© २०२३
नेपालमा पछिल्लो समय अपराधजन्य मनोवृत्ति बढ्दै गएको पछिल्ला घटनाक्रमहरूले देखाएको छ । मानिसमा बदला र आवेगको भावना यति बढेको छ कि त्यसले ठुलो मानवीय विपत्ति निम्त्याउँदै लगेको छ ।
प्युठानमा गत साता मात्रै विदेश गएका श्रीमान् स्वदेश फर्किएपछि अर्कैसँग गएकी श्रीमतीको बीभत्स तरिकाले हत्या गरे ।
बुटवलकै प्रगतिनगरमा विवाह गर्न नमानेको आवेगमा भारतीय नागरिकले एक नेपाली युवतीमाथि गोली प्रहार गरे । दाङमा छिमेकीबिच सामान्य विवाद हुँदा मृत्युको घटना भयो । यी केही उदाहरण मात्रै हुन । हरेक दिनजसो हत्या, चोरी र लूटपाटका घटनामा बृद्धि भएको छ ।
तराईका जिल्लामा अहिले अपराधका घटनाले जनजीवनमा सन्त्रासको अवस्था उत्पन्न भएको छ । केही दिनअघि पश्चिम नवलपरासीमा भएको घटनाले सबैलाई आश्चर्यचकित बनाएको बिर्सन सकिदैन् ।
विवाह नगरिदिएको निहुँमा छोरोले बाबुको विभत्स हत्या गरे । यी दर्दनाक र कहालीलाग्दो घटनामा संलग्नमाथि कारवाहीभन्दा पनि समाजलाई बदल्नेतर्फ अवको ध्यान जानु जरुरी छ । मनोसामाजिक परामर्शको आवश्यकता बढेको छ ।
योसंगै तराईका विभिन्न स्थानमा भएका यस प्रकारका अपराधजन्य घटनाले जनजीवनमा पनि गंभीर असर परेको छ । पछिल्लोपटक जुन अपराधको त्रास देखिएको छ, यस्तो अवस्था तत्काल निराकरणका लागि प्रशासन गंभीर हुनु जरुरी छ ।
अपराधका घटनासंगै चोरै र लूटपाटका घटनामा पनि बृद्धि भएको देखिएको छ । प्रहरी प्रशासन यो विषयमा अव गंभीर हुने बेला आएको छ । नेपालीका चाडपर्वपनि हाम्रो घर नजिक आएका छन् । तसर्थ यही बेला अपराधजन्य घटना बढि हुन सक्ने भएकोले सतर्कता आवश्यक छ ।
अहिलेको अवस्थामा भन्ने हो भने समाजमा दण्डहीनताको अवस्था बढ्दै गएको छ । दैनिकरूपमा घरेलु हिंसा, महिला हिंसा, बलात्कार, महिला तथा किशोरीहरूमाथि हुने यौन दुराचारजस्ता अपराधका घटनाहरू भैरहेका छन् ।
केही दिनअघि मात्रै बुटवलको प्रगतीनगर घर भएका बाबुले आफ्नै छोरीलाई यौन दुव्र्यवहार गरेको कुरा सार्वजनिक भयो । यस्ता घटनाहरू समाजमा बढेर जानु भनेको देशमा अराजकताको अवस्था उत्पन्न हुनु हो ।
मानिसमा सम्बेदनशीलता हराउँदै गएको हो कि भन्ने चिन्ता उत्पन्न भएको छ । समाजमा अराजकताले प्रभुत्व जमाइरहँदा सामाजिक, आर्थिक, धार्मिक, राजनीतिक, सांस्कृतिक विकृति तथा विसंगतिको पराकाष्ठा नै नाघिसकेको छ ।
अझ नेपाली समाजमा कहालीलाग्दो कुरा त के हो भने यहाँ आफ्नो धर्म–संस्कृति बिर्सेर विदेशीहरूको आडम्बर गरी रमाउने, विभिन्न सामाजिक सञ्जालहरूको दुरूपयोग गर्ने र राजनीतिक पावरका आडमा आफूलाई ठुलो ठान्ने प्रवृत्ति मौलाएको छ ।
समाजमा हुने गरेका यस्ता विविध घटना दिन–प्रतिदिन बढिरहेको अवस्थामा कतिपय घटनाहरूमा पीडकलाई सामान्य कारबाहीमै छाड्ने गरिएको छ । अपराधमा संलग्न ब्यक्तिलाई जेलबाट समय नपुग्दै कैद मिनाहा गर्दा पनि अपराधको घटना बढेका छन् ।
बुटवलमा चार महिना अघि छोडपत्र भएकी पूर्व श्रीमति र उनका दुई नाबालक छोरीको हत्याको घटना बुटवलबासीले विर्सिएका छैनन् । यो ठुलो अपराधमा संलग्नलाई छोड्दाको परिणाम हो भन्दा अत्युक्ति हुँदैन ।
अहिले यतिसम्म विकृति फैलिएको छ कि कुनै महिला मात्र नभएर कुनैपनि व्यक्ति घरबाट सकुसल बाहिर आफ्नो काम गर्नका लागि निस्केपछि घर फर्किंदा सकुसल फर्किन्छ कि फर्किंदैन भन्ने पिर लिनुपर्ने अवस्था छ ।
तथ्याँक हेर्ने हो भने पनि यौनजन्य हिंसाबाट पीडित महिलाहरूमध्ये १० प्रतिशतभन्दा कम महिला मात्र कानुनीरूपमा उपचार खोज्ने र पीडकलाई कानुनी कारबाहीको लागि कानुनी प्रक्रियामा सामेल हुने गरेको पाइन्छ ।
यसरी नेपाली समाजमा यस्ता घटना झन् तीव्ररूपमा बढ्दै गएको देखिनु भनेको कानुनको कार्यान्वयन पक्ष फितलो हुनु नै हो । यस बिषयमा राज्यको ध्यान जाओस् । अपराधजन्य घटना नियन्त्रणमा अव राज्यको ध्यान जाओस् । बढ्दो आपराधीक मनोबृत्ति नियन्त्रणमा सवैको पहल आवश्यक छ ।