© २०२३
हरेक वर्ष बर्षायाममा खस्ने पहिरो र त्यसले निम्त्याउने मानवीय क्षतिको कारण बुटवल पाल्पा सडक खण्ड जोखिममा पर्दै आएको छ । यो वर्ष पनि गत साता सिद्ध बाबा क्षेत्रमा गुडिरहेको मोटरसाईकिलमाथि पहिरो खस्दा एकजनाको मृत्यु भएको छ । हरेक वर्षको बर्षायाममा पु¥याउने मानवीय क्षतिको कारण मृत्युमार्ग वनेको यो क्षेत्रमा पछिल्लोपटक सुरुङ मार्ग निर्माणको कामले भने गति लिँदा खुसी थपिएको छ । सिद्ध बाबा सुरुङ् मार्गको इन्भर्ट बनाउने काम सकिएको छ ।
गत माघ ११ गते मुख्य सुरुङ् मार्ग छिचोलिएपछि सुरुङ्भित्र इन्भर्ट र लाइनिङ्को काम सुरु भएको थियो । सुरुङ् मार्गको कुल लम्बाई एक हजार ८९ मिटरमा इन्भर्टको काम सकिएपछि अव अर्को वर्ष सुरुङ मार्ग सञ्चालन हुने आशा पलाएको छ । लाइनिङ् र विद्युतीकरणको काम पनि तीव्र गतिमा अगाडि बढेको छ ।
बुटवलदेखि पाल्पा, गुल्मी, स्याङ्जा र पोखरासम्मका जाने सवारीका साधनको मुख्य गन्तव्य यही सिद्धबाबाको जोखिमयुक्त सडक नै भइरहेको अवस्थामा बढ्दो मानवीय क्षति कम गर्न सुरुङ मार्ग जीवनदायी बन्ने आशा एवं विश्वास सिर्जना भएको छ । यति धेरै सवारी साधनको आवतजावत हुने यस क्षेत्रको सडक तुलनात्मक रूपमा जोखिमयुक्त छ ।
बर्सेनि यो सडकमा मानवीय क्षति हुने क्रम रोकिएको छैन । यसबाट यात्रुलाई सास्ती मात्र नभई समयको बर्बादी भइरहेको छ । यातायात क्षेत्रको यस्ता गम्भीर समस्याको समाधानार्थ मुलुकले राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाका रूपमा सिद्धबाबा सुरुङ मार्गको अवधारणालाई प्राथमिकता दिएर काम अगाडि बढाएपछि उत्साह बढाएको छ ।
सुरुङ मार्ग निर्माणबाट विशेषगरी सवारी साधनहरूलाई बुटवलदेखि पहाडी जिल्ला जान र आउन सहज हुनेछ । यस सुरुङ मार्ग कुल लम्बाइ करिब एक किलोमिटरको छ । सिद्धबाबा सुरुङ मार्ग निर्माणको प्रकृया आरम्भ हुनुले मात्रै पनि यस क्षेत्रमा आशा र उत्साह जगाएको छ । सुरुङ मार्ग निर्माणको काम अवको एक बर्षभित्रैमा सम्पन्न हुने आशा गरिएको छ ।
यद्यपि नेपालमा निर्धारित मितिमा कुनैपनि आयोजना सम्पन्न भएको उदाहरण छैन । तरपनि यो सुरुङ मार्ग निर्माण निर्धारित मितिमै सम्पन्न भएर सञ्चालनमा आउने अपेक्षा यस क्षेत्रका आम जनताको छ । मृत्युमार्ग बन्दै गरेको बुटवल पाल्पा सडक खण्डको सिद्धवावा क्षेत्रमा बन्ने सुरुङ मार्ग सञ्चालनमा आएपछि वर्षौंदेखि भोगिरहेको पहिरोको जोखिम र सास्तीबाट चाँडै मुक्ति पाउने यस क्षेत्रका जनताको अपेक्षा छ । अव सबै अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डको पालना गरेर गुणस्तरीयताको दृष्टिबाट नेपालको यो सुरुङमार्गलाई सुरक्षित तथा स्तरीय बनाउन कुनै कमी राखिनु हुँदैन ।
यो सुरुङ मार्गले बुटवलमात्र होइन समग्र काठमाण्डौं पश्चिमको तथा लुम्विनी प्रदेश क्षेत्र वरिपरिको सामाजिक आर्थिक पक्षमा निकै सकारात्मक प्रभाव पार्ने सम्भावनालाई अभिवृद्धि गरेको छ । चीन सरकारको प्रविधि विश्वमै उच्च गुणस्तरीय मानिने गरेको छ । यसर्थ चीनको निर्माण कम्पनीले वनाउँदै गरेको यो सुरुङ मार्ग प्रविधिको ज्ञान नेपाली प्राविधिकका लागि उपयोगी सावित हुनेछ ।
यस किसिमको प्रविधि नेपालजस्तो पहाडै पहाडको मुलुकका लागि निकै लाभप्रद हुने विश्वास गरिएको छ । आउँदा दिनमा नेपालको पुँजी, ज्ञान र प्रविधिलाई आत्मसाथ गर्न सके चिनिया मोडेलको विकासमा सहयोग पुग्न सक्छ भन्दा अत्युक्ति नहोला । सिद्ध बाबा निर्माणका क्रममा धेरै काम भैसकेका छन् । सुरुङ् मार्गको हालसम्म करिब ६० प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ ।
पाँच वर्षभित्र काम सक्ने गरी सरकारले वि.स. २०७८ फागुनमा चिनियाँ निर्माण कम्पनी चाइना स्टेट कन्ट्रक्सन एण्ड इन्जिनियरिङ् कर्पोरेसनलाई सुरुङ् मार्ग निर्माण गर्ने जिम्मा दिएको थियो । अव निर्माणका क्रममा कुनै समस्या आईनपरे ०८४ मंसिरदेखि सुरुङमार्गबाट सवारीसाधन सञ्चालन गर्ने तयारीका साथ काम भइरहेको छ । जेहोस सिद्ध बाबा सुरुङ मार्ग यो क्षेत्रका हजारौं लाखौं यात्रुका लागि एउटा सपना हो । त्यो सपना पूरा हुनै लागेको निर्माणको प्रगतीले पुष्टी गरेको छ । अवको निर्माणको क्रम पनि द्रुत गतिमा अघि बढोस् ।