खोज

• रिब्दीकोटका एक युवकले विवाह भएको एक महिनामै अदालतमा सम्बन्ध विच्छेदको उजुरी दिए ।

• रामपुर नगरकी एक महिलाले स्वतन्त्र जीवनयापनको चाहनाले वैवाहिक सम्बन्ध अन्त्य गरिन् ।

  

• रम्भा गाउँपालिकाकी महिलाले ५ वर्षको वैवाहिक जीवन अन्त्य गरी नयाँ सुरुवात गरिन् ।

• प्रविधि, शिक्षा र सचेतनाको विकासले सम्बन्ध विच्छेदका मुद्दा बढ्दै ।

पाल्पा,  १२ साउन । 
रिब्दीकोट गाउँपालिका कुसुम खोलाका थापा क्षेत्री थर भएका एक युवक रुपन्देहीको सियारी गाउँपालिकाको श्रेष्ठ थर भएकी युवतीसँग गत असारमा विवाह बन्धनमा बाँधिए ।

तिनै थापा थरका युवा कानुन व्यवसायीको साथमा सम्बन्ध विच्छेदको उजुरीका साथ जिल्ला अदालतमा भेटिए । श्रीमान् श्रीमती दुवैको सहमतिमा सम्बन्धलाई कानुनी रूपमा टुङ्ग्याउनका लागि आएको उनले बताए ।

रामपुर नगरकी ३२ वर्षीया ब्राह्मण समुदायको महिलाले पनि स्वतन्त्र रूपमा जीवन यापन गर्ने उद्देश्यले नै जोडेको नाता सदाका लागि तोडिएको फैसला हातमा देखाउँदै भनिन् समय धेरै फेरियो पहिले जस्तो पितृसत्तात्मक शासन व्यवस्था चल्दैन ।

नारी स्वतन्त्र हुन पनि चाहन्छन् । विगत के कस्तो भन्दा पनि भविष्य अब उज्यालो बनाउने हो । घर व्यवहार देखि बाल बच्चा हुर्काउने जिम्मेवारी पुरुषको पनि हो ।

कानुनले समान अधिकार दिएका कारण विगतको आफ्नो भोगाईका कारण आफू स्वतन्त्र भएको उनले बताइन् ।

रम्भा गाउँपालिका घर बताउने जनजाति समुदायकी २८ वर्षीया महिलाले ५ वर्ष अगाडि गाउँ नजिकको युवासँग लगन गाँठो कसेको बताउँदै जीवनको मोडमा यस्तो अवस्था आउला भन्ने कल्पना नै थिएन ।

तर परिस्थितिले गर्दा सोचेको र कल्पना गरेको जस्तो भएन गत वर्षको जेठ २० गते एउटा वैवाहिक जीवन समाप्त भएको बताइन् । समाजको परिवेश अत्यन्तै सानो र साँघुरो रहेछ ।

यसले गर्दा एउटा वैवाहिक जीवनको अन्त्य गरेर नयाँ जीवनको सुरुवात गरेको उनले बताइन् ।  व्यापार होस वा कुनै व्यवसाय नै किन नहोस् महिलाले सञ्चालन गर्न अझ पनि कठिन रहेछ । त्यसमा पनि अहिले नयाँ पुस्तामा पढाई लेखाइका कारण जागिर खाने क्रम बढेको छ ।

जागिरको सवालमा घर टाढा रहँदा घर परिवारको मनमा शङ्काको सुइँ बढी नै घुम्दो रहेछ ।

त्यसले गर्दा कहिले पनि नफुस्कने गरी बाँधिएको लगन गाँठो फुस्कने रहेछ । त्यही पीडा बाट आफू प्रताडित भएका कारण गाँठो फुक्यो एउटा घरबार तोडियो उनले भनिन् ।

पछिल्लो समयमा सामाजिक रूपमा आएको र भएको चेतनाको विकास, शिक्षामा भएको परिवर्तन सूचना र प्रविधिको पहुँचको कारण जिल्ला अदालतमा दिनहुँ जसो सम्बन्ध विच्छेदका मुद्दा आउने गरेको कानुन व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

सहरी क्षेत्रको तुलनामा ग्रामीण बस्ती बाट महिलाहरू सम्बन्ध विच्छेदका मुद्दा लिएर आउने गरेका छन् । सहरी क्षेत्रमा विशेष गरी सदरमुकाममा बसोबास गर्ने मध्यम वर्गको तुलनामा उच्च वर्ग अत्यन्तै न्यून रहेको छ ।

सामाजिक प्रतिष्ठामा आँच आउन सक्ने भएका कारण उच्च वर्गका परिवार बाट यस्ता समस्या आउँदैनन् । जताबाट पनि आर्थिक व्यवस्थापनमा जोडिने ।

आर्थिक पक्ष बलियो परिवारमा विखण्डन अत्यन्त कम हुने अदालतका श्रेतेदार केशव पराजुली बताउँछन् । सामान्य रूपमा हेर्दा सामान्य कुरामा असहमति हुँदा सम्बन्ध नै तोड्ने किसिमले श्रीमानको साथमा श्रीमती पनि आउने र श्रीमतीले निवेदन दिने गर्दछन् ।

अदालतमा पनि कानुनी भन्दा व्यवहारिक रूपमा दुवैलाई राखेर छलफल गराएर फुटेको सम्बन्धलाई मिलाउने गरी पनि पठाएको उनी बताउँछन् ।

सानो कुराले गर्दा पनि परिवारमा विग्रह आउँछ । एकले अर्कोलाई वास्तविक रूपमा चिन्न नसक्दा जोडेको नाता तोडिने अवस्थामा आउने उनी बताउँछन् ।

विशेष गरी नयाँ पुस्ता स्वदेशमा भन्दा विदेशमा बढी छन् । घरमा विवाहित श्रीमती हुन्छन् । श्रीमान् विदेशमा भएका श्रीमतीलाई हेर्ने र देख्ने दृष्टिकोण पनि फरक हुन्छ महिलाहरू मध्य केही यौन आवेगलाई नियन्त्रणमा लिन नसक्दा पनि परिवारमा विखण्डन नै आउने गरेको कानुन व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

जिल्ला अदालतका श्रेस्तेदार केशव पराजुलीका अनुसार आर्थिक वर्ष ०७९ /०८० अवधिमा ४८३, ०८०/०८१ मा ४ सय २८ र ०८१/०८२ को अवधिमा ४ सय ८५ वटा सम्बन्ध विच्छेदको मुद्दा दर्ता भएकोमा ३ सय ७६ वटा मुद्दा किनारा लागिसकेका छन् ।