खोज

गुल्मी, ०१ माघ ।
मकर संक्रान्तिको अवसरमा गुल्मीको पबित्र धार्मिक स्थल रुरु क्षेत्रमा मकर संक्रान्ती मेला शुरु भएको छ । कालीगण्डकी नदीमा स्नान गर्न र पूजा अर्चनाका लागि गुल्मी लगायत टाढाटाढादेखि मानिसहरूको बाक्लो उपस्थिति हुने गर्दछ ।
मकर संक्रान्तिको अवसरमा रुरु क्षेत्रको कालीगण्डकी नदीमा एकाबिहानैदेखि बेलुका अबेरसम्म स्नान गरिरहेका हुन्छन । रुरु क्षेत्रमा रहेको कालीगण्डकी नदीमा स्नान गरेपछि मानिसहरू नजिकै रहेको ऋषिकेश मन्दिरमा दिनभर पूजाआजा अर्चनाका लागि जाने गर्दछन । कालीगण्डकी नदीमा स्नान गरेमा आफूले अञ्जानमा गरेका सम्पूर्ण पापहरू नष्ट भई मोक्ष प्राप्ती हुन्छ भन्ने जनविश्वास छ । माघी संक्रान्ति पर्व हिन्दू धर्मावलम्बीहरूको लागि एक विशेष महत्व राख्दछ । यस अवसरमा भक्तजनहरू नदीमा स्नान गरि र पूजाअर्चना गर्छन । मेलामा यसपटक पनि विभिन्न प्रतियोगिता, धार्मिक पूजा र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना गरिने भएको छ । सबैको लागि यो मेलाले विशेष पारिवारिक र सामाजिक भेटघाटको अवसर जुराउने गर्दछ ।
माघी सँङ्क्रान्ती मेलाले स्थानीय संस्कृतिको संरक्षण, संवद्र्धन र धार्मिक आस्थालाई जीवन्त बनाउने गर्दछ । रिडी क्षेत्र धार्मिक दृष्टिकोणबाट एक महत्वपूर्ण स्थलको रूपमा परिचित छ । यहाँ प्राचीन मन्दिरहरू र पूजा स्थलहरू पनि रहेका छन् जसका कारण रुरुक्षेत्र एउटा धार्मिक आस्थाको केन्द्र बनेको छ । यहाँका धार्मिक पर्व र मेलाहरूले स्थानीय संस्कृतिको संरक्षण र विकासमा योगदान पुराउँदै आएका छन ।
चार धाम मध्यको एक धाम
रुरुक्षेत्र चारधाम मध्यको एक धाम मानिन्छ । यस पबित्र धार्मिक स्थल पुगेर पूजाआजा गर्नाले देव ऋण, पितृ ऋण र ऋषि ऋणबाट मुक्त भईन्छ भन्ने जनविश्वास छ । त्यसै आस्था र विश्वासका कारण कालीगण्डकीमा स्नान गर्नका लागि भारतको अयोध्या र वनारसबाट समेत भक्तजनहरू आउने गर्दछन । रुरुक्षेत्र गुल्मी, पाल्पा र स्याङ्जाको सँगम स्थल हो । यहाँ विषेशगरि जेठी, माईली र कान्छी संक्रान्ति गरि तीन दिनसम्म मकर संक्रान्ति पर्व मनाईन्छ । भक्तजनहरू यहाँ आस्थाका साथ पूजा र स्नान गर्नका लागि जाने परम्परा छ ।
माघी सँङ्क्रान्तीमा कालीगण्डकी नदीमा स्नान गर्दा, भक्तजनहरूलाई पापहरूबाट मुक्ति मिल्छ भन्ने विश्वास छ । यसले मानिसको जीवनमा शुद्धता र शान्ति ल्याउँछ । यहाँ पूजा अर्चना गर्दा भगवान शिवको आशीर्वाद प्राप्त हुन्छ भन्ने मान्यता छ । यसले भक्तजनहरूलाई शारीरिक, मानसिक र आध्यात्मिक लाभ पुर्याउँछ । रुरु क्षेत्रमा हजारौं भक्तजनहरूको जमघट हुन्छ । जसले समुदायमा आपसी मेलमिलाप र सामाजिक एकता समेत बढाउँछ । भक्तजनहरूले यहाँ पुग्दा आफूलाई पवित्र मान्दै, परिवारको सुख–शान्तिको कामना गर्छन ।
कृषि मेला प्रर्दशनी
मकर सँक्रान्ति पर्वको अवशरमा रुरुक्षेत्रमा जिल्ला स्तरी कृषि मेला प्रर्दशनी राखिने भएको छ । स्थानीय रुरुक्षेत्र गाउँपालिका, सत्यवती गाउँपालिका, छत्रकोट गाउँपालिका, कृषि ज्ञानकेन्द्र र प्रधानमन्त्री तथा कृषि आधुनिकिकरण परियोजना लगायतका विभिन्न संस्थाहरूको संयुक्त आयोजनामा रैथानेवाली संरक्षणका लागि प्रर्दशनी राखिने भएको हो । प्रर्दशनीमा स्थानीय सुन्तलाजात फलफुल, तरकारी, खाद्यान्न तथा विउवीजन लगायतका स्थानीय रैथाने वस्तुहरू प्रर्दशन गरिने रुरुक्षेत्र गाउपालिका अध्यक्ष यदु ज्ञवालीले बताउनु भयो । प्रर्दशनका लागि कृषकहरूले आफ्ना कृषि उपजहरू मेलामा लैजाने गर्दछन ।
व्यापार प्रबद्र्धन
छ दिनसम्म सञ्चालन हुने मेलामा व्यापारका लागि मानिसहरू टाढाटाढाबाट रुरुक्षेत्रमा आईसकेका छन मेलामा विशेषगरि उनबाट बुनेका कम्मल, काम्ला, राडी–पाखी लगायत बाँस तथा चोयाँवाट निर्मित सामग्रिहरू, ओखरका घाँजी, गुड, सुन्तला लगायतका वस्तु बिक्रिका लागि राखिने गर्दछ । मेला अबधिभर यस्ता प्रकारका वस्तुहरूको यस क्षेत्रमा राम्रो व्यापारहुने गर्दछ ।
मेलामा अर्घाखाँची, प्यूठान, वाग्लुङ्, रुकुम, रोल्पा लगायतका जिल्लाहरूबाट व्यापारीहरू आउने गर्दछन । गिठीको काठबाट बनाएका ठेकाहरूको पनि मेलामा राम्रो व्यापार हुने गर्दछ । त्यसका अतिरिक्त फेन्सी कपडा किन्नेहरूको पनि उत्तिकै भीड लाग्ने गर्दछ ।
तीनमुखे पुल
रुरुक्षेत्रमा रहेको तीनमुखे झोलुङ्गे पुल रुरु क्षेत्रको महत्वपूर्ण संरचना हो । यो पुल कालीगण्डकी नदीमाथि बनेको छ । गुल्मी, पाल्पा र स्याङ्जा जोड्ने यो पुलले त्यस क्षेत्रको महत्वपूर्ण मार्ग हो । उक्त पुलले रुरु क्षेत्रलाई यात्रा र व्यापारलाई थप सजिलो बनाएको छ । यो पुल हेर्नका लागि हजारौं मानिसहरू रुरुक्षेत्रमा आउने गर्दछन ।
पछिल्लो समयमा आन्तरिक एवं वाह्य पर्यटकहरूका लागि यो पुल मुख्य पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा रहेको छ । यसले पर्यटन क्षेत्रको प्रबद्र्धनका साथै रुरु क्षेत्रको विकासमा महत्वपूर्ण सहयोग पुराएको छ । यस पुलबाट तीनै जिल्लामा रहेका विभिन्न धार्मिक स्थलहरू र मन्दिरहरूलाई नजिक बनाएको छ । जसका कारण स्थानीय समुदायलाई पनि आवतजावत गर्न थप सहज बनेको छ । पुल अवलोकनका लागि मेलाभर मानिसहरूको घुँईचो लाग्ने गर्दछ ।
छ दिनसम्म मेला सञ्चालन
उद्योग वाणिज्य संघ रिडी शाखा, रुरु फ्रेण्डस क्लव र फ्रेण्डस क्लब रिडीको संयुक्त आयोजनामा मेला सञ्चालन गर्न लागिएको हो । मकर संङ्क्रान्तीको अवशरमा कारीकोट स्पोर्टस क्लवले स्याङ्जाले ठूलो राशीको पुरस्कार सहित भलीवल प्रतियोगिता समेत सञ्चालन गर्ने जनाएको छ । त्यसैगरी रुरुक्षेत्रमा पाल्पाको स्थानीय वडा कार्यालयको तर्फबाट रमाईलो मेला समेत सञ्चालन गर्ने भएको छ । माघ एकदेखि ६ गतेसम्म सञ्चालन हुने रिडी मेलामा यस पटक निशुल्क रूपमा राष्ट्रिय एवं स्थानीय कलाकारहरूद्वारा साँस्कृतिक कार्यक्रम सञ्चालन हुने रुरु फ्रेण्डस क्लवका सल्लाहकार सुन्दर कशजुले बताएका छन ।