खोज

अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उडड्यन दिवस नेपालमा पनि विविध कार्यक्रम गरी आज मनाईदैछ । नागरिक उडड्यन दिवस मनाईरहँदा हरेक बर्ष हवाईजहाज दुर्घटनाका कहालीलाग्दो नियती हामी नेपालीले भोग्न बाध्य भैरहेका छौं । युरोपियन युनियनले नेपालको आकासलाई अझैपनि कालोसूचिबाट नहटाउनुको मूख्य कारण यो पनि हो । नागरिक उडड्यन दिवस मनाईरहँदा नेपालको आकास अझै सुरक्षित नरहेको कुराले आम नेपालीजनलाई चिन्तित वनाउनु स्वाभाविक छ । हरेक बर्ष नेपालको उडड्यन क्षेत्रको इतिहासका लागि यो अत्यन्त दुःखको कुरा हो ।

निश्चितरूपमा नेपालको उडड्यन क्षेत्र सुरक्षित नरहेको नेपालमा भैरहेका विमान दुर्घटनाका घटनाले स्पष्ट गरिरहेका छन् । ईयूले नेपाललाई सन् २०१३ देखि कालोसूचीमा राख्दै आएको छ । नेपालले हवाई क्षेत्रमा सुधार गर्न नसक्नु र लगातार कालोसूचिमा दोहोरिनु चिन्ताको कुरा हो । यसले नेपालप्रति विश्व समुदायले हेर्ने दृष्टिकोणमा समेत अवको दिनमा नकारात्मक असर उत्पन्न हुनेछ । नेपाल पर्यटन क्षेत्रको हिसावले महत्वपूर्ण अन्तर्राष्ट्रिय गन्तब्य सम्पदा हो । नेपाल भ्रमण गर्ने इच्छा विश्वका जुनकुनै देशका नागरिकलाई पनि हुन्छ । विश्वकै अग्लो सगरमाथा र गौतमबुद्धको देश नेपालप्रति विश्व समुदायको सकारात्मक धारणा छ । तर, यही धारणा बनाएर नेपाल आउन चाहने पर्यटक नेपालको आकास सुरक्षित छैन भन्दा दोमनको अवस्थामा पर्न सक्छन । तसर्थ यस विषयमा नेपाल सरकारको ध्यान जानु जरुरी छ ।

नेपाल सरकारले मात्रै होइन नीजि क्षेत्रबाट सञ्चालित वायु सेवा कम्पनीहरूले समेत नेपालको आकासलाई सुरक्षित वनाउन नसक्नु चिन्ताको कुरा हो । कालोसूचिमा अन्तर्राष्ट्रिय उडान गर्ने नेपाल एयरलाइन्स, हिमालय एयरलाइन्स र बुद्ध एयरसम्म छन् । यसरी कालोसूचीमा पर्ने वायुसेवा कम्पनीले युरोपेली युनियनभित्रका मुलुकको आकाशमा उडान अनुमति पाउँदैनन् । सोही कारण राष्ट्रिय ध्वजाबाहक नेवानिले समेत आफ्नो उडान विस्तार गर्न असफल रहँदै आएको छ । यो नेपालको लज्जाको कुरा हो । ईयूले नेपालका वायुसेवा कम्पनीभित्रको व्यवस्थापन, उनीहरूले उडान सुरक्षामा गरिरहेको लापरबाहीलाई समेत चासोका रूपमा हेरिरहेको छ । एक बर्ष अघिमात्र ईयूले नेपाल एयरलाइन्स र श्री एयरलाइन्सको अडिट गर्दै कमजोरी औंल्याएको थियो । अन्तर्राष्ट्रिय निकायले देखाएको अर्को चासो हवाई दुर्घटना न्यूनीकरणका लागि चाहिने स्थायी संयन्त्र प्रति समेत हो । यसलाई आईकाओले समेत पटक पटक प्रश्नकै रूपमा उठाइरहेको छ । यसो हुनुमा हरेक दुर्घटनापिच्छे सरकारले गठन गर्ने पटके आयोगप्रति लक्षित छ । नेपालमा जाँच आयोगमा स्वार्थ बाझिने व्यक्तिहरू राख्ने र मुख्य कारणहरू सकेसम्म लुकाउने गरेको आरोप छ । यसले हवाई दुर्घटना न्यून हुन सकेको छैन । जसका कारण नेपालको आकास असुरक्षित हुनुको मूख्य कारणमध्ये एक मानिन्छ ।
नेपालमा सार्वजनिक सवारीका साधनजस्तै हवाई क्षेत्रमा पनि गंभीर लापरवाही हुने गरेको विदितै छ । नीजि वायुसेवा कम्पनीहरूले बर्षौं पुराना र विदेशमा मापदण्ड पूरा गर्न नसकेका जहाज नेपालमा उडाईरहेका छन् । विदेशमा फेल भएका अर्थात उडान सुरक्षित अवस्था पार गरेका जहाज नेपालमा चलाउनु गंभीर लापरवाही हो । पोखरामा भएको यति जहाज दुर्घटनाको कारणमा विदेशमा धेरै कम्पनीले चलाएर फेलियर भएको जहाज नेपालमा चलाएको पुष्टी भएको थियो । नेपालको आन्तरिकतर्फका धेरै जहाज दुर्घटनामा परेको उदाहरण र इतिहास नेपालको उडड्यन क्षेत्रमा छन् । जहाज दुर्घटनामा नेपालले ठूलो मानवीय क्षति बेहोर्दै आएको छ । तसर्थ अव नेपाल सरकारले उड्डयन क्षेत्रलाई सुरक्षित र भरपर्दो वनाउन नेपालमा पुराना र जीर्ण भएका जहाजको विस्थापन अर्थात विकल्प खोज्नुपर्ने भएको छ । नेपालले अव थोत्रा र पुराना जहाज चलाउनै प्रतिवन्ध गर्नुपर्दछ । यसतर्फ नेपाल सरकारको ध्यान जाओस् ।