© २०२३
गुल्मी, २७ असार ।
गुल्मीको छत्रकोट गाउँपालिका –४ दिगामका कृषकहरू व्यावसायिक रूपमा उखु खेतीमा रमाइरहेका छन् । सिँचाइको अभावमा बाँझीएका बारीहरू यति बेला उखु खेतीले ढपक्कै बनेका छन् । छत्रकोट गाउँपालिका –४, दिगामका कृषक रामकृष्ण न्यौपानेलाई यति बेला त्यही उखुबाट निस्किएको रसबाट गुड र खुदो उत्पादन गरेर बिक्री गर्न भ्याई नभ्याई छ । बिहान उज्यालो हुनासाथ बेलुकी अबेरसम्म पनि न्यौपाने परिवार गुड र खुदो उत्पादन गर्नमा व्यस्त देखिन्छन् ।
गुड र खुदो बिक्री गरेर पाँच महिनाको अवधिमा न्यौपानेले एक करोड रुपैयाँको कारोबार गरिसकेको बताएका छन् ।
गाउँबाट धेरै युवाहरू रोजगारीको खोजीमा भौतारी रहेको अवस्थामा छत्रकोट –४, दिगामका युवाहरू रामकृष्ण न्यौपाने, किरण न्यौपाने, जगदीश पाण्डे यति बेला गाउँमै उखु खेतीमा रमाइरहेका छन् । उनीहरू तीनै जनाले संयुक्त रूपमा एक करोडको प्रोजेक्ट बनाएर आफ्नै लगानीमा गाउँमै तीन वर्षदेखि व्यावसायिक तरिकाबाट उखु उत्पादन गरेर उद्योग स्थापना गरेका हुन । त्यही उद्योगबाट यति बेला गुड र खुदो उत्पादन गर्दै आइरहेका छन् ।
रामकृष्ण न्यौपाने
प्रोपाईटर गाउँले ग्रुप अफ इन्डस्ट्रीज
उखुको रसबाट बनेको गुड र खुदो बिक्री गरेर तीन जना युवाहरू आर्थिक समृद्धिको खोजीमा जुटेका हुन् । गाउँले ग्रुप अफ इन्डस्ट्रीज प्रालि मार्फत उनीहरूले तीन सय रोपनी जग्गा भाडमा लिएर उखु खेती गर्न सुरु गरेका हुन । गाउँमै उखु उद्योग स्थापना गरेर उनीहरूले उखुको रसलाई विविधीकरण गर्दै आइरहेका छन् । आधुनिक मेशिनबाट पेलिएको उखुको रसलाई प्रशोधन गरी गुड र खुदोको ब्रान्डिङ् गरिएको छ । उनीहरूले कम्पनी मार्फत गाउँका एक सय २५ भन्दा बढी किसानहरूको उखु खरिद गरेर खुदो र गुड उत्पादन गर्दै आएका छन् ।
कृषि ज्ञान केन्द्र गुल्मीले न्यौपालेलाई उखु प्रशोधनका लागि आधुनिक मेशिन र भट्टी निर्माणका लागि ६ लाख ४५ हजार अनुदान रकम उपलब्ध गराएको छ । उक्त अनुदान रकममा थप गरेर उक्त ग्रुपले १२ लाख भन्दा बढी लगानीमा उखु प्रशोधनका लागि मेशिन जडान गरेका छन् । उक्त मेशिनबाट प्रति घण्टा २५ क्विन्टल उखु पेल्न सक्ने क्षमता रहेको उद्योगका सञ्चालक रामकृष्ण न्यौपानेले बताए । कम्पनीमा उखुको रस प्रशोधन गरेर दैनिक खुदो र गुड बनाउने काम भेरहेको छ । यसरी बनाएको गुड प्रतिकिलो तीन सय रुपैयाँ र खुदो प्रतिलिटर एक सय ८० रुपैयाँ मूल्य पर्दछ ।
गाउँले ग्रुपको उद्योगमा हाल १५ जना व्यक्तिहरू प्रत्यक्ष रूपमा रोजगारीमा जोडिएका छन् । गाउँमै उखुबाट समृद्धि खोज्न थालेका न्यौपानेले कम्पनी मार्फत पाँच महिनाको अवधिमा एक करोड मूल्य भन्दा बढीको गुड र खुदो बिक्री गरिसकेको बताए । “बजारमा दिगामको गुड र खुदोको माग धेरै आउने गरेको छ, राम्रो गुणस्तरको भएरहोला उपभोक्ताहरूले पनि खोजी खोजी लैजाने गर्दछन्, कहिलेकाहीँ माग धेरै भएको समयमा हामीलाई पुराउन पनि धौधौ पर्दछ छ, न्यौपानेले भने ।’ कृषि ज्ञानकेन्द्र गुल्मीका वरिष्ठ वालि संरक्षण अधिकृत प्रकाश मरासिनीले अनुसार यस वर्ष जिल्लामा पाँच करोड ७० लाख बराबरको गुड खुदो बिक्री भैसकेको बताए ।
उनका अनुसार जिल्ला भित्र दुई करोड बराबरको खपत भएको छ भने तीन करोड ७० लाखको गुड खुदो बाहिर निर्यात भएको बताइएको छ । जिल्लाको छत्रकोट र रुरु क्षेत्रमा एक सय ९६ हेक्टर क्षेत्रफलमा कृषकहरूले उखु खेती गर्दै आएका छन् । जिल्लामा यस वर्ष पाँच सय ९४ मेट्रिकटन भन्दा धेरै गुड र खुदो उत्पादन भएको छ । रुरुक्षेत्र र छत्रकोटमा कुल छ सय २५ घरधुरीका कृषकहरू व्यावसायिक रूपमा उखु खेतीमा लागेका छन् ।