहरू अहिले बढी जिम्मेवार बन्नु जरुरी छ ।