© २०२३
यो वर्ष मधेस प्रदेश र लुम्बिनी प्रदेशको तराई क्षेत्रमा पर्याप्त पानी नपरे पनि पहाडी क्षेत्रमा भने भारी वर्षा हुँदै आएको छ । पहाडी क्षेत्रमा पानी पर्दा समयमै मर्मत नगरिएका सडकमा दुर्घटनाको जोखिम बढेको छ । एकातिर मर्मत नगरिएका सडकले जोखिम बढाएका छन् भने मर्मत गरिएका सडक पनि गुणस्तरहीन हुँदा थप जोखिम बढेको छ ।
अर्कोतर्फ भारी वर्षा हुँदा सडक माथिबाट आउने पहिरोले समेत सडक क्षतविक्षत भइरहेको छ । पहाड र हिमाली भेगमा पहिरोले सडक कामै नलाग्नेगरि भत्काएको छ । केही स्थानमा वर्षाको भेलले समेत सडक ध्वस्त बनाएको छ । जसका कारण पहाडी क्षेत्रको यातायात कतिखेर बन्द हुन्छ भन्ने कुनै निश्चित हुँदैन । खासगरि पहाडी भेगमा अहिले यातायात सञ्चालन भए पनि यात्रुहरू जोखिम लिएर यात्रा गर्न बाध्य छन् ।
सुगम पहाडी क्षेत्रमा त जोखिम छ भने दुर्गम क्षेत्रका पहाडी सडकको अवस्था त दर्दनाक छ । पहिरोको कारण सडक मर्मत गरेर सञ्चालन गर्ने अवस्था पनि छैन । नेपालीको चाडपर्व सुरु भैसकेका छन् । नेपाली महिलाहरूको सबैभन्दा ठुलो पर्व हाम्रो सम्मुख छ । तर, तीजमा चेलीबेटी माइत जाने अवस्था छैन । यातायात चले पनि जोखिम लिएर यात्रा गर्न बाध्य भइरहेका छन् ।
पहाडी भेगका सडक तत्काल मर्मत गरेर यातायात सञ्चालन गर्ने वातावरण मिलाउनेतर्फ सम्बन्धित निकायको ध्यान जानै पर्दछ । भारी वर्षाका कारण लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका पहाडी जिल्लामा यातायात सेवा अवरुद्ध समाचार दिनहुँ जसो सार्वजनिक भइरहेको छ । भत्किएका सडक तत्काल बनाउनेतर्फ पहल हुनु जरुरी छ ।
अर्को विडम्बना के छ भने मर्मत गरिएका सडक समेत ठुलो भेल र वर्षाले थप क्षति गरेको अवस्था छ । अहिले सडक मात्र होइन वर्षाको पानीले धेरै क्षेत्र प्रभावित भएको अवस्था छ । बाढी र पहिरोका कारण विस्थापित हुनेहरूको अवस्था पनि गम्भीर छ ।
सरकारले विस्थापित परिवारलाई राहतको कुनै प्याकेज घोषणा गरेको अवस्था छैन । पहाडी क्षेत्रमा सडक भत्किएकै कारण दुर्गम क्षेत्रमा खाद्यान्न लगायतका सामान पु¥याउन नसकेको अवस्था छ । विपद्कै कारण विशेष गरी लुम्बिनी, गण्डकी, कर्णाली र सुदूर पश्चिम प्रदेशका विभिन्न जिल्ला प्रभावित भई खाद्यान्न अभाव हुन थालेको छ ।
ती जिल्लाहरूमा खाद्यान्न अभाव भई मूल्य वृद्धि हुन थालेपछि चाडपर्व मनाउन समेत समस्या हुने अवस्था देखिएको छ । यसै गरी खाद्यान्न लगायत अन्य दैनिक आवश्यक पर्ने वस्तुको अभाव भएपछि जनजीवन प्रभावित बन्दै गएको छ । बाढी र पहिरोमा परि दर्जनौँ घर परिवार विस्थापित भएका छन् ।
सङ्घीय र प्रदेश सरकार मात्रै होइन पालिकाहरूले समेत सम्पर्क विच्छेद हुने गरी बाढी र पहिरोले पु¥याएको क्षतिको अहिलेसम्म कुनै खोज तथा अध्ययन गरेको अवस्था छैन । बिरामीलाई सवारी साधनबाट होइन, डोकोमा बोकेर अस्पताल लैजानुपर्ने बाध्यता छ ।
बाटो बन्द हुँदा ठूला ठूला सवारी साधन भित्रिन नपाएपछि खाद्यान्नमात्रै होइन, इन्धनको पनि अभाव भएको छ । एकातिर गाउँ गाउँबाट शहरमा भित्रिने तरकारी सवारी साधन नचल्दा शहरसम्म ढुवानी गर्न समस्या उत्पन्न भएको छ ।
बाटोघाटो बिग्रिएर सडक अवरुद्ध हुँदा स्थानीय बासिन्दा आक्रोशित हुनु स्वभाविकै हो । अब राज्यका तीनै तहले बाढी पहिरोले विग्रेको तत्काल मर्मत गरि सञ्चालको वातावरण वनाउनेतर्फ पहल गरोस् । यस विषयमा सङ्घीय र प्रदेश सरकार मात्रै होइन, पालिकाहरूको समेत ध्यान जाओस् ।
नेपाली महिलाहरूको सबैभन्दा ठुलो पर्व तीज नजिक आउँदै गर्दा चेलीबेटीको सहज र सुरक्षित यात्रा गर्न पाउने अधिकार सुनिश्चित गर्ने सवाल नजरअन्दाज नगरियोस् ।
पालिकाहरूले समेत आ–आफ्नो क्षेत्रमा भत्किएका सडक मर्मत गरेर यातायात संचालनको व्यवस्था गर्न पहल गर्नु जरुरी छ । वर्षा अझै आउनै बाँकी रहेकोले अवको दिनमा विपदको समस्या समाधान गर्नेतर्फ पहल गरियोस् ।