खोज

बुटवल, १४ भदौ ।

सावित्रा घर्ती मगर । उमेर २७ वर्ष ।
रम्भा गाउँपालिका ३, निलमणी, पाल्पा ।
सन्तान दुई । पहिलो छोरी सुहानी ६ वर्ष । दोस्रो छोरा सुवर्ण ४ वर्ष ।

छोरी सुहानी घर्ती मगर अमृत पब्लिक माध्यमिक विद्यालय, रम्भा ३, लाकुरीडाँडाको कक्षा २ मा र छोरा सुवर्ण घर्ती मगर बालविकास केन्द्रमा अध्ययनरत छन । परिवारको पढाइ हेर्दा श्रीमान हरि घर्तीमगरले कक्षा १० सम्म पढेका छन् । सावित्राले माइती घर पाल्पाकै माथागढी २ बुढीकोटमा रहेको विष्णु माध्यमिक विद्यालयबाट कक्षा ८ सम्म पढेकी छिन् । सासु आमाको पढाई साक्षर मात्रै छ ।

त्यसो त माइतीतर्फ सावित्राको ५ दिदी बहिनी र एक भाइ हुन् । त्यसमध्ये दुई दिदीले कक्षा १२, एक बहिनीले एसएलसी पढेका छन् । एक बहिनीले कक्षा १२ त अर्को भाइले कक्षा ११ मा पढ्दैछन् । बाबा धनबहादुर घर्ती मगर कक्षा ८ र आमा श्यामकुमारी घर्ती मगर साक्षर मात्रै छिन् ।
माइती घरमा ६ भाइबहिनीमा कम पढेकी सावित्रालाई पढाइको चोट छ । त्यो समयमा कक्षा ८ पढेकी उनलाई छोरी सुहानीलाई डाक्टर पढाउने रहर छ । छोरीलाई के बनाउने त ? भन्ने जिज्ञासामा सावित्री भन्छिन्, रहर त डाक्टर पढाउने हो । उ पनि डाक्टर बन्छु भन्छे । तर हामी किसानले कसरी डाक्टर पढाउने ? डाक्टर पढाउन त धेरै पैसा लाग्छ रे । फेरी डाक्टर पढाउँछु भनेर मात्रै भएन त्यतिवेलासम्म छोरीको पढाइ कस्तो हुने हो ? उनले मुख खुम्च्याउँदै भनिन् ।

उनको कमाइ भनेको खेती किसानी र मलेशियामा रहेको श्रीमानको कमाइ हो । श्रीमानको कमाइको बारेमा खुल्न नचाहेकी उनले खेती किसानीबाट बर्षमा त्यस्तै ५० हजार देखि एक लाखको सेरोफेरोको पैसा बचाउने बताइन । सासु बुहारी मिलेर काम गर्छाैंं, खान पुगिहाल्छ, अलिअलि कमाइ पनि हुन्छ, उनले भनिन् ।

उनको खेतबारीमा खुर्सानी, टमाटर, अदुवा, धान, मकै, सीमी लगाएका छन् । बारीमा खुर्सानी लटरम्म फलेको छ । टनेल भित्र टमाटर फल्ने क्रममा छ । सीमीका बोट अग्लीएका छन् । बन्दा, काउली, ब्रोकाउलीका विरुवा सार्ने तयारी अवस्थामा छन् । खेतमा धान त छँदैछ । पशु पंक्षीपालनसम्म भैसी ३ वटा, बाख्रा १२ वटा, बंगुर २ वटा, कुखुरा १२ वटा पनि पालिरहेकी छिन् ।
श्रीमान बैदेशिक जागिरको शिलशिलामा मलेशियामा रहेका उनको घरमा छोरा, छोरी र सासु विष्णुकुमारी घर्तीसँगै छन् । घरको काम सासु र बुहारी मिलेर गर्छन् ।

सावित्राको उद्यमशीलताका लागि रम्भा गाउँपालिका संचालनमा सिकाइ प्रवर्धन परियोजनाले सहजीकरण गरिरहेको गाउँपालिका अध्यक्ष विष्णुप्रसाद भण्डारीले बताए । उनका अनुसार उक्त परियोजनाले शिक्षा र उद्यमशीलताका लागि विद्यालय र समुदायमा काम गरिरहेको छ ।
परियोजनाकी जीविकोपार्जन सहजकता भूमिका सिंजापतिले समुह मार्फत उनलाई प्लास्टिक टनेल, मल्चिङ प्लास्टीक, हजारी, बिउ, तालिममा सहयोग गरिरहेको जानकारी दिइन । सिंजापतीका अनुसार परम्परागत रूपमा खेतीपाती गरिरहेकी सावित्रालाई तालिम र प्राविधिक सहयोग गरेपछि फरक तरिकाले खेती गरेको र उनमा उत्साह थपिएको छ । सावित्राको रम्भा ३ निलमणीमा रहेको जल्पादेवी कृषक समूहकी मिहिनेती सदस्यमध्येकी हुन् । उनको समूहमा २० जना महिला सदस्य छन् । छोरी शिक्षा सहयोगका लागि कमाइ गरेर छोरीको शिक्षामा लगानी गर्ने उद्देश्यले कार्यक्रम संचालन भइरहेको छ ।

उक्त कार्यक्रममा पाल्पाको रम्भा गाउँपालिकाका १५ महिला कृषक समूहमा ३ सय सदस्य आवद्द छन् । उनीहरूका करिब ३२५ छोरीले सामुदायिक विद्यालयमा पढिरहेका छन् भने सावित्रा जस्ता आमाहरू जीवीकोपार्जन कार्यक्रममा जोडिदै उद्यमशीलताको पाइलातर्फ अघि बढिरहेका छन् ।

सावित्रा घर्ती मगरले छोरी सुहानीलाई डाक्टर पढाउने रहर पालेजस्तै अरू छोरीका आमाहरू पनि छोरीको भविष्यका लागि सपना बुनिरहेका छन् । सपना पूरा गर्न उद्यमशील महिला समुहमा हातेमालो गर्दै पैसा कमाउने र पैसा बचाउने उपायमा लागिरहेका छन् ।