© २०२३
काठमाडौँ ।
असार महिनाको सुरु सङ्गै बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरू कर्जा प्रवाहमा सतर्क हुँदै ऋण असुलीमा सक्रिय भएका छन्। कर्जा कम भएर फिर्ता रकम थुप्रिन थालेपछि बैंकिङ प्रणालीमा तरलता उल्लेख्य मात्रामा बढेको छ। यही बढ्दो तरलता व्यवस्थापन गर्न राष्ट्र बैंकले नियमित रूपमा लामो अवधिको निक्षेप उठाउने प्रक्रिया सुरु गरेको छ।
राष्ट्र बैंकले असार १ गतेदेखि हरेक तीन दिनको फरकमा बैंकहरूको अतिरिक्त तरलता तान्न थालेको छ। यस क्रममा असार १ गते ४० अर्ब, असार ४ गते १ अर्ब, असार ८ गते ५६ अर्ब, असार ११ गते ३७ अर्ब, असार १५ गते १७ अर्ब र असार १८ गते ५८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको रकम निक्षेपमार्फत संकलन गरिएको छ।
बैंकहरूमा थुप्रिएको रकमलाई मौद्रिक नियन्त्रणअन्तर्गत तान्दै आएको राष्ट्र बैंक आइतबार (असार २१) मा पनि ४५ अर्ब रुपैयाँ बराबरको निक्षेप उठाउने तयारीमा छ। यसपटक ४२ दिनको अवधिका लागि बोलपत्रमार्फत निक्षेप संकलन गरिँदैछ।
राष्ट्र बैंकले यस्तो निक्षेप उठाउँदा प्रतिस्पर्धात्मक बोलकबोल प्रणालीमार्फत बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई ब्याज दिने गर्छ। अघिल्लो पटक यस्तो निक्षेपमा अधिकतम २.९९ प्रतिशत ब्याज प्रदान गरिएको थियो।
कर्जा प्रवाह सुस्त हुँदा बैंकको तरलता बढ्नु स्वाभाविक भए पनि त्यसको व्यवस्थापन नगरेमा ब्याजदरमा थप गिरावट आउने जोखिम रहन्छ। त्यसैले राष्ट्र बैंकले मौद्रिक सन्तुलन कायम राख्न सक्रिय रूपमा रकम प्रशोचन गर्न थालेको देखिन्छ।