खोज

बुटवल, २३ साउन ।
गुणस्तरहीन केवल कम्पनी नियमन नहुँदा स्वदेशमा स्थापना भएका नेपाल सरकारबाट गुणस्तरचिन्ह प्राप्त गरेका केवल (तार) उत्पादक कम्पनीहरू मारमा परेका छन् । गुणस्तरहीन केवल प्रयोग गरिएको कारण बेला–बेलामा विद्युत सर्ट भएर आगो लागेर लाखौं करोडौंको क्षति समेत हुने गरेको छ । बुटवल लगायतका आसपासमा केही महिना तथा दर्जन बढि स्थानमा विद्युत सर्ट भएर आगलागी भएको घटना सार्वजनिक भएका थिए । बुटवलको एक कम्प्लेक्स सहितका विभिन्न पसल, औषधी पसल लगायतका स्थानमा आगलागी भएर कारोडौंको क्षती पुगेको थियो । जसमा विद्युतीय कमसल सामग्रीको प्रयोग गरिएको आशंका गरिएको छ ।

अहिले नेपाली बजारमा विभिन्न २०/२५ वटा विद्युतीय तारका ब्राण्ड भेटिन्छन् । ’क्वालिटीमा कम्प्रमाइज’ गर्ने केही ब्राण्डकै कारण गुणस्तरीय तार उद्योग समस्यामा परेका हुन् । पसलमा जे भेटिन्छ त्यही किन्ने बानीले भविष्यमा गुणस्तरहीन तारले निम्त्याउन सक्ने जोखिमबारे उपभोक्ता अनविज्ञ रहेका हुन ।

त्यस्ता तार प्रयोगले सर्ट सर्किट भएर आफूले मेहेनत गरेर बनाएको सबै संरचना ध्वस्त हुन सक्ने तर्फ सचेत हुन आवश्यक छ । विद्युतीय तारका विभिन्न प्रडक्ट उत्पादन गरिरहेको लिटमस इन्डस्ट्रिजका उपाध्यक्ष सरोज मिश्रले ले गुणस्तरहिन तारको कारण बजारमा जोखिम समेत बढ्दै गएको बताए । उनले लिटमस केवलले नेपाल सरकार नापतौल तथा गुणस्तर विभागबाट गुणस्तरचिन्ह समेत प्राप्त गरेको छ । जसले उत्पादन गरेका सबै उत्पादन गुणस्तरचिन्ह प्राप्त गरेका हुन ।
तर बजारमा भारत लगायतका विभिन्न देशबाट समेत आयात गरिएको गुणस्तरहिन विद्युतीय तार तथा बस्तुको कारण आगलागी लगायतको जोखिम उच्च रहेको पाईन्छ ।

बजारमा जे पायो त्यहि सामान किनेर प्रयोग गर्दा यस्ता तारले जोखिम बढाइरहेको उपाध्यक्ष मिश्रको भनाई रहेको छ ।
सस्तोमा बेच्ने नाममा बजारमा गुणस्तरहीन प्रडक्ट पठाउने गरिएको छ । यसले गुणस्तरमा विश्वास राख्ने हामीजस्ता स्वदेशी कम्पनीलाई मर्का पारिरहेको छ । सरकारका नियामक निकायहरूले बजारबाट यस्ता प्रडक्टलाई हटाउन भूमिका खेल्नुपर्छ,’ मिश्रले भने ।
गुणस्तरहीन तारले बजारमा कब्जा जमाइरहँदा नेपालको जलविद्युत निर्माणका विभिन्न काममा ठेक्का हात पारेका विदेशी कम्पनीहरूले समेत नेपालमै उत्पादन गरिएका तार उपयोग गर्न अनिवार्य गर्नुपर्ने मिश्र बताउँछन् ।

विदेशी कम्पनीहरूले आफूलाई आवश्यक पर्ने विद्युतीय तार नेपालमै उत्पादन हुने भएपनि विदेशबाटै ल्याउने गरेका छन् । जसका कारण नेपाली उद्योगहरूको बजार फस्टाउन सकेको छैन । सरकारले नेपाली बजारमा बिक्री हुने विद्युतीय तारका लागि नेपाल गुणस्तर मापदण्ड तोकेको छ । तर यसरी आयोजनाका लागि भन्दै भित्रिने तारले त्यो मापदण्ड पालना गरेका भने छैनन् । भन्सार विन्दुमै त्यस्ता तारको अनुगमन हुनुपर्नेमा त्यो भएको छैन ।