© २०२३
पाल्पा, ०१ जेठ ।
तानसेन नगर सरकारले संघीय सरकारले कार्यक्रम अनुरूप सार्वजनिक खुला ठाउँमा औद्योगिक ग्राम निर्माण गर्ने भन्दा स्थानीयहरूको खुसीको सीमा नै थिएन । नगर भित्रका घरेलु तथा कुटिर उद्योगलाई एकिकृत गरी एकै ठाउँमा उद्योग संचालन गर्ने उद्देश्यले नगरको वडा नम्बर ७ मा प्रस्तावित गरिएको थियो । खुला तथा समथर परेको भूभागमा औद्योगिक ग्राम निर्माणका लागि प्रस्ताव गरियो । औद्योगिक ग्राम निर्माण गर्दा मानव बस्तीलाई नकारात्मक असर नपर्ने स्थलमा प्रस्तावित गर्दा स्थानीयहरू निकै खुसी भएको स्थानीय रोम बहादुर राना बताउँछन् । सरकारले नगरको साना कुटिर तथा घरेलु उद्योग संचालन गर्दा यस क्षेत्रको विकासमा समेत थप टेवा पुग्ने अपेक्षा थियो । त्यो आशा मात्र भएको उनले भने ।
झण्डै १ सय रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको प्रस्तावित गरिएको क्षेत्रमा प्रारम्भिक पूर्वाधार निर्माणका लागि प्राप्त बजेट अनुरूप ५७ लाख, ८३ हजार, ८ सय ७३ रूपैयाँमा ढुगांको गाह्रो, इट्टाको पर्खाल लगाउने, तार जालीका लागि नगर सरकारले २०७८ साल साउन १ गते निर्माण कम्पनीसंग ठेक्का संझौता गरेको थियो । निर्माण कम्पनीले २०७९ साल असार १५ गते पहिलो चरणको निर्माण कार्य पुरा गर्ने भने पनि फलामको तार जाली लगाउने काम बाँकी नै राखी सम्पन्न नगरेको स्थानीय सरोज तिमिल्सिना बताउँछन् ।
पहिला पहिला महत्वपूर्ण काम भएको ठाउँ हो । यस्तो ठाउमा घरेलु तथा कुटिर उद्योगहरू खुल्ने भयो भन्दा स्थानीयहरू सारै खुसी भएका थिए । अब त पहिलो चरणको काम नै पुरा नभएको देख्दा सबैमा आशा हराउँदै गएको स्थानीय नुरदेव पौडेल बताउँछन् । निर्माण कम्पनीलाई दवाव दिनका लागि पटक–पटक नगरपालिकामा गई खबरदारी गर्न पुग्यौ तर काम पुरा गर्न निर्माण कम्पनी नआएको उनी बताउँछन् ।
तत्कालीन सरकारले सभांम्यता अध्ययन नै नगरी हचुवाको भरमा औद्योगिक ग्राम निर्माण गर्ने उद्घोष ग¥यौ त्यसैको परिमाण हो यो एक जनप्रतिनिधीले भने । सरकारले निर्णय ग¥यो यता निर्माण कम्पनीले कामै नगरी सरकारलाई ठग्यो उनले भने ।
फलाम, तामा करुवा माटाका भाडा जस्ता उद्योगले जिल्लाको पहिचान बनाएको छ । छरिएर रहेका उद्योगलाई एककृत बनाउनु राम्रो हो तर यो योजना बिना बजेटको भरका कारण अलपत्र अवस्थामा पुगेको प्राविधिकहरू बताउँछन् । संघीय सरकारले एक स्थानीय तहमा एक औद्योगिक ग्रामको अवधारणा ल्याएपछि नगर सरकारले पहिलो चरणमा स्थानको छनोट गरेको र त्यसको डिपिआर बनाउने काम भयो । सुविधा सम्पन्न तवरले निर्माण गर्न भनिए अनुरूप प्रस्तावित लागत अनुरूप ४० करोड हो । पहिलो त निर्माण कम्पनीले काम पुरा नगर्दा समस्या भएको नगर सरकारका प्रमुख प्राविधिक राम प्रसाद श्रेष्ठ बताउँछन् ।
पछिल्लो समयमा संघीय सरकारबाट बजेट आउन पनि रोकियो । ४० करोड प्रस्तावित गरिएकोमा हालसम्म पटकपटक गरी ९० लाख, दुई पटक गरी १ करोड ८० लाख आयो यस वर्ष र गत वर्ष बजेट नै आएन उनले भने । संघीय सरकारले औद्योगिक ग्राम प्रस्तावित गर्दा जमिन उपलब्ध गराउनुपर्ने भने बमोजिन नगर सरकारले उपलब्ध गराएको ठाउँलाई हालसम्म इट्टाको पर्खालले घेर्ने मात्र काम भएको छ । यस्तो दृश्यले संघीय सरकारलाई गिज्याए जस्तो भएको स्थानीय बताउँछन् ।
तानसेन नगरको मात्र होइन रामपुर नगरमा पनि हाल उस्तै ३० प्रतिशत मात्र भौतिक प्रगती भएको र बाकी काम संघीय सरकारबाट बजेट नपाउँदा काम अलपत्र परेको नगर सरकारका प्रवक्ता कपिल बहादुर खाणले बताए । जमिन १० वटा स्थानीय तह मध्य ७ वटाले जमिन उपलब्ध गराउन सकेको छैन भने रिब्दीकोट गाउँपालिकाले पूर्वाधार निर्माणको काम अगाडि बढाएको प्रमुख प्रशाशकीय अधिकृत मणि प्रसाद खनालले बताए ।