खोज

हामी यो युगमा छौं जहाँ प्रेमलाई लात हान्नेहरू प्रेमका सबैभन्दा ठूला ठेकेदार बनेका छन् । प्रेम बाँड्न हिडेकाहरू धर्तीभर जेल र मसानघाट बनाएर मान्छेको जिन्दगीलाई मृत्यु अघि र पछि पनि आफ्नै कब्जामा राख्न् बल गर्छन् ।

यहाँ प्रेमको नकाब लगाएर कसैको विश्वासमा छुरा चलाउनेहरू, आफन्तको बदनाम गराउन तरिका खोज्नेहरू, बदलाको भावना पाल्नेहरू, ओठको मुस्कान खोस्नेहरू तमाम् भेटिन्छन् । हाम्रो पूर्वीय परम्परामा सुखान्त सँधै प्रिय लाग्छ तर वास्तविकता भने दुखान्तको हो । तर बिडम्वना ! हामी बाँच्न सिक्दासिक्दै मर्छौं र कोही बाँच्न नपाइकनै मर्छौं ।

कुरा २०८२ साल वैशाख ३१ गते बुधवारको हो । मन्त्रालयको आयोजनामा भएको पाल्पा र गुल्मीको कार्यक्रम सम्पन्न पश्चा्त घर पुगी आएको थिएँ । ड्युटी त बिहीवारदेखि थियो तर टाढा भएकोले बुधवार नै फर्केको थिएँ ।

पाल्पा बुटवल चल्ने लोकल बस त्यसमा पनि पुरानो गाडी, अप्ठेरो र बिग्रिएको बाटोमा धुवाँ र धुलो उडाउदै कछुवाको गतिमा ३ बजे बुटवलको पुष्पलाल चोकमा पुगें । तराइको उखरमाउलो गर्मीमा पसिना चुहाउँदै कुनै वैदेशिक यात्राको प्लेन छुट्न लागेजस्तै गरी हतारिएर पुरानो बसपार्क हुदै तिनाउ पुलतिर लागेँ ।

जहाँ नारायणगढ–बुटवल–दाङ–तुल्सीपुर लेखिएको लु २ ख २३७ नम्बरको बस नेपालगञ्ज रोडको तिनाउ पुलमा यात्रुको प्रतिक्षामा थियो । म पनि त्यही बसमा ०३ः२५ बजे दाङको लागि चढें । गाडीमा प्रवेशसँगै एक्कासी एउटी साह्रै रामी महिलातिर मेरो नजर गयो ।

उमेरमा त्यस्तै ३०–३५ वर्षकी जस्ती देखिन्थिन् । हेर्दा लाहुरे वा कुनै सम्पन्नशाली परिवारकी सदस्य जस्तो लाग्थ्यो । वास्तवमा त्यत्तिकी राम्री मान्छे त आजसम्म मैले कहिल्यै देखेको थिइन । हेर्दा मंगोलियन मूलको जस्ती लाग्ने, गोरी, हाइट, रूप, जिउडाल सबै मिलेका ३२ लक्षणकी नभएर १०० लक्षणले सुसञ्जित थिइन् ।

औधी राम्री मानौं स्वर्गकी अप्सरा र धरतीको परी (रानी) जस्ती । साइड बि को ६ नं. सिटमा उनी बसेकी थिइन् भने साइड ए को ४ नं. सिटमा म बसेको थिएँ । मसँग घोराहीका दिनेश बस्नेत भाई बसेका थिए । कामका सिलसिलामा बुटवल गएर फर्केका रहेछन् ।

उनले पनि गाडीमा रहुन्जेल तिनीको निकै प्रशंसा गरे साथै अन्य यात्रुहरूको नजर पनि उनीमा खुबै थियो । सायद त्यो दिनको बहुमूल्य हिरा थिइन् उनी । फूलले सुगन्ध छरेजस्तै छरिरहेकी थिइन् । फूलको सुवासमा भमराहरूको आकर्षण हुनु स्वभाविकै थियो ।

मरुभूमिको लाभा भरिएको तातो जमिनमा एउटा सानो बिरुवाको आसजस्तै थिइन् उनी । उनको उपस्थितिले मात्र पनि जस्तोसुकै कठिन परिस्थितिसँग लड्न सिकाउने शाहस दिलाउँथ्यो । कहाँकी हुन् र कहाँ जाने हुन् त्यो त थाहा थिएन तर उनीले मेरो मात्र नभएर सबैको सम्पूर्ण ध्यान खिचिन् । उनीसँगै अन्दाजी ६०/६५ वर्षकी एउटी महिला बसेकी थिइन् ।

मेरो अनुमानमा शायद उनीको आमा थिइन् होला । बिच–बिचमा गाडी रोक्दा कुनै बहाना बनाएर परिचय गरौं जस्तो लाग्थ्यो तर कसरी बोलाउनु मेरो हिम्मत र शाहस जुटेन । मौका छोपी उनीलाई झुल्क्याउनु बाहेक मसँग कुनै विकल्प थिएन ।

एकपटक भने कसो गर्दा हाम्रो नजर जुधेको थियो । एकछिन तिनका लोलाएका आँखामा हराएँ अनि शब्दको माध्यमद्वारा मैले आफ्नो शाश्वत प्रेम पस्कने चेष्टा गरिरहेको थिएँ तर सकिन । उमेरसँगै सौन्दर्य सधै उस्तै रहँदैन, यो ध्रुवसत्य हो ।

यही यथार्थ बोध गरेर उनीले आफूमा आन्तरिक सौन्दर्य विकसित गरेकी थिइन् होला । तिनको प्रशंसा जति गरे पनि कम हुन्छ । बेला–बेलामा आमासँग कुरा गर्दा उनको मुहारमा पोखिएको प्रेम र सन्तोषको आभा नजिकैबाट देख्न पाएको थिएँ ।

यात्रामा म उनीलाई देखेर नतमस्तक थिए, कहिलेकाँही के–के सम्झेर कल्पनामा हराउँथे र भावनामा डुब्थे । फेरि झल्यास्स ब्युझिएर आफै समालिन्थे । गाडीमा प्रसिद्ध गायक राजु लामाको पर्खाइमा भिज्यो सिरानी भन्ने गीत मन्द स्वरमा बजिरहेको थियो ।

जसले मेरो मनलाई थप दबाब दिन्थ्यो । शायद उनीसँग मेरो एकतर्फी प्रेम बसेछ क्यारे ! त्यसैले तिनका आँखामा प्रेम छल्किएको देख्छु र धन्य हुन्छु । मानिसहरू फरक आस्था र विचारका कारण विभाजित छन्, केवल प्रेमले सबैलाई जोडेको हुन्छ ।

तर म उनीलाई देखेपछि आफैसँग रमाएको छु र भिडभित्रको एकान्तमा मुस्कुराएको छु । घरको छतमा एक्लै बस्दा निलो आकाशमा ताराहरूलाई आपसमा जोडेर उनको आकृति बनाएको छु र आकृतिमा मैले जुनबाट भन्दा बढी शीतलता पाएको छु । आजभोलि मलाई डायरीका हरेक अक्षर उनीजति नै खास लाग्छन् ।

गाडीमा यात्रा गर्दा प्रायः टाउको दुखेर साह्रै तनाब हुन्थ्यो । बाइक नलगेर धेरै समस्या भयो, एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा जान नपाउनु, बस र जिप कुर्दा २÷३ घण्टा व्यर्थमा समय खर्च हुनु । जति टाढा भएपनि प्रायः बाइकमा यात्रा गर्न रुचाउने म यसपाली भने बसको यात्रा गर्ने निधो गरेँ ।

सायद उनीलाई भेट्नु रहेछ क्यारे । यात्रा गर्दा १ घण्टाको बाटो ५ घण्टाजस्तो लाग्ने तर त्यो दिन ४ घण्टाको समय केही पल जस्तो लाग्यो । धेरै फरासिला सवारी चालक (गुरुजी) हेमन्त पोखरेल र उत्तिकै टाठा र बाठा कन्टेक्टर (सहचालक) सन्तोष यादव थिए । गाडीले गति बढाइरहेको छ, सदा बाहिरको प्रकृतिमा हराउने मान्छे आज भित्रै हराइरहेको र रमाइरहेको छु ।

यात्रामा मैले आफूलाई विश्वास नलाग्ने भगवानको पूजा र प्रार्थना गरेको थिए । किन थाहा छ ? उनी मभन्दा पहिला गाडीबाट नओर्लिउन् भनेर । संयोगले उनीभन्दा पहिला नै म ओर्लिए । प्रदेश राजधानी परिसरमा ०७ः१५ मा पुगेको थाहै पाएन । आजसम्म पनि मलाई एउटा प्रश्नले कौतुहलता जन्माइरहन्छ । उनी लमही, घोराही, तुल्सीपुर कहाँ झरिहोलिन् भनेर ।

खासमा तिमीले मलाई सम्झिनुपर्ने कुनै कारण छैन । हाम्रो न कर्म चल्छ, न धर्म । न चुल्हो बल्छ, न घर चल्छ । तर पनि तिमीले मेरो मन जित्यौ । आज तिमी मेरो बारेमा के सोचिरहेको छ्यौ, त्यो त मलाई थाहा छैन । तर एउटा कुरा भने पक्का छ, तिम्रा सुन्दर आकृति मसँग जोडिएका छन् ।

कता–कता तिमी मभित्र हराएकी छ्यौं । कविता र जिन्दगी फरक विषय हुन् । गजल र जीवन अलग चिज हुन तर तिमीलाई सम्झेर एकान्तमा कविता र गजल कोर्न मल लाग्छ अनि गीत गुनगुनाउन रहर जाग्छ । उज्यालो तिम्रा अनुहारभित्र लुकेको पीडा त धेरै हुनसक्छन् ।

मान्छेको भित्री संसार सोचेभन्दा धेरै फरक हुन्छ । आखिर मान्छे मनको कैदी न रहेछ । म त एउटा यात्री मात्र हुँ जिन्दगीको । एउटा निरीह पात्र, जो आज कर्म र विश्वास भन्दा पनि वर्ग र मानको अभिमानमा रुमल्लिएको छु ।

आफ्नै मनभित्र उब्जिएका अनगिन्ती प्रश्नहरू बिच घोत्लिरहेको हुन्छु । कहिलेकाहीँ बहुतै दुःख लाग्छ कि हामी बाँचुन्जेल घृणा गर्ने र मरेपछि गुनगान गाउने समाजमा जन्मेका रहेछौं । मेरो जिन्दगीबाट तिम्रा यादहरू कहिले हराउने छैनन् ।

आफ्नो मनको सन्दुकमा जतन गरेर राखेको छु । मेरो मनमा तिम्रा यादहरूले डेरा जमाएर बसेका छन्, जो जीवनभर बसिरहने छन् । जिन्दगीको चौतारीमा सुस्ताउँदै गर्दा त्यो तिम्रो भेटले प्रेम, प्रेरणा र समर्पणको पक्ष मजबुत बनाइदिएको छ ।

प्रिय तिम्रा सुन्दर नयनले यो लेखमा नजर नलगाउन सक्छन्, संयोगले यदि पढ्ने अवसर मिल्यो भने लेख र यसलाई कुनै प्रेम प्रस्ताव नठान । हो मलाई राम्रोसँग थाहा छ– अब हामी चाहेर पनि मुनामदन, लैजामजनु, मुकुन्द इन्दिरा, रोमियो जुलियट र सारमालिनी बबीको जस्तो जोडी बन्न सक्दैनौं ।

किनकि हामी एक अर्काको लागि बनेकै थिएनौं, हाम्रो आ–आफ्नै बेग्लै संसार, बाध्यता र परिवन्दहरू छन् । त्यसैले मैले केवल आफ्नो मनको उद्वेलन पोखेको मात्र हुँ । यो जुनीमा नभए पनि अर्को जुनीमा तिम्रो प्रेममा मद्होस भएर तिमीसँगै प्रेमिल पाइला पछ्याउँदै हिड्न पाऊँ ।