© २०२३
कपिलवस्तु , १२ जेठ ।
जिल्लामा सन् २०२४ को अवधिमा २६ जना नयाँ एचआइभीका सङ्क्रमित थपिएका छन् । सन २०२४ को अवधिमा एआरटी सेन्टरमा ८ सय ८० जनाको परामर्श पछि एचआइभीको सङ्क्रमणको परीक्षणका क्रममा २० जनामा नयाँ सङ्क्रमण फेला परेको एएचएफका तर्फबाट कपिलवस्तु अस्पतालमा रहेको एआरटी केन्द्रकी परामर्शदाता कुसुम थापाले जानकारी दिइन ।
नयाँ सङ्क्रमित मध्ये १२ पुरुष, ७ महिला र एक जना तेस्रो लिङ्गी रहेको जनाइएको छ । त्यसैगरि समुदाय स्तरमा २ सय ८ जना शङ्कास्पद सङ्क्रमित केन्द्रित गरिएको परीक्षणका क्रममा थप ६ जना नयाँ सङ्क्रमित फेला परेको जनाइएको छ । सो अवधिमा एआरटी सेन्टरमा सेवा लिन आउने सङ्क्रमितको सङ्ख्या ४० थपिएको छ ।
जिल्ला अस्पतालमा रहेको एआरटी सेन्टरमा सन् २०२४ को अवधिमा ७ सय ९९ एचआइभी सङ्क्रमित दर्तामा रहेको जनाइएको छ । जस मध्ये एआरटी सेन्टरमा सन् २०२४ को अवधिमा एआरभिको औषधी उपचारको सेवा लिने सङ्क्रमितको सङ्ख्या ४ सय ९९ रहेकोमा यो बर्ष ११ जना सङ्क्रमितको मृत्यु भई हाल ४ सय ८८ जनाले नियमित उपचार सेवा लिँदै आएको परामर्शदाता थापाले जनाइन ।
सोही अवधिमा एआरटी सेन्टरबाट ९ जना सङ्क्रमित आमाले बच्चामा एचआइभीको सङ्क्रमण हुन नदिन (पिएमटीसिटी) सेवा लिएर सङ्क्रमण नभएका स्वास्थ्य बच्चा जन्माएको जनाइएको छ । सङ्क्रमितलाई एआरटी सेन्टरमा सेवा लिन प्रोत्साहित गर्न अस्पताल र समुदाय स्तरमा सचेतनाका कार्यक्रम गर्ने गरिएको जनाइएको छ । एआरटी सेन्टरमा सङ्क्रमितलाई दिईने एआरभी (एन्टीरेट्रो भाइरल) औषधीले सङ्क्रमितको शरीरमा रहेको एचआइभीको भाइरल लोड कम गर्ने काम गर्दछ । जसका कारण सङ्क्रमितले अरूलाई सङ्क्रमण सार्न सक्ने सम्भाव्यता घटाउने काम गर्दछ ।
त्यसैगरि एआरभीका कारण शरीरमा सिडीफोर सेलको सङ्ख्यामा वृद्धि आई रोग सँग लड्न सक्ने क्षमतामा सुधार आउँदै जान्छ । पछिल्लो समय सेन्टरमा रहेको सिडीफोर सेल गणना गर्ने मेसिन बिग्रिएका कारण रगतको नमुना परीक्षणका लागी अन्यत्रै पठाउनु पर्ने बाध्यता देखिएको छ ।
परियोजनाका उद्देश्यहरूमा मुख्य लक्षित समुदाय केन्द्रित एचआईपी रोकथाम, जाँच तथा लिंकेज सेवामा सुधार र विस्तार गर्नु, एआरटी केन्द्रहरूमा गुणस्तरीय उपचार, हेरचाह तथा सेवाको पहुँचमा वृद्धि गर्ने, सेवा गुणस्तरीय बनाउन समन्वय, सञ्जाल करण र वकालतलाई बलियो बनाउने रहेको एएचएफका कार्यक्रम संयोजक धर्मराज भट्टराईले जानकारी दिए । पछिल्लो समय आप्रवासीहरूमा सङ्क्रमण बढी देखिन थालेकाले सजगता अपनाउनु पर्नेमा उनले जोड् दिए ।
सचेतना अभावका कारण किशोरावस्थामै असुरक्षित यौन सम्बन्ध राख्ने र सोको जोखिम कम गर्ने भन्दै आकस्मिक परिवार नियोजनका साधन प्रयोग गर्ने, एचआइभी सङ्क्रमण बारेको गम्भीरता र सजगता घट्दै गएको र सङ्क्रमणको तथ्याङ्कमा सो क्षेत्रमा काम गर्ने सरकारी र गैरसरकारी निकायहरू बिचको एकरूपता हुनुपर्नेमा सहभागीहरूको जोड थियो ।
एचआइभी सङ्क्रमण रोकथाम क्षेत्रमा क्रियाशील सङ्घ संस्थाको कार्यक्रम र तथ्याङ्कहरूमा एकरूपता ल्याउन स्वास्थ्य कार्यालयले समन्वय र सञ्जाल करण गर्न भूमिका खेल्नु पर्ने जिल्ला समन्वय समिति कपिलवस्तुका प्रमुख बाबुराम आचार्यले सुझाव दिए । सङ्क्रमितलाई गरिने हेय, भेदभाव, लाञ्छना र सामाजिक बहिष्कारका घटना रोक्न सबै पक्षको सजगता आवश्यक रहेको कपिलवस्तु नगरपालिकाका सामाजिक विकास शाखाका प्रशासकीय अधिकृत पदमराज श्रेष्ठले बताए । रणनीतिक योजना सहित सङ्क्रमण र सङ्क्रमितलाई खोजी केन्द्रित कार्यक्रमलाई प्राथमिकतामा राख्नु पर्ने श्रेष्ठले सुझाव दिए । एड्स हेल्थ केयर फाउन्डेसन (एएचएफ) को सहयोगमा कपिलवस्तु नगरपालिकाले कार्यक्रमको आयोजना गरेको हो ।