खोज

नवलपरासी, ०२ मंसिर ।
भगवान गौतम बुद्धको अष्टधातुमा भारत बराणसीका तीर्थयात्रीले कार्तिक पूर्णिमाको अवसरमा दीप प्रज्वल गर्न आईपुगेका छन् । रामग्राम विकास कोषले निरन्तर अष्टमी, औंसी र पूर्णिमालाई लक्षित गरि रामग्राम स्तुपमा गर्दै आएको दीप प्रज्वलित तथा धाुत प्रार्थना कार्यक्रममा भारत बराणसी विपश्यान केन्द्रका साधकले सहभागिता जनाएका हुन् ।

उनीहरूले रामग्राम स्तुपमा कार्तिक पूर्णिमाका दिन दीप प्रज्जलित गरि पूजापाठ गर्न पाउनु सौभाग्य प्राप्त गरेको र पुण्यलाभ प्राप्त गरेकोमा खुशी ब्यक्त गरेका थिए । कोषले महिनाका चारवटै तिथीमा आध्यात्मिक अभ्यास गर्न कार्यक्रम गर्न थाले पछि विभिन्न देशका तीर्थयात्री भाग लिन आउन थालेको कोषले जानकारी गराएको थियो । कोषका अनुसार असोज औशीका दिन चिनियाँ भिच्छुहरूको समेत सहभागिता थिए । रामग्राम विकास कोष गठन भए देखि रामग्राम स्तुपमा दीपबाली पूजापाठ तथा ध्यानअभ्यास गर्न थालिएपछि अन्य बौद्ध संघसस्थाहरूले सहभागिता जनाउँदै आएकोमा चिनिया भिच्छु तथा उपासकहरूको सहभागिता भएको हो ।

कोष गठन पश्चात पहिलो प्राथमिकत मै रामग्राम स्तुपमा अध्यात्मिक तथा धार्मिक कार्य निरन्तर गर्ने कार्य कार्य अगाडि बढाइएको र कोषको पहलमा रामग्राममा स्तुपमा प्रत्येक अष्टमी, औंसी र पूर्णिमामा धातुपूजा प्रार्थना तथा साझ दीपावली गर्ने, पूजापाठ तथा ध्यान अभ्यास भई रहेको कोषका सदस्य तथा विपश्यनाका सहायक अचार्य प्रसाद पाण्डेले जानकारी गराएका थिए । उनका अनुसार गत औशीका दिन पनि चाईनाका ग्वान्जो बुद्धिष्ट एसोसिएसनका भिक्षुहरू सहभागी भएका थिए ।
बुद्धका अध्यात्मिक स्थान ऐतिहासिक र पुरातात्विक महत्व राख्ने स्थान हो, । रामग्राम स्तुपमा स्वम् भगवान बुद्धको अस्तुधातु अवस्थित छ । यो अध्यात्मिक अभ्यासकै लागि छ । बौद्ध दर्शनका अनुसार भगवानको महापरिनिर्वाण पश्चात धातु वितरण गरि बनेका स्तुप मध्ये यो रामग्राम स्तुप मात्रै आफ्नो मौलिक अवस्थामा अवस्थित छ, र आर्को देवलोकमा अवस्थित छ । पृथ्वीबासी तथा बुद्धप्रति श्रद्धा राख्नेका लागि यो रामग्राम स्तुप क्षेत्र दुर्लभ स्थान हो ।

देश विदेशका मानिस यो स्तुपको महत्व बुझेर धातुको पुजापाठ तथा ध्यानअभ्यासका लागि लाखौ खर्चेर आउने गर्छन्,तर स्थानीयस्तरमा यसको महत्व बुझाउन नसकेका कारण स्थानीयले ति लाभ लिन सकिरहेका छैनन्, सदस्य पाण्डेले भने, जागरण प्रश्चात यो रामग्राम स्तुपको महत्व स्थानियस्तरमा पनि बढेर जाने हाम्रो विश्वास छ । विश्वसम्पदा सुचिको प्रकृयामा रहेको रामग्राम स्तुप क्षेत्रमा काम गर्नका लागि युनेस्को र पुरातत्व विभागसँग मिलेर थप काम गर्दै अगाडि बढ्ने रामग्राम विकास कोषको लक्ष्य रहेको छ ।

सन १८९६ मा लुम्बिनी पत्ता लाग्यो र त्यसका लागि तत्कालिन सरकारले लुम्बिनी विकास कोष सस्था गठन गरि काम गर्न थाले पछि अहिले त्यहाँ विकास देखिन थालेको छ । तर त्यसको लगत्तै २ बर्ष पछि डा.डब्लु होयले सन १८९८ मा रामग्राम स्तुपको पत्ता लगाए । यसका लागि कुनै सरकारी संस्था गठन भई काम गर्न सकेन्, लुम्बिनी विकास कोषको जिम्मेवारीमा राख्दा सो कोषले जहिले पनि उपेक्षा गर्यो, रामग्राम स्तुपा ओझेलमा पर्यो । अब त्यो अवस्थाको अन्य हुने उनको भनाइ थियो ।
भगवान बुद्धको महापरिनिर्वाण पश्चात उनको अस्तुलाई आफ्नो भागमा पाउने मावली तर्फका कोलिय राजाहरूले ल्याएर रामग्राम स्तुपको रूपमा स्थापना गरेका थिए । जुन अध्यात्मिक, पुरातात्विक, ऐतिहासिक र धार्मिक स्थल रामग्राम स्तुपाको रूपमा सुरक्षित रहेको छ । आठ भागमा रहेको भगवान गौतम बुद्धको अष्टधातु तत्कालिन मगध सम्राट अशोकले उत्खनन गराई विभिन्न्न चौरासी हजार स्थानमा वितरण गर्ने क्रममा रामग्राम स्तुपाको अष्तु खन्न आउने क्रममा नागबँशीहरूको आग्रहमा रामग्राम स्तुप उत्खनन नगरि फर्केका थिए ।

त्यो भएर पनि यो रामग्राम स्तुप संसारको एक मात्र प्राकृतिक अवस्थाको स्तुप रहेको छ । त्यसैगरि स्तुप बाहेक पनि कोलिय राजाहरूको राजधानी कोलनगर (पण्डितपुर), पुरतात्विक क्षेत्र ननई स्थित यशोधरा उद्घाटन क्षेत्र र संघाग्रामको रूपमा देवगाव क्षेत्रको पुरातात्विक क्षेत्रलाई समेत यस कोषले समेटेर काम गर्नेछ । साथै कोलिय गणराज्य भित्रका अन्य पालिकासँग पनि सहकार्य गर्दै रामग्राम विकास कोषले काम गर्दै जाने उनको भनाइ थियो ।