खोज

लामो समयदेखि हमासको कब्जामा रहेका विपिन जोशीको रिहाइका लागि अन्ततः उनकी आमा र बहिनी इजरायल लगायतमा देशमा पुगेर अविलम्ब विपिनको रिहाइको आग्रह गरेका छन् ।

संयुक्त राष्ट्रसङ्घको पहलमा इजरायल लगायत सम्बन्धित मुलुक पुगेका विपिनकी आमा र बहिनीले विपिनको रिहाइका लागि आग्रह गरेका छन् । इजरायल र हमासबीच विगतमा युद्ध विराम भएर बन्दी आदानप्रदान गर्ने सहमति अनुसार केही बन्दी रिहा भए पनि विपिनको रिहाइ अझै हुन सकेको छैन । विपिन रिहाइमा नेपालको कूटनीतिक प्रयास असफल हुँदै आएको छ ।

जसका कारण विपिनको अवस्था लामो समय अज्ञात रहे पनि संयुक्त राष्ट्रसङ्घले नै पहल गरी उनकी आमा र बहिनीलाई इजरायल बोलाएको हो । अहिले विपिन र उनकी बहिनीले विपिनलाई रिहाइ गर्न आग्रह गरिरहेका छन् ।

यद्यपि अहिलेसम्म विपिनको रिहाइको कुनै प्रगति भएको छैन तर उनको रिहाइ हुने छ भन्ने धेरै आशा र विश्वास छ । गत वर्ष नै इजरायल र हमासबीच युद्ध विराम लागू भएपछि हमासले बन्धक मुक्तिको प्रक्रिया अघि बढाएको थियो ।

जस अनुसार केही इजरायली र विदेशी बन्धकलाई पहिलो चरणमा रिहाइ गरेको पनि थियो । इजरायलको समेत सहमति अनुसार जेलमा रहेका १ सय ५० जना प्यालेस्टेनीलाई रिहाइ गरेको थियो । रिहाइ हुनेमा थाईल्याण्ड सहित केही विदेशी नागरिक पनि थिए तर हमासले बन्धक बनाएका नेपालका विपिन जोशीको रिहाइ भने हुन सकेन ।

त्यसपछि पनि बन्दी साटासाटको क्रम चलिनै रह्यो तर पनि विपिन रिहाइको अत्तोपत्तो भएन । लामो समयको अन्यौल र विपिनको अवस्थाका विषयमा समेत हुनै जानकारी नभएपछि अन्ततः विपिनको आमा र बहिनी रिहाइको अपीलसाथ द्वन्द्वग्रस्त मुलुक पुगेका छन् ।

त्यहाँ राष्ट्रसङ्घको पहलमा कूटनीतिक भेट समेत भएको छ । अन्ततः विपिन रिहाइ हुन सक्ने आशाको दियो बलेको छ । त्यसो त नेपाल सरकारले कुटनीति नियोगमार्फत विपिन जोशीको रिहाइका लागि पहल गर्दै आएको छ तर अरू देशका नागरिक मुक्त हुँदा विपिनको विषयमा अहिलेसम्म अवस्था अज्ञात रहनु चिन्ताको विषय हो ।

विगतमा कतारको मध्यस्थतामा भएको सम्झौता अनुसार रिहाइ प्रक्रिया सुरु भएको थियो । नेपालले कतारसँग पनि विपिन रिहाईकाो लागि आग्रह गर्दै आएको हो तर अफसोच विपिन रिहाइको अन्यौल अझै रहनु चिन्ताको कुरा हो ।

कतारको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता माजेद अल अन्सारीले विपिन जोशीको रिहाइका लागि पहल गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनु भएको थियो । तर, अहिलेसम्म रिहाइका विषयमा कुनै जानकारी नहुनुले चिन्ता थपिएको छ ।

इजरायल र प्यालेस्टाईनबीचको भिषण मानवीय क्षतिमा सभ्य भनिने संसार किनाराको साक्षी हुन पुगेको छ । अस्पतालमा समेत बम वर्षा प्रहार गरेर सुत्केरी आमा र नवजात शिशुको हत्या गरिएको समाचार मानवताको इतिहासको कलंक हो ।

सैनिक आक्रमणमा हमासतर्फ बढी क्षति भएको छ । दैनिक मारिनेको संख्या बढिरहेको छ । अस्पताल लगायत नागरिक क्षेत्रमा समेत बम वर्षाइएको छ । युद्धमा अहिलेसम्म ४० हजारको मृत्यु भएको सार्वजनिक भएको छ ।

दुई देशबीचको द्वन्द्वमा नेपालका विद्यार्थीहरू समेत मारिएका छन् । कुनैपनि मुलुकको भूमिमा अर्को मुलुकले सैनिक आक्रमण गर्नु संयुक्त राष्ट्रसङ्घको बडापत्रको उल्लंघन हो । युद्धको विकल्प शान्ति नै हो । तसर्थ शान्तिका लागि अझैपनि पहल गर्नु जरूरी छ ।

युद्धका मामिलामा नेपालले अहिले देखाएको अडान यथार्थमा साना मुलुकहरूको प्रतिनिधित्व पनि हो । सैनिक शक्तिका आडमा अर्को मुलुकमाथि आक्रमण र थिचोमिचो गर्दा पनि मौन रहँदा साना राष्ट्रहरूको सार्वभौम सत्ता सधैँ संकटमा पर्छ ।

यसर्थ युद्धविरामलाई स्थायी शान्तिमा रूपान्तरण गर्नेतर्फ पहल होस् । नेपालका विपिन जोशीको रिहाइको पहल होस् । छोरा लिन गएकी विपिनकी आमा र बहिनी रित्तो हात फर्किनु नपरोस् ।