खोज

सुर्खेत, १३ असार ।

मनसुन सक्रिय भएसँगै कर्णाली सरकारले विपद्को पूर्वतयारी योजना बनाएको छ । विपद् व्यवस्थापनका लागि प्रदेशका १० वटै जिल्लामा विभिन्न समिति निर्माण भई तयारी अवस्थामा राखिएको छ ।

विपद् व्यवस्थापनको पूर्वतयारीका लागि आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्रालयले कार्ययोजना समेत निर्माण गरेको छ । कर्णाली प्रदेश विपद् व्यवस्थापन कार्यकारी समितिले ‘मनसुन पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य कार्ययोजना–०८१’ तयार गरी पारित गरेको मन्त्रालयका विपद् व्यवस्थापन शाखाका प्रमुख कृष्णबहादुर रोकायले जानकारी दिए ।

विपद्को समयमा गरिने खोज तथा उद्धार, राहत वितरण तथा मानवीय सहयोग एवम् पुर्नस्थापना तथा पुर्ननिर्माणका विषयहरूमा आधारित रहेर उक्त कार्ययोजना तयार गरिएको छ ।

कर्णाली प्रदेशमा रहेका खोज उद्धार जनशक्ति, उपकरण तथा सामग्रीहरू पनि तयारी अवस्थामै राखिएको छ । बाढी–पहिरोको कारण सडक अवरुद्ध भएमा तत्काल खुलाउनको लागि भौतिक पूर्वाधार तथा सहरी विकास मन्त्रालय, सुरक्षा निकाय, सडक डिभिजन कार्यालय तथा पालिका मातहत रहेका हेभी उपकरणहरू तयारी अवस्थामा रहेको पनि रोकायाले बताए । प्रादेशिक मानवीय सहायता स्थल सुर्खेत र जुम्ला केन्द्र तथा गोदाम घरहरूमा बन्दोबस्तीका सामग्रीहरूको प्रबन्ध गरिएको छ ।

मन्त्रालयका विपद् व्यवस्थापन शाखाका प्रमुख रोकायले जुनसुकै समयमा पनि विपद् आउन सक्ने भएकाले सम्पूर्ण सम्यन्त्रलाई तयारी अवस्थामा राखिएको जनाए । ‘आवश्यकता अनुसारको विषयगत समितिहरु बनेका छन्’ उनले भने, ‘अहिले सम्पूर्ण सम्यंत्रहरु २४ सै घण्टा तयारी अवस्थामा राखिएको छ ।’

प्रदेशमा ९ वटा विषयगत क्षेत्रहरू सक्रिय रहेको र मनसुन पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य योजना अद्यावधिक गरी तयारी अवस्थामा रहेको उनले बताए ।

त्यसैगरी तीनवटै सुरक्षा निकायका दुई सय ४५ जना तालिम प्राप्त खोज उद्धार जनशक्ति तयारी अवस्थामा रहेको उनले बताए । आवश्यक परेमा खोज उद्धारको लागि थप जनशक्ति परिचालनको प्रबन्ध तीन वटै सुरक्षा निकायसँग समन्वय गरी परिचालन गर्ने गरिएको रोकायले जनाए । यस्तै विपद् व्यवस्थापनको लागि मानवरहित हवाई यन्त्रको प्रयोग सम्बन्धी तालिम प्राप्त १७ जना दक्ष जनशक्तिको सूची तयार गरी तयारी अवस्थामा राखिएको छ ।

विगतको अनुभव तथा बाढी, पहिरोले परेको प्रभावको तथा प्रतिकार्यको समीक्षालाई आधार मानेर हेर्ने हो भने कर्णाली प्रदेशमा करिब एक तिहाइ जनसंखयालाई खाद्यान्न लगायत मानवीय सहायताको आवश्यकता पर्ने अनुमान गरिएको छ । सोही बमोजिम विषयगत क्षेत्रको कार्ययोजना तयार गरिएको छ । आवश्यक राहत सामग्रीहरूको आँकलन गरी प्रदेश, जिल्ला तथा स्थानीय तहहरूमा विभिन्न विषयगत क्षेत्रका राहत सामग्रीहरूको भण्डारण गरिएको रोकायले जनाए । विपद् प्रतिकार्य योजनामा तीन अर्ब बढी रकम लाग्ने अनुमान गरिएको छ ।

विगतका वर्षहरुमा भन्दा यस वर्ष लामो समयसम्म मनसुन सक्रिय रहने हुनाले बाढी पहिरोका घटना बढ्ने अनुमान गरिएको छ । त्यसैगरी भुकम्प प्रभावित क्षेत्र जाजरकोट र पश्चिम रुकुममा भुकम्पको कारण दरारहरु आएकाले बाढी पहिरोको जोखिम बढ्ने अनुमान गरिएको रोकायले जनाए ।

कर्णालीमा यस वर्ष ५० हजार चार सय ६४ जनसङ्ख्या मनसुनजन्य विपद्बाट प्रभावित हुन सक्ने आकलन गरिएको छ । यस्तै विपद्बाट ११ हजार ५ सय ४८ घरधुरी प्रत्यक्ष प्रभावित हुने अनुमान छ ।

मन्त्रालयका अनुसार २०७१ वैशाखदेखि २०८० चैत्रसम्म १० वर्षको अवधिमा कर्णाली प्रदेशमा एक हजार सात सय ३२ वटा विपद्का घटनाहरू भए । विगत १० वर्षमा मनसुनजन्य विपद्मा परी ६ सय ४६ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । जसबाटे एक सय ७० जना बेपत्ता भए । यस्तै एक हजार एक सय ५५ जना घाइते भए । यस अवधिमा दुई हजार तीन सय ७५ वटा घरहरूमा क्षति भएको थियो ।