© २०२३
भैरहवा, १६ असार ।
इट्टा उद्योगको लागि आवश्यक पर्ने कच्चा पदार्थ माटो नपाउँदा सम्पूर्ण इट्टा उद्योग नै धरापमा परेको व्यवसायीहरूले गुनासो गरेका छन् । लुम्बिनी इट्टा उद्योग व्यवसायी सङ्घ, रुपन्देहीको शनिवार भैरहवामा सम्पन्न २६ औँ साधारण सभा तथा १२ अधिवेशनमा बोल्नै वक्ताहरूले पालिकाहरूले अहिले माटो ल्याउनै नदिएको गुनासो गरे । रुपन्देहीका विभिन्न पालिकाहरूले माटो उत्खनन तथा ढुवानीमा रोक लगाएको लुम्बिनी इट्टा उद्योग व्यवसायी सङ्घ, रुपन्देहीका अध्यक्ष अजय कुमार गुप्ताले बताए । “इट्टा उद्योगहरूको कच्चा पदार्थको रूपमा रहेको माटो तथा भस्कट आपूर्तिमा समस्याका कारण समस्त इट्टा उत्पादनमा नै असर परेको छ ।” गुप्ताले भने “यसले गर्दा विगतका वर्षहरूको तुलनामा इट्टा उत्पादन कम भएको छ ।”
रम्परागत रूपमा इट्टा उद्योग जोखिमपूर्ण प्रकृतिको रहेकोले यसलाई जोगाउन सबैबाट आवश्यक सहकार्य हुनुपर्ने गुप्ताको भनाइ थियो । इट्टाको विकल्पको रूपमा अहिले अन्य विभिन्न प्रकारका ब्लकहरू आएको भए पनि स्वास्थ्यको दृष्टिले यस्ता ब्लकहरूबाट निर्माण भएका घरहरूमा बस्न नमिल्ने विभिन्न अध्ययनहरूले पुष्टि गरेको उनको भनाई छ । स्वास्थ्य र वातावरणीय दृष्टिले इट्टा नै राम्रो रहेको तथा इट्टा व्यवसायीहरूले सरकारले तोकेको सम्पूर्ण करहरू बुझाउने भएको कारण पालिकाहरूले यसमा हस्तक्षेप गर्न नहुने उनको जिकिर थियो ।
हाल गाउँपालिका तथा नगरपालिका स्तरमा हुने विभिन्न निर्माण कामहरूमा अव्यवहारिक कङ्क्रिट ढलान एवम् मापदण्ड विपरीतका बोल्डरको प्रयोग हुने गरेको कारण स्थानीय निकायहरूबाट निर्माण कार्यलाई दिगो एवं गुणस्तरीय बनाउन इट्टाको प्रयोगलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने उनको धारणा थियो । कार्यक्रममा बोल्दै नेपाल इट्टा व्यवसायी महासङ्घका अध्यक्ष शङ्कर बहादुर चन्दले इट्टा उद्योगीहरूलाई स्थानीय सिंह दरबारसँगै प्रहरी प्रशासनबाट पनि असहयोग हुँदै आएकोले त्यसमा सुधारको आवश्यकता औँल्याए । “कच्चा पदार्थको रूपमा रहेको काटो निकाल्दा ८ ठाउँमा कर तिर्नुपर्छ, यो कतिको व्यवहारिक छ ?” चन्दले भने “अव्यवहारिक एवं अधिकतम करहरूले इट्टाको लागत मूल्य बढ्दै गए पनि माग कम भएको कारण व्यवसायीहरू धराशायी हुने अवस्थामा पुगेका छौँ ।”
उनले कच्चा पदार्थ माटोलाई नेपालको पश्चिमी भागमा सहजता पूर्वक प्रयोग गर्न दिए पनि दाङदेखि पूर्वका सबै जिल्लाहरूमा माटो पाउनै कठिन रहेको बताए । चन्दले व्यवसायीहरूको माग कतेबाट पनि सम्बोधन नभएको भन्दै गुनासो गरे । उनले इट्टा उद्योगीहरू अब एकजुट नभए सबै व्यवसाय ओरालो लाग्दै जाने बताए । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि जिल्ला समन्वय समिति रुपन्देहीमा प्रमुख उमाकान्त चपाईले संविधानले प्राकृतिक साधन र श्रोतमा तीन वटै सरकारलाई अधिकार दिएको बताउँदै सबैले एक अर्कालाई दोष दिँदै कर्तव्यबाट पन्छिने गरेको जिकिर गरे । उनले व्यवसायीहरू एकजुट भएर “फलाने” ठाउँको भस्कट चाहियो भने आए आफूले त्यहाँबाट भस्कट दिलाउन आवश्यक कदम चाल्ने प्रतिबद्धता जनाए ।
प्रमुख चपाईले व्यवसायीहरू नै एकजुट नभएको आरोप लगाउँदै उद्योगीहरू बिच नै दरको विषयमा अस्वस्थे प्रतिस्पर्धा रहेको जिकिर गरे । उनले व्यवसायीहरूलाई एक भएर जिल्लाभरि इट्टाको समान मूल्य लागू गरेर अगाडि बढ्न सुझाव समेत दिए ।
अधिवेशन स्थगित
लुम्बिनी इट्टा उद्योग व्यवसायी सङ्घ, रुपन्देहीको १२ औँ अधिवेशन अनिश्चित कालको लागि स्थगित भएको छ । शनिवार नै अधिवेशन हुने जानकारी सहित निर्वाचनको कार्यक्रम सार्वजनिक भए पनि प्राविधिक कारणले अधिवेशन स्थगित गर्नुपरेको सङ्घका अध्यक्ष अजय कुमार गुप्ताले जानकारी दिए ।
बुटवल टुँडेकर्मी सम्मानित
लुम्बिनी इट्टा उद्योग व्यवसायी सङ्घ, रुपन्देहीले २६ औँ वार्षिक साधारण सभा तथा १२ औँ अधिवेशनमा बुटवल टुँडे राष्ट्रिय दैनिकका भैरहवा संवाददाता राधेश्याम विश्वकर्मालाई नगद सहित सम्मानित गरेको छ । लुम्बिनी इट्टा उद्योग व्यवसायी सङ्घ, रुपन्देहीको समग्र विकासमा सकारात्मक एवम् प्रभावकारी ढङ्गले पत्रकारिताको माध्यमबाट योगदान गरेको भन्दै सङ्घले टुँडेकर्मी विश्वकर्मा सहित पत्रकार खेमराज रेग्मीलाई सम्मान गरेको हो ।