खोज

नेपालमा एकपछि अर्को गरि स्वास्थ्यमा जोखिम पु¥याउने प्रकृतिका संक्रामक रोगको कारण नेपाली नागरिकले सावधानी अपनाउनु पर्ने चुनौति सिर्जना भएको छ । पहिले कोरोनाले करिब तीन बर्ष नेपाललाई हायलकायल बनाएको नेपालको इतिहासमा कहिल्यै बिर्सन नसकिने गरि नराम्रो छाप छोडेको छ । पछिल्लोसमय एमपक्सका नाममा फेरी स्वास्थ्य चुनौति बढेको छ । स्वास्थ्य मन्त्री प्रदीप पौडेलले नेपालमा एमपक्स सङ्क्रमण भित्रिन त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको स्थलगत निरीक्षण गर्नुपरेको छ । मन्त्री पौडेलले विमानस्थलमै सम्बन्धित निकायका पदाधिकारीको बैठक डाकेर जोखिम फैलन नदिन प्रभावकारी सेवा दिन निर्देशनसमेत दिएका छन । अहिले स्वास्थ्य मन्त्रालयले एमपक्स फैलिन नदिन विमानस्थल हुँदै स्वदेश आउने यात्रुका लागि हेल्थ डेस्कमार्फत निगरानी र सचेतनामूलक जानकारी दिँदै आइरहेको छ । यसअघि साउदी अरेबियाबाट आएका दुईजनामा एमपक्सको सङ्क्रमण देखिएकोमा एकजना उपचारपछि घर फर्किसकेका छन् । अर्का एक जनाको सुरक्षित अवस्थामा सरुवा रोग नियन्त्रण अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ । त्यसपछि थप एकजना नेपालीमा पनि एमपक्स पुष्टी भैसकेको छ । यसरी एकपछि अर्को नेपालीमा एमपक्स संक्रमण देखिँदै जाने अवस्थाले चुनौति सिर्जना गरिदिएको छ । नेपालमा पहिलोपटक विदेशी नागरिकमा २०८० असार १ गते एमपक्स सङ्क्रमण पुष्टि भएको थियो । एमपक्सको सङ्क्रमण बिफर रोग प्रजातिको भाइरसबाट हुने गर्छ । सङ्क्रमित व्यक्ति वा सङ्क्रमित पशुसँगको सम्पर्कमा आउँदा घाउ खटिरा र बिमिराको सम्पर्क, शरीरबाट निस्किएको तरल पदार्थ, सङक्रमित बाँदर, मुसा, लोखर्केलगायत जनावर र भाइरस रहेको ओछ्यान र लुगाबाट समेत सर्ने भएकोले सरकारले सावधानी अपनाउन भनेको छ । सङ्क्रमित व्यक्ति वा पशुसँग नजिकको सम्पर्कमा आउँदा तिनका ¥याल, घाउ, खटिरा, शरिरबाट निस्कने तरल पदार्थ, दूषित सतह र सामग्रीबाट सर्ने गरेकोले यो नेपालमा जोखिमकै अवस्थामा छ । तसर्थ नागरिकले अव सावधानी अपनाउनुको अर्को विकल्प छैन । एमपक्स हुँदा श्वासनली, आँखा, नाक वा मुख काटिएको, टोकिएको वा फुटेको छालाजस्ता अङ्गबाट भाइरस शरिरमा प्रवेश गरेर पनि सर्ने गर्छ । बाँदर, मुसा, लोखर्केलगायत जनावर, भाइरस रहेको ओछ्यान र लुगाबाट पनि यो भाइरस सर्ने गर्छ । नेपाली यो संक्रमणबाट बच्नु भनेको एमपक्स कुनैपनि अवस्थामा नेपालमा प्रवेश गर्न नदिनु हो । यद्यपि अहिलेसम्म तीनजनामा यसको पुष्टी भैसकेकोले आगामी दिनमा थप नागरिकमा यसको संक्रमण सर्न नदिन पूर्व सावधानीको खाँचो छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयले औपचारिकरूपमा विज्ञप्ती नै निकालेर एमपक्सबाट स्वास्थ्य सावधानी अपनाउन आग्रह गरेको छ । पछिल्लोसमय नेपालमा भन्दा तेश्रो मुलुकमा यसको संक्रमण बढ्दै गएको देखिएको छ । तर, विदेशमा संक्रमण बढ्दै जाँदा नेपालमा पनि त्यसको चुनौति अझै बढ्ने भएकोले सतर्कता आवश्यक छ भने आम जनता अझै सचेत बन्नु जरुरी छ । हरेक नेपालीले एमपक्सबाट बच्न स्वास्थ्यका मापदण्ड पालनामा जोड दिनु जरूरी भैसकेको छ । फेरीपनि कोरोनाकालमा जस्तै लापरवाही गरियो भने एमपक्सले ज्यानै लिन सक्छ । त्यसकारण पनि एमपक्सको सचेतना जरुरी छ ।
सरकारले एमपक्सको जोखिमबाट नागरिकलाई बचाउन बिदेशबाट आउने नाकाम सावधानी अपनाउन आग्रह गरेको छ । विदेशबाट आउने नागरिकमा एमपक्स भए नभएको पुष्टी गरेरमात्र नेपाल प्रवेश दिनु जरुरी छ । होइन भने लापरवाही गरिएको अवस्थामा यो भयावह समस्याको रूपमा देखापर्न सक्छ । यसले स्वास्थ्य जोखिम बढाउन सक्नेतर्फ आम नेपाली पहिले नै सतर्क हुनु आवश्यक छ । सरकारले अपनाउनुपर्ने सुरक्षा, जनशक्तिको व्यवस्थापन, उपचारका लागि आवश्यक अलग्गै जनशक्ति लगायतका विषयमा अझैपनि सचेत हुनु जरुरी छ । अव हाम्रो ध्यान खुला सिमाना, विदेशबाट आउने व्यक्तिहरूको निगरानी, परीक्षण, सचेतना अभिवृद्धि आदिमा जानु जरुरी छ । होइन भने फेरिपनि एमपक्सको महामारी फैलियो भने त्यो नेपालका लागि चुनौति हुनेछ ।