खोज

नवलपरासी, ०२ मंसिर ।
पटक–पटक भारतीय अतिक्रमणको चपेटामा पर्दै आएको जिल्लाको सुस्ता गाउपाँलिका स्थित सुस्ता भूमिमा रहेको सौर्य उर्जा वापतको रकम गाउँपालिकाले पाउने भएको छ । सुस्तामा रहेको सौर्य उर्जा प्लान्टको विद्युत बिक्री वापत रकम अब गाउँपालिको पाउने बैकल्पिक उर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले जनाएको हो ।

सुस्ता भूमिलाई जोड्ने झोलुगेँ पुल (सस्पेन्सन ब्रिज) निर्माण भई उद्घाटन समेत भई सकेको र सोही पुल मार्फत नेपाल विद्युत प्राधिकरणको राष्ट्रिय प्रशारण लाईनले विद्युत आपूर्ति गर्ने भएपछि सौय उर्जा प्लान्टको विद्युत वापतको रकम गाउँपालिकालाई दिईने केन्द्रले जानकारी गराएको हो । सुस्तालाई उज्यालो बनाउन बैकल्पिक उर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले सुस्ता भूमिमा केही बर्ष पहिला सौर्य उर्जा प्लान्ट जडान गरेको थियो । अहिले विद्युत प्राधिकरणको राष्ट्रिय प्रशारण लाईनकै विद्युत पुगिसकेको छ । बैकल्पिक उर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रका इन्जिनियर अनालुहक अंसारीले भने–‘सुस्ताबासीका लागि उर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले गाउँपालिकाको समन्वयमा सौर्य उर्जा प्लान्ट जडान गरि सुस्तालाई उज्यालो बनाएको थियो । अब सो सौर्य उर्जाको विद्युत पनि त्यही प्रशारण लाईनमा जडान गरि सप्लाई गरिदिने छौं ।’

सो वापतको पाउने विद्युत महशुल गाउँपालिकाको आय हुनेछ । सौर्य उर्जाबाट दैनिक ४ सय युनिट विद्युत उत्पादन हुँदै आएको छ । बर्षको करिब एक लाख बढिको विद्युत सौर्य उर्जाले उत्पादन हुने उनको भनाइ थियो । सो प्लान्टको रेखदेख अब उपभोक्ता समिति भन्दा गाउँपालिकाले कर्मचारी नै राखेर सञ्चालन गर्न आवश्यक रहेको इन्जिनियर अंसारीले औल्याएका थिए । सुस्ताबासीको समस्यालाई मध्यनजर राख्दै नेपालका केन्द्रिय कार्यक्रमहरू सुस्तामा आउने गरेका छन् । पछि ती सबै संरचना पालिकाकै सम्पदा हुँदै गएको छ । ‘सुस्ताबासीलाई लक्षित एशियाकै दोश्रो लामो झोलुगेँ पुल निर्माण भएको छ,’ उनले भने–‘पछि सो पुल सुस्ता गाउँपालिकाकै लागि पर्यटकिय पूर्वाधार बन्ने आधार तयार गरेको छ ।’ त्यसै गरि सुस्तामै सुस्ता बचाउ अभियानमा लागेका अभियन्ताहरू सहादत दिएका छन् । उनीहरूको सम्झनामा सहिद पार्क निर्माण सुस्तामा हुँदैछ । यो पनि सुस्ताका लागि पूर्वाधार थपिएको उनको भनाई थियो ।

यसबारे बैकल्पिक उर्जा प्रवद्र्धन केन्द्र र गाउँपालिकासँग पहिला सहमति भएर काम भएको थियो । पछि सौर्य प्लान्टबाट बिजुली बालि सकेपछि सुस्ता उज्यालो बनाइएको गाउँपालिका अध्यक्ष टेक नारायण उपाध्यायले बताए । पछि सुस्ता उज्यालो मात्रै नभएर पावरफुल उपकरण मोटर लगायतका मेसिन चलाउन सकिएको थिएन ।

त्यसका लागि बढि भोल्टेजको विद्युत आवश्यक पर्छ, उनले भने, सौभाग्यले सुस्ता जोड्ने पुलको निर्माण भई राष्ट्रचन्द्र पौडेलद्वारा उद्घाटन समेत भई सकेको छ । पुलसँगै प्रशारणलाईनका विद्युत समेत पुर्याइएको छ । अब सुस्ताबासीले प्रशारणलाईनका विद्युत मिटर जडान गरि विद्युत, विद्युतिय उपकरण, मोटर लगायत औद्योगिक आवश्यकताका विद्युत पाउने छन् । सौर्य उर्जाको विद्युत बचत हुने देखियो । सो विद्युत अब सोही प्रशारणलाईनमा जोडेर विक्री हुने देखिएको उनको भनाइ थियो । त्यसका लागि विद्युत प्राधिकरणसँग पनि छलफल भइसकेको छ ।

सुस्ताका स्थानीयले सोलारबापतको महसुल समेत नियमित भुक्तानी गर्ने गरेका छैनन । सुस्तामा विद्युत प्राधिकरणले एक करोड ३० लाखको लागतमा झोलुंगे पुलको माध्यमबाट राष्ट्रिय प्रशारण लाईनको विद्युत पु¥याएको छ । उक्त प्रशारण लाईनको बत्ति बालेर असोज १० गते राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले उद्घाटन गरेका थिए । गाउँपालिका, लुम्बिनी प्रदेश सरकार र वैकल्पिक ऊर्जा प्रवर्द्धन केन्द्रको साझेदारीमा जडान गरिएको १०० किलोवाटको सौर्य ऊर्जाबाट सुस्ता बस्तीमा विद्युत् आपूर्ति हुँदै आएको थियो । सौर्य ऊर्जा प्लान्टको नियमित मर्मत सम्भार हुन नसक्दा विद्युत् आपूर्ति भरपर्दो हुन सकिरहेको थिएन । सुस्ता बस्तीमा विद्युत् आपूर्तिका लागि १०० केभिए क्षमताका दुई वटा वितरण ट्रान्सफर्मर राखिएका छन् । विद्युत् लाइन र ट्रान्सफर्मरको जडान र परीक्षण सम्पन्न गरिएको छ ।

सुस्ताका उपभोक्ताको घर घरमा विद्युत् आपूर्ति दिन सुरु गरिने छ । सुस्ता बस्तीमा करिब ३ सय ५० घरधुरी छन । १ करोड ३३ लाख रूपैयाँ अनुमानित लागत रहेको सुस्ताबस्तीको विद्युतीकरण कार्य आर्थिक वर्ष २०७९/०८०मा सुरु गरिएको थियो ।लाइन नारायणी पार गराउन नदीमा पोल गाड्न सम्भव नभए पछि झोलुङ्गे पुल निर्माण सम्पन्न नहुन्जेलसम्म पर्खनु परेको थियो । प्राधिकरणले चालू आर्थिक वर्षभित्रमा सबै नेपालीको घरमा भरपर्दो र गुणस्तरीय विद्युत् सेवा पु¥याउने नेपाल सरकारको घोषणालाई कार्यान्वयन गर्न सम्पूर्ण तयारी पूरा गरी काम गरिरहेको छ । हाल विद्युतीकरणको अवस्था ९९ प्रतिशत छ । प्राधिकरणले विद्युत् नपुगेका घर खोज्दै विकट बस्ती बस्तीको विद्युतीकरण गरिरहेको छ । विद्युत् पुगेका ठाउँमा भरपर्दो र गुणस्तरीय विद्युत् आपूर्तिका लागि प्रणाली सुधार तथा विस्तार र नपुगेका ठाउँमा विद्युत् पु¥याउने कार्यलाई उच्च प्राथमिकता राखी काम भइरहेको छ ।