खोज

दाङ, ८ जेठ ।

दाङ जिल्लाका विभिन्न वन क्षेत्रमा सात वटा वयस्क बाघ फेला परेका छन् डिभिजन वन कार्यालय घोराहीको संयोजकत्वमा डिभिजन वन कार्यालय देउखुरी, लमहीको समन्वय र सहकार्यमा मध्य तराई भू– परिधि क्षेत्रमा पर्ने जिल्लाका वन क्षेत्रहरुमा बाघ अनुगमनका लागि क्यामरा ट्रयाप सर्वेक्षणमा बाघको संस्या पत्ता लागेको हो । सात मध्ये एक भाले, दुई पोथी र चार वटा लिङ्ग पहिचान नभएका वयस्क बाघ भेटिएको डिभिजन वन कार्यालय दाङका वन अधिकृत वेसीन्द्रराज सुवेदीले जानकारी दिए । विभिन्न २३ स्थानमा जडान गरिएका क्यामेरामा कैद गरिएको हो ।

यो सर्वेक्षण कार्य वन तथा वातावरण मन्त्रालय अन्तर्गतको वन निर्देशनालयको मार्गदर्शनमा २०८१ साल मङ्सिर २४ गतेदेखि माघ ४ गतेसम्म सञ्चालन गरिएको थियो । ४० दिनसम्म सञ्चालन भएको सो अभियान अन्तर्गत २ किलोमिटर लम्बाइ र २ किलोमिटर चौडाइ भएका १ सय ९ वटा ग्रिडहरूमा क्यामेरा जडान गरी ४ सय ३६ वर्ग किलोमिटर वन क्षेत्रको निगरानी गरिएको वन अधिकृत सुवेदीले जानकारी दिए ।

उक्त अध्ययन क्षेत्रले दाङ जिल्लाभित्र रहेका चार वटा स्थानीय तह घोराही उपमहानगरपालिका, तुलसीपुर उपमहानगरपालिका, लमही नगरपालिका र दंगीशरण गाउँपालिका भित्रका वन क्षेत्रलाई समेटेको थियो ।

सर्वेक्षण कार्यका लागि डिभिजन वन कार्यालयका ८ जना कर्मचारी, ८ जना स्थानीय नागरिक तथा १६ जना नागरिक अनुसन्धानकर्ता परिचालित गरी ८ वटा टोली बनाइएको थियो । हाल संकलित तथ्याङ्कहरूको विश्लेषण कार्य जारी छ भने विस्तृत प्रतिवेदन केही समयपछि सार्वजनिक गरिने जनाइएको छ ।

यससँगै, मध्ये तराई भू –परिधि क्षेत्रभित्र सञ्चालनमा रहेको तीन वर्षे जैविक विविधता सर्वेक्षण पनि पूरा भएको छ । दाङ, अर्घाखाँची र कपिलवस्तु जिल्लाका चार वटा डिभिजन वन कार्यालयहरूको समन्वयमा सम्पन्न उक्त अध्ययनमा हालसम्म जम्मा १० वटा वयस्क बाघ अभिलेख गरिएको छ ।

प्रारम्भिक अध्ययन अनुसार ती बाघहरू बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज वा भारतको सुहेलवा वन्यजन्तु संरक्षण क्षेत्रबाट कम्दी जैविक मार्ग हुँदै ओहोरदोहार गरेको हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ । सीमावर्ती क्षेत्रहरूमा वन्यजन्तु संरक्षणका लागि आन्तरिक तथा दुई देश बिच प्रभावकारी समन्वयको आबश्यकता रहेको देखिएको छ ।

यस क्षेत्रमा बाघहरूको उपस्थिति नेपाल सरकारले सञ्चालन गरेका दीर्घकालीन वन्यजन्तु संरक्षण प्रयासहरूको सकारात्मक परिणामको रूपमा लिइएको छ । वन तथा भू –संरक्षण विभाग र लुम्बिनी प्रदेश सरकारको सहकार्यमा डब्लु डब्लु एफ नेपालले मध्य तराई भूपरिधि संरक्षण रणनीति तथा कार्ययोजना कार्यान्वयनमा निरन्तर सहयोग गर्दै आएको छ ।

डिभिजन वन कार्यालय देउखुरीका प्रमुख महेन्द्रराज वाग्लेले दाङमा पहिलो पटक बाघको गणना गरिएको बताए । वन्य जन्तु संरक्षणमा मानव जातीले सकारात्मक सहयोग गर्नुपर्ने बताए । उनीहरुको बासस्थान खण्डिकरण नगरी सहयोग गर्ने, घाँसे मैदानको संरक्षण गर्न आग्रह गरे । बिहान घाम नउदाउदै र बेलुका घाम अस्ताउने समयमा बाघ सकृय हुने भएकाले मानिस सो समयमा जंगलमा नपस्न सल्लाह दिए । नचलाउदा सम्म बाघले आक्रमण नगर्ने भएकाले बाघ देख्नासाथ आत्तिहाल्नु नपर्ने बताए ।