खोज

काठमान्डौ, २२ भदौ ।

नेपालमा सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनबाट वार्षिक ३९ हजारभन्दा बढी मानिसको मृत्यु हुने गरेको छ । मुटु, मिर्गौला, क्यान्सर लगायतका नसर्ने रोगको मुख्य कारणमध्ये एकलाई चुरोट, बिडी, गाँजा जस्ता सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन मानिन्छ । तथापि, सरकारले यस्ता पदार्थको बिक्री–वितरण नियन्त्रण वा यसमा लाग्ने कर वृद्धि गर्न सकेको छैन ।

विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) ले बढ्दो नसर्ने रोगको प्रमुख कारणलाई सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन मान्दै आएको छ र यसको नियन्त्रणका लागि करको दायरामा ल्याउनुपर्ने सुझाव दिएको छ । डब्लुएचओका अनुसार, नेपालजस्ता विकासोन्मुख मुलुकहरूले सुर्तीजन्य पदार्थमा कम्तिमा ७५ प्रतिशत कर लगाउनुपर्ने भए पनि हाल नेपालमा यसमा मात्र ३५ प्रतिशत कर लाग्ने गरिएको छ ।

नसर्ने रोगको नियन्त्रण र उपचारमा लाग्ने आर्थिक भार घटाउने सबैभन्दा प्रभावकारी उपाय भनेको सुर्तीजन्य पदार्थमा नियन्त्रण गर्नु रहेको नेपाल विकास अनुसन्धान प्रतिष्ठानका कार्यकारी निर्देशक डा। जयकुमार गुरुङले जानकनरी दिए । डा। गुरुङले सुर्तीजन्य पदार्थ उत्पादन र आयात गर्ने ठूला उद्योगहरुको पहुँचले गर्दा कर वृद्धि हुन नसकेको समेत बताए ।

स्वास्थ्य सेवा विभाग राष्ट्रिय स्वास्थ्य शिक्षा सूचना तथा सञ्चार केन्द्रका सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रण सम्वन्धी फोकल पर्सन, बरिष्ठ जनस्वास्थ्य अधिकृत उपेन्द्र ढुङ्गानाका अनुसार, पछिल्ला वर्षमा युवा र किशोर–किशोरीहरू नै सबैभन्दा बढी सुर्तीजन्य पदार्थ सेवन गर्ने समूह बनेका छन् ।

युवा पुस्ता र किशोर–किशोरीहरूमा सुर्तीजन्य पदार्थको अत्याधिक प्रयोगले भविष्यमा नसर्ने रोगको भार झन् बढाउने ढुङ्गानाले उल्लेख गरे । सबै सरोकारवाला निकायले यसको नियन्त्रणमा समयमै सक्रिय भूमिका खेल्नुपर्ने उनले जोड दिए ।