खोज

प्युठान, २९ भदौ ।
पोषणपुक्त खानपानको अभावले जिल्लामा अझै दर्जनौं बालबालिका कुपोषणको सिकारमा छन् । जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयले जिल्लाका ६४ वडामध्ये १८ वडामा गरेको समुदायमा कुपोषित बालबालिका खोज पड्ताल कार्याक्रमबाट ३६ गम्भिर, मध्यम २ सय ५१ जना कुपोषित बालबालिका फेला परेका छन् ।

स्वास्थ्यकर्मीका अनुसार पर्याप्त खाना तथा पोषक तत्वको कमी, रोग तथा संक्रमण, पोषण सम्बन्धी ज्ञानको कमिका कारण कुपोषण हुने गर्दछ । त्यहि समस्याका कारण जिल्लाका १८ वडाका २ सय ८७ बालबालिकामा कुपोषण भेटिएको स्वास्थ्य कार्यालय प्युठानका पोषण फोकल पर्सन जनस्वास्थ्य निरीक्षक राजुकुमार खड्काले जानकारी दिए । ४ हजार ५ सय ८७ बालबालिकामा गरिएको परीक्षणमा उक्त संख्यामा कुपोषणको समस्या भेटिएको हो । २०८० फागुन, चैत्र र २०८१ को जेष्ठ महिनामा गरिएको परीक्षणबाट ३६ जनामा अति सिघ्र कुपोषण र २ सय ५१ जना बालबालिकामा मध्यम खालको कुपोषण देखिएको खड्काले बताए । यो परीक्षण गरिएका संख्याको ६ दशमलव २५ प्रतिशत हो ।

स्वास्थ्य कार्यालयले बजेट अभाव देखाएर अन्य वडामा परीक्षणको लागि पुग्न सकेको छैन । जिल्लाका ९ स्थानीय तहसंगको समन्वयमा दुई/दुई वडामा पुगेर परीक्षण गरेको कार्यालयले जनायो । ‘थोरै वजेटले केही वडामा गयौं’ खड्काले भने, ‘यो वर्ष त्यही बजेट पनि आएन । कार्यक्रम नै छैन् ।’ उनका अनुसार कुपोषणले रोगसंग लड्ने क्षमतामा कमि, शारीरिक तथा मानसिक बिकाशमा बाधा, अकाल मृत्यु जस्ता समस्याहरू निम्त्यिाउछ । कार्यालयका अनुसार सबैभन्दा बढी स्वर्गद्वारी नगरपालिकामा गम्भिर कुपोषित बालबालिका भेटिएका छन् । स्र्वद्धारी नगरपालिकामा ७ जना,प्युठान नगरपालिकामा ४ जना, ऐरावती गाउँपालिका ६ जना, झिमरुक गाउँपालिकामा ५ जना, नौबहिनी र सरुमारानी गाउँपालिकामा ४/४, माण्डवी र गौमुखी गाउँपालिकामा ३/३ जना बालबालिकामा अतिसिघ्र कुपोषणको समस्या देखिएको हो । मल्लरानी गाउँपालिकामा अतिसिघ्र कुपोषण हुने बालबालिकाको संख्या शुन्य छ । एक वर्ष देखि ५ वर्ष मुनीका बालबालिकामा कुपोषणको परीक्षण गरिएको हो ।

जिल्लामा देखिएका कुपोषित विरामीको खानपानमा विविधता नहुने, बालबालिको स्यहार सुस्याहारमा कर्मी, बालविवाह, उमेर नपुगी बच्चा जन्माउँदा तौल कम हुने समस्या, ६ महिना नपुगी सबै खानेकुरा खुवाउने, बजारीया जंकफुड खान दिँदा समस्या देखिएको खड्काको भनाइ छ । भेटिएका कुपोषित बालबालिकामा मध्ये सिघ्र कुपोषण समस्या भएका बालबालिकालाई स्वास्थ्य संस्थामा भर्नागरी उपचार, मध्यम खालको कुपोषण भएका बालबालिकालाई बाल विटा खुवाइएको छ । सबैभन्दा बढी ७ जना कुपोषित बालबालिका भएको स्वर्गद्वारी नगरपालिकामा एक जना कुपोषित बालकको मृत्यु भएको स्वर्गद्वारी नगरपालिकाका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख दल बहादुर के.सी.ले जानकारी दिए ।
नगरपालिकाले २ वर्षमा २४ पटक कुपोषणको परीक्षणका लागि बालबालिकाको तौल ल्याउँदै आएको छ । शरीरलाई आवश्यक सन्तुलित आहार लामो समयसम्म नपाउनाले हुने विकृत अवस्था लाई नै कुपोषण भनिने केसीले बताए । कुपोषणले बालबालिकाहरूको शारीरिक तथा मानसिक विकास प्रभावित पार्ने केसी बताउँछन् । शारीरिक विकासका दृष्टिकोणले बालबालिकाको मस्तिष्कलगायत अन्य प्रमुख अंगहरूको ८० प्रतिशत विकास दुई वर्षको उमेरसम्ममा भैसकेको हुन्छ । मस्तिष्कलगायत अन्य प्रमुख अंगहरूको सही विकासका लागि बालबालिकाको पोषण स्थिति राम्रो हुनु आवश्यक मानिने स्वास्थ्यकर्मीको भनाइ छ ।