खोज

नेपालगञ्ज, १८ भदौ ।

हात्ती संरक्षण, मानव–हात्ती द्वन्द्व न्यूनीकरण र सहअस्तित्वका लागि नेपाल–भारत अन्तरसीमा समन्वय बैठक बर्दियाको ठाकुरद्वारामा सम्पन्न भएको छ ।

ग्लोबल नेचर फाउण्डको आर्थिक सहयोग र आइयूसिएन नेपालको प्राविधिक सहयोगमा उज्यालो नेपालले आह्वान गरेको बैठकमा दुई देशका सरोकारवालाबीच महत्वपूर्ण छलफल भएको हो । बैठकमा मधुवन नगरपालिका, बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज, डिभिजन वन कार्यालय बर्दिया, खाता सामुदायिक वन समन्वय समिति लगायतका संस्थाहरूको सहकार्य रहेको थियो । उज्यालो नेपालले सञ्चालन गर्दै आएको परियोजनाअन्तर्गत हात्ती संरक्षण, मानव–हात्ती द्वन्द्व न्यूनीकरण तथा सहअस्तित्वका विषयमा नेपाल–भारतका नागरिकबीच अनुभव आदानप्रदान गरिएको थियोे ।

नेपालमा “हात्ती मेरो साथी” र भारतमा “गजमित्र” कार्यक्रम सञ्चालन हुँदै आएका छन् । यी अभियानहरूले हात्तीलाई संरक्षण गर्नुका साथै स्थानीय समुदायलाई हात्तीलाई नजिकबाट बुझ्न र सहअस्तित्वमा बाँच्न प्रेरित गर्दै आएका छन् । बैठकमा सहभागीहरूले हात्ती संरक्षणसँगै मानिसको जीवन सुरक्षित राख्न पनि व्यवस्थापनमा ध्यान दिनुपर्नेमा जोड दिए ।

कार्यक्रममा बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जका वरिष्ठ संरक्षण अधिकृत डा. अशोक कुमार रामले हात्ती आक्रमणमा ज्यान गुमाउने परिवारलाई दश लाख रुपैयाँ उपलब्ध गराइने व्यवस्था भए पनि मानिसको जीवन मूल्यलाई अझ बढी प्राथमिकता दिनुपर्ने बताए । त्यसैगरी मधुवन नगरपालिकाका मेयर तेजबहादुर भाटले हात्ती आक्रमण र मानव आक्रमण दुबै रोक्नका लागि प्रभावकारी जनचेतना र व्यवस्थापन आवश्यक रहेको बताए । पूर्व वार्डेन तथा उज्यालो नेपालका रमेशकुमार थापाले नेपाल–भारत दुवै मुलुकमा हात्ती संरक्षणका राम्रा अभ्यास भइरहेका भए पनि हात्तीका कारण मानिसले भोगेका पीडा र मानिसका कारण हात्तीले भोग्नुपरेका समस्या अझै चुनौतीपूर्ण रहेको बताए ।

नेपाल–भारत सीमा क्षेत्रमा पर्ने कतरनियाँघाट वाइल्डलाइफ सेन्चुरीबाट सुरु भएर वनका कोरिडोर हुँदै हात्तीका झुण्ड दुवै देशमा ओहोरदोहोर गर्ने गरेका छन् । यसै क्रममा मानव–हात्तीबीच प्रत्यक्ष सम्पर्क बढ्दै जाँदा द्वन्द्वका घटना पनि बढिरहेका छन् । बैठकमा सरोकारवालाले यी समस्यालाई न्यून पार्दै सहअस्तित्वको वातावरण बनाउन निरन्तर सहकार्य गर्नुपर्ने निष्कर्ष निकालेकाछन् ।