© २०२३
लमही, १२ असार ।
दाङको लमही नगरपालिकामा रहेका सुकुम्वासी र अव्यवस्थित बसोबासका जग्गाको जग्गाधनी पुर्जा वितरण सुरु भएको छ । बुधबार एक कार्यक्रमका बिच भूमि समस्या समाधान आयोगको केन्द्रीय अध्यक्ष हरि प्रसाद रिजालले पुर्जा वितरणको उद्घाटन गरेका छन् ।
लमही नगरपालिकाका मेयर जोगराज चौधरी, जिल्ला समन्वय समितिका अध्यक्ष नित्यानन्द शर्मा, जिल्ला भूमि आयोगका अध्यक्ष हुकुम बहादुर बस्नेतको उपस्थितिमा २३ जनालाई रिजालले पुर्जा वितरण गरेका हुन । नगरपालिका वडा नम्बर ३ स्थित कान्छी गाउँमा वर्षौँदेखि अबेबस्थित रूपमा बसोबास गर्दै आएका २३ घर धनीलाई जग्गाको पुर्जा बिरतण भएको छ । औपचारिक रूपमा जग्गाको धनीपूर्जा वितरण सुरु गरिएको हो । पुर्जा वितरण गर्दै केन्द्रीय अध्यक्ष रिजालले जनताका समस्या समाधान गर्न आफूहरूले दू्रर्त गतिमा काम गरेको बताए । उनले पुर्जा पाउनेलाई बधाइ दिदै जग्गाको सदुपयोग गर्न आग्रह गरे । लामो समयदेखि कानुनी स्वामित्वविना बस्दै आएका ती परिवारहरूलाई पहिलो पटक आफ्नो नाममा प्रमाणित कागज पाएपछि स्थानीयवासी उत्साहित भएका छन् ।
लमही नगरपालिकाको समन्वयमा भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालय र मालपोत कार्यालयको प्राविधिक सहयोगमा सो अभियान अघि बढाइएको हो । पहिलो चरणमा करिब २३ परिवारलाई धनीपूर्जा वितरण गरिएको नगरपालिकाले जनाएको छ । धनीपूर्जा पाउने अवसर जुटेका स्थानीय बासिन्दाहरूले आँखा रसाउँदै खुसी साटेका थिए । ६५ वर्षीय कान्छीगाउँवासी तुलसी सरीमगर भन्छिन्, “अब त ढुक्क भएर बस्न पाइने भयो, वर्षौँदेखि डरैडरमा बस्नुपरेको थियो । सरकारले सुनेकोमा धन्यवाद छ ।”
वडाध्यक्ष मनोज कुमार चौधरीका अनुसार बाँकी परिवारहरूलाई पनि छानबिन र नापजाँचको प्रक्रिया पूरा गरी क्रमशः पुर्जा वितरण गरिने छ । उनले भने, “सरकारको ‘भूमिहीनलाई भूमि’ भन्ने नीतिअनुसार हामी बाँकी सुकुम्वासी बस्तीलाई समेत छिट्टै व्यवस्थित गर्नेछौँ ।” धनीपूर्जा वितरणसँगै कान्छी गाउँमा बसोबास गरिरहेका नागरिकलाई सरकारी सेवा प्राप्तिमा सहजता हुने, बैंकबाट ऋण लिन, घर निर्माण गर्न र आफ्नो अधिकारको उपयोग गर्न बाटो खुलेको छ ।
लमही नगरपालिकाका नगरप्रमुख जोगराज चौधरीले भने, “धनी पुर्जा वितरणमार्फत हामीले सामाजिक न्यायको सन्देश दिन खोजेका छौँ । यो कदम नगरलाई व्यवस्थित, न्यायपूर्ण र समावेशी बनाउने दिशातर्फको थालनी हो ।” धनी पुर्जा वितरणको यो प्रक्रिया नगरका अन्य अबेबस्थित बस्तीहरूमा पनि विस्तार गर्ने तयारीमा नगरपालिका जुटेको जनाएको छ । लमही नगरपालीका–सुकुम्वासी र अबेबस्थित गरि जम्मा आवेदन ८ हजारको बिबेदन परेको छ ।
जस मध्य, भूमिहीन दलित– २ सय२४, भूमिहीन सुकुम्वासी–१ हजार ३ सय २ अव्यवस्थित बसोबासी–६ हजार ७ सय २० रहेका छन् ।लमही नगरपालिकाको अधिकांश बसोबास अस्थायी भएका कारण पालिकाले अपेक्षा गरेको राजस्व समेत चुवाओट भएको छ । लामो समयदेखि स्थानीय, प्रदेश, सघको निर्वाचनमा सबै जसो दलले जग्गाको पुर्जा दिने नारानै बनेको थियो ।