© २०२३
काठमाडौं, साउन १३ ।
जलवायु परिवर्तनका कारण मधेश प्रदेशमा बढ्दो खडेरीले खाद्य संकट निम्त्याउने जोखिम बढेपछि विज्ञहरूले परम्परागत कृषि प्रणालीलाई परिवर्तन गरी सुक्खा क्षेत्रमैत्री बालीको प्रवर्द्धन गर्न सुझाव दिएका छन्।
हिजो काठमाडौंमा आयोजित जलवायु न्यायसम्बन्धी कार्यक्रममा बोल्दै विज्ञहरूले वातावरणीय असन्तुलनले खेतीपातीमा प्रत्यक्ष असर पार्न थालेको भन्दै अबको कृषि नीति जलवायु अनुकूल हुनुपर्नेमा जोड दिएका हुन्।
कार्यक्रममा कृषि विज्ञ डा. कृष्ण पौडेलले मधेशसहित तराईका अधिकांश भूभागमा वर्षामा आधारित धानखेती हुने गरेको तर पछिल्ला वर्षहरूमा खडेरीका कारण धान उत्पादनमा गिरावट आउँदा खाद्य सुरक्षामा चुनौती बढेको उल्लेख गरे।
मधेश तथा तराई क्षेत्रमा देखिएको खडेरीको समस्या आकस्मिक नभएको भन्दै गम्भीर भएर सोच्नुपर्ने उनको भनाइ छ ।
उनका अनुसार माटोको उर्वर क्षमता ह्रास हुनुको मुख्य कारण अत्यधिक विषादी र रासायनिक मलको प्रयोग हो, जसले कृषि उत्पादन क्षमतामा नकारात्मक असर पारिरहेको छ।
कार्यक्रममा सहभागी अन्य विज्ञहरूले पनि बढ्दो तापक्रम र हानिकारक ग्यासको उत्सर्जनका कारण खडेरी, असिनापात र अनियमित वर्षा जस्ता समस्याहरू तीव्र रूपमा बढिरहेको जनाउँदै, दीर्घकालीन समाधानका लागि सरकारलाई नीतिगत रूपमै सुधार गर्न आग्रह गरे।
कृषि बालीमा सिर्जित समस्या समाधानका लागि भन्दै सरकारले घोषणा गरेअनुसार धेरै ‘डिप बोरिङ’ बनाउँदा दीर्घकालमा समस्या झन् बढ्नसक्ने तर्फ विज्ञहरुले सचेत गराएका छन् ।