© २०२३
कपिलवस्तु, २६ जेठ ।
“स्वच्छ भविष्यको निर्माण” भन्ने मूल नाराका साथ लुम्बिनीमा दिगो स्वच्छता अभ्यासहरुका लागि विशेष सरोकारवालाको सम्मेलन लुम्बिनी साँस्कृतिक नगरपालिकाको हलमा सम्पन्न भएको छ ।
बिद्यालय र समुदायमा दिगो जल, सरसफाई र स्वच्छता अभ्यासलाई तीव्र गतिमा प्रबद्र्धन गर्ने उद्धेश्यले शुलभ स्यानिटेसन क्लब र कालिका स्वावलम्बन सामाजिक केन्द्रको संयुक्त आयोजना तथा भारतीय दूतावासको बीपी कोईराला भारत–नेपाल प्रतिष्ठानको आर्थिक सहयोगमा सम्मेलन सम्पन्न गरिएको हो । कार्यक्रममा ६० बढी सरसफाई अभियन्ताको सहभागिता रहेको थियो । कार्यक्रममा बोल्दै नेपाल स्थित भारतीय दुतावासका प्रथम सचिव बशिष्ठ नन्दनले स्वच्छता र सरसफाई विकासको महत्वपूर्ण विषय भएकाले यसमा सबै पक्षको समान दायित्व रहने बताए । उनले स्वच्छ नेपाल बनाउने अभियानमा जुट्न सबैलाई आग्रह गर्दै आफुहरु सहकार्यका लागि सदैव तत्पर रहने जनाए ।
बिगतमा कतिपय दातृ निकायले सञ्चालन गरेको स्वच्छता र सफाईका कार्यक्रम भाषागत समस्याका कारण प्रभावकारी बन्न नसकेको स्मरण गर्दै यो कार्यक्रम भने प्रभावकारी हुने लुम्बिनी साँस्कृतिक नगरपालिकाका प्रमुख सजरुद्दिन मुसलमानले बताए । उनले लुम्बिनी क्षेत्र आफैमा बिश्वको ध्यान केन्द्रित भएको क्षेत्र भएकाले यसको स्वच्छता र सरसफाईको अवस्था सुधारका लागि पालिकाले समेत लागत साझेदारीमा कार्य गर्न प्रतिबद्ध रहेको जनाए ।
दिगो स्वच्छता अभ्यासहरुका लागि गरिएको सचेतना सबैका लागि राम्रो अवसर भएको लुम्बिनी साँस्कृतिक नगरपालिकाकी प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत तारा ज्ञवालीले बताइन् । राम्रा अभ्यासलाई प्रवद्र्धन गर्न सहकार्यका लागि तत्पर रहेको स्पष्ट पार्दै उनले लुम्बिनी बिश्वकै पर्यटकको रोजाईको थलो भएकाले यहाँ सरसफाई अध्ययन केन्द्र बनाउन पहलकदमी शुरु गरिएको जनाइन् । केन्द्र बने फोहरको सही व्यवस्थापन, उपयोग र आयआर्जन सँग जोड्न सकिने उनले बताइन् । स्वच्छता प्रवद्र्धन गर्न विद्यालयदेखि समुदाय सम्म सचेतना आवश्यक रहेकोमा नगरपालिकाका शिक्षा शाखाका प्रमुख उपसचिव हरि प्रसाद ज्ञवालीले जोड दिए ।
विद्यालयस्तरबाटै स्वच्छता अभियानका लागि हातेमालो अगाडि बढाउनु पर्ने सुलभ इन्टरनेशनलका राष्ट्रिय संयोजक रुपक रोय चौधरीले बताए । लुम्बिनी प्रदेशको चार वटा विद्यालयबाट महिनावारी स्वच्छता, खानेपानी, सरसफाई र स्वच्छताका नमुना अभ्यास प्रस्तुत गर्ने गरी सचेतना प्रवाहको कार्यमा लागेको उनले जनाए । कार्यक्रमको उद्धेश्यहरुमा विद्यालय र समुदायहरुमा दिगो वास अभ्यासहरूको महत्वबारे चेतना अभिवृद्धि गर्नु, सफल सरसफाई मोडेलहरू र स्थानीय नवप्रवर्तनहरु साझेदारी गर्नु, स्थानीय सरकार र समुदायको सक्रिय सहभागिता र स्वामित्वलाई प्रोत्साहन गर्नु र सरकारी निकाय, गैरसरकारी संस्था तथा अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारहरुबीच सहकार्यको वातावरण तयार पार्नु रहेको कालिका स्वावलम्बन सामाजिक केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक रामेन्द्र सिंह रावलले जानकारी दिए ।
दिगो जल, सरसफाई र स्वच्छता अभ्यासलाई प्रवद्र्धन गर्न सुलभ ईन्टरनेशनल र कालिकाको सहकार्यमा कार्यक्रम अगाडि बढाइएको कालिका स्वावलम्बन सामाजिक केन्द्रका अध्यक्ष मन्दिप सिंहले बताए । कार्यक्रममा शिक्षा अधिकृत लक्ष्मी पराजुली, वास संयोजक शेषराम यादव लगायतले स्वच्छता र सरसफाई युक्त नगर बनाउने अभियानका लागि नगरको प्राथमिकताका साथ पहिलो शर्त नै सरसफाई भएको बताए । कार्यक्रम पछि महिलाबार स्थित मधुवनी मा.वि.का छात्रछात्राका लागि ग्रामीण र शहरी सरसफाई प्रबिधिको उपयोग बारे कार्यशाला समेत आयोजना गरिएको थियो ।