खोज

राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले पछिल्लोसमय ज्येष्ठ नागरिकहरूमाथि दुव्र्यवहारका घटना बढ्दै गएको भन्दै गंभीर चिन्ता प्रकट गरेको छ । निश्चितरूपमा आयोगले भनेजस्तै ज्येष्ठ नागरिकहरू अनेक प्रकारका यातना, दुव्र्यवहार, हिंसा र अपहेलनाको शिकार भैरहेका छन । ज्येष्ठ नागरिकहरूमाथि दुव्र्यवहारका घटना बढ्दै जानु दुःखद रहेको बताईरहँदा उनीहरूको संरक्षणको खाँचो छ । नेपालमा ज्येष्ठ नागरिकहरूमाथि हुने दुव्र्यवहारका प्रति २४ वटा घटनाहरूमा एउटा मात्र घटना कानुनी कारबाहीको दायरामा पुग्ने गरेको र बाँकी घटनाहरू मेलमिलाप र ढाकछोप गरिने तथ्यांकले ज्येष्ठ नागरिकहरूमाथि कति ज्यादती भैरहेको छ भन्ने कुरा घामजत्तिकै छर्लङ्ग भएको छ । ज्येष्ठ नागरिकहरू आफैपनि न्यायमा पहुँच नपुगेको गुनासो गर्दै आएका छन । ज्येष्ठ नागरिकहरू सवैभन्दा पहिले आफ्नै घरबाट अपहेलित, पीडित, शोषित हुनुपरेको छ । समाजमा पनि ज्येष्ठ नागरिकलाई दुव्र्यवहार हुने गरेको छ । उनीहरूमाथि समान पहुँचको हक सरकारले उपलब्ध गराउनै सकेको छैन । जसका कारण सवैतिर ज्येष्ठ नागरिक मारमा पर्दै आएका छन । उनीहरू पीडित हुनुपरेको छ ।

राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले विज्ञप्ती नै जारी गरेर ज्येष्ठ नागरिकप्रतिको दुव्र्यवहारप्रति दुःख ब्यक्त गर्नुका साथै चिन्ता प्रकट गरेको छ । नेपालमा आयोगले गरेको चिन्ताप्रति सरकारले त्यसप्रतिको चासो गंभीररूपमा लिन गरेको छैन । बाहिरी देशमा आयोगले यस्तो चिन्ता ब्यक्त गरेको अवस्थामा सरकारले बिषयलाई गंभीररूपमा लिदै छानबीन समिति नै गठन हुुन्थ्यो तर नेपाल सतिले सरापेको देश त्यसै भएको होइन । राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले यत्रो विज्ञप्ती जारी गरेर चिन्ता प्रकट गर्दा सरकार भने घटनाका प्रतिम मौन छ । मानौं राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको काम विज्ञप्ती जारी गर्ने मात्रै हो । आयोगले ज्येष्ठ नागरिकहरूले पाउने स्वास्थ्य लगायतका सुविधाको प्रभावकारी रूपमा कार्यान्वयन हुन नसकेको जनाएको छ । आयोगले ज्येष्ठ नागरिकहरूमा रहेको ज्ञान, सीप, अनुभवलाई अन्तरपुस्ता हस्तान्तरण गर्न, ज्येष्ठ नागरिकको अधिकारको संरक्षण र सम्बद्र्धनका सम्बन्धमा व्यवस्था भएका राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय कानुनको प्रभावकारी कार्यान्वयन गर्न तीनै तहका सरकार र सम्बद्ध सबै पक्षलाई आग्रह गरेको छ । सरकारले ज्येष्ठ नागरिकप्रति कतिसम्म दुःख दिन्छ भन्ने कुरा पछिल्लो उदाहरण काफी छ । सरकारले सामाजिक सुरक्षा भत्ताका लागि ज्येष्ठ नागरिकलाई अनिवार्य राष्ट्रिय परिचय पत्रको व्यवस्था गरेको छ । अहिले ४४ डिग्रीको उखरमाउलो गर्मीमा राष्ट्रिय परिचयपत्रका लागि ज्येष्ठ नागरिक लाईनमा बस्न विवस छन । सरकार ज्येष्ठ नागरिकको बेदना सुन्दैन भन्ने कुरा यो उदाहरण काफी छ । सामाजिक सुरक्षा भत्ताका लागि ज्येष्ठ नागरिकहरू अक्सिजन सिलिण्डरका साथ लाईनमा बस्नुपरेको दर्दनाक तस्वीर संचार माध्यममा सार्वजनिक हुँदा पनि सरकार मौन छ । यस्तो लाग्छ– सरकार आफै ज्येष्ठ नागरिकमाथि दुव्र्यवहार गरिरहेको छ । यसै सन्दर्भमा १९ औँ ज्येष्ठ नागरिक दुव्र्यवहार विरुद्धको विश्व चेतना दिवस शनिवार मनाइयो । जेष्ठ नागरिकमाथि हुने दुव्र्यवहार विरुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय सञ्जालले सन् २००६ देखि हरेक वर्ष जुन १५ तारिखलाई ज्येष्ठ नागरिक दुव्र्यवहार विरुद्धको विश्व चेतना दिवस मनाउन थालेको हो । नेपालले यो दिवस सन् २०१२ देखि मनाउन शुरु गरेको हो । दिवसको अवसरमा सरकारका तर्फबाट महिला बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्री भगवती चौधरीले सम्पूर्ण ज्येष्ठ नागरिकप्रति सम्मान व्यक्त गर्दै ज्येष्ठ नागरिकको ज्ञान, सीप र अनुभवलाई नयाँ पुस्ताले ग्रहण गर्नुपर्नेमा बताइन । ज्येष्ठ नागरिकलाई सम्मानपूर्वक बाँच्न पाउने वातावरण सिर्जना गरी सरल, सहज जीवनयापन गर्न, सबै प्रकारका दुव्र्यवहारको अन्त्य र सम्मानजनक व्यवहारको आवश्यकतामा सरकारको जोड छ तर त्यो देखावटी मात्र !