खोज

पाँच दिनअघि पाल्पाको रैनादेवी छहरा घर भई बुटवल ११ बुद्धनगरमा बस्दै आएकी टिका बिष्ट क्षेत्री माथि भएको गोली प्रहारको घटनामा कटुवा पेस्तोलको प्रयोग गरियो । घटनामा सानो हतियार प्रयोग भएका कारण गोली प्रहार गर्ने व्यक्ति हतियार लिएरै सजिलै भाग्न सफल भए । कटुवा पेस्तोल गोजीमै अटाउने भएकोले अपराध गर्न निकै सजिलो देखिएको छ । यो एउटा प्रतिनिधि घटनामात्रै हो । यस प्रकारका अपराधजन्य घटना पछिल्लोसमय बढिरहेको छ । खासगरी खुल्ला सिमाको फाईदा उठाउँदै छिमेकी मुलुक भारतवाट सहजै आउने साना हतियार सिमावर्ती तराईका जिल्लामा प्रमुख सुरक्षा चुनौति बनेको छ । गृह मन्त्रालयले केही महिना अघि भैरहवामा गरेको सुरक्षा सम्वन्धि आन्तरिक वैठकमा साना हतियार नेपालका लागि चुनौति वन्ने अवस्था देखिएको ‘ब्रिफिङ’ गरिएको थियो ।

प्रहरी संयन्त्रले गरेको ब्रिफिङ सही सावित भएको छ । अर्थात साना हतियारले ठूलो त्रास सिर्जना गर्ने अवस्था आएको छ । बैशाख ६ गते भएको बुटवलको घटनामा अपराधी मनोबृत्ति भएका व्यक्तिले सजिलै दोकानमा पसेर गोली प्रहार गरि भाग्न सफल भए । यो घटनाले साना हतियारले नेपालको सुरक्षामा थ्रेट गरिरहेको महसुस भएको छ । सुरक्षा चुनौतिका रूपमा देखिएको हतियार मोह नियन्त्रणमा सरकारले गंभीरता नदेखाउने हो भने नेपाल भारत बोर्डरमा मात्रै होइन, नेपालका कुनैपनि नागरिक सुरक्षित नहुने अवस्था छ । नेपाल आफ्नै नागरिकवाट सुरक्षित नहुने विभिन्न घटनाक्रमले पुष्टी गरेको छ ।

निश्चितरूपमा शान्ति सुरक्षाको प्रत्याभूति दिलाउनु सरकारको पहिलो र प्रमुख दायित्व हो । पछिल्लोसमय सरकारले शान्ति सुरक्षा कायम गर्न सफल रहेको दाबी गरे पनि मुलुकभित्र हुने आपराधिक घटना र पक्राउ परेका हात–हतियारका आधारमा तराई मधेश मात्र होइन समग्र मुलुककै शान्ति सुरक्षा सन्तोषजनक छैन भन्ने पुष्टी भैरहेको छ । पछिल्लोसमय अपराधजन्य प्रवृत्ति संस्कृतिकै रूपमा विकास हुँदै गएको देखिएको छ । यो गंभीर बिषय हो । पछिल्लो केही बर्षयताको अवस्था हेर्ने हो भने खुला सिमाको फाईदा उठाउँदै साना हतियारले ठूलो अपराध गरेको देखिएको छ । खासगरि मधेशमा यो अवस्था अझै गंभीर देखिएको छ ।

मधेशमा कटुवा पेस्तोल त सामान्य जस्तै भएको छ । सामान्य रिसईबीमा समेत साना हतियारको प्रयोगले ठूलो अपराधजन्य घटना भैरहेको छ । यसतर्फ संघीय सरकारको ध्यान जानु जरुरुी छ । एक हजार आठ किलोमिटर खुला सिमा रहेको भारत नेपाल सिमानामा चुस्त र दुरुस्त सुरक्षा प्रबन्धको पनि अभाव छ । तराईमा मात्र होइन केही महिना अघि संघीय राजधानी काठमाण्डौंमा समेत एक व्यक्तिको हत्यामा पेस्तोल प्रयोग भएको थियो । साना हतियारका कारण मुलुकका कुनैपनि नागरिकको जीवन सुरक्षित छैन भन्ने देखिएको छ । कसरी रोक्ने साना हतियार ? यो बिषयमा सरकारको ध्यान जाओस् । खासगरि सिमा नाकामा प्रहरी प्रशासनको सकृयता जरुरी छ । अपराध नियन्त्रणका लागि सिमा नाकामा कडाई गर्नुको विकल्प छैन ।

साना हतियारको पहुँचले नागरिकमा त्रास बढ्नुका साथै अस्थिरता पनि बढाउन सक्छ । भारतमा अपराध गर्न नसके नेपाल आएर आपराधीक कृयाकलाप गर्ने गिरोह अहिले पनि सकृय देखिएको छ । हतियारको बलमा विगतमा चन्दा असुली लगायतका काम हुँदै आएको नेपाली जनताले बिर्सिएका छैनन । तसर्थ यो अवस्थामा हतियारले सङ्क्रमणकालमात्र होइन दीर्घकालिन शान्ति सुव्यवस्थामा प्रतिकूलता निम्त्याउने हुँदा हतियार भित्रिने स्रोत पत्ता लगाई पूर्णरूपले निषेध गरिनुपर्छ । भारतसंग सिमा जोडिएका तराईका जिल्ला त्यसै त आपराधिक गतिविधिमा चर्चित छन । छिमेकी मुलुक भारतवाट सहजै आउने साना हतियार आपराधिक मनोबृत्ति भएकाहरूले दुरूपयोग गर्दै आएकोले अव सचेत बन्नुपर्ने अवस्था छ । सुरक्षा चुनौतिका रूपमा देखिएको हतियार मोह नियन्त्रणमा सरकारले गंभीरता नदेखाउने हो भने यो नेपालका लागि सदैव चुनौति बनिरहने भएकोले नेपाल सरकारमात्रै होइन स्थानीय प्रशासनको पनि गंभीर ध्यानाकर्षण जरुरी छ ।