खोज

बुटवल,१८ जेठ ।  नेपालमा सवारी दुर्घटनाबाट वर्षेनी करिब २८ सय जनाको मृत्यु र १२ हजार ५०० जना घाइते हुने गरेको पछिल्लो सरकारी तथ्यांक छ ।

विश्वमा दैनिक ३ हजार बढीले सवारी दुर्घटनाबाट ज्यान गुमाउँछन् भने वार्षिक २ करोड बढी घाइते हुने गरेको तथ्यांक छ ।

यसरी ठूलो जनधनको क्षति हुने दुर्घटनाका विभिन्न कारण मध्ये चालकको लापरवाही र हेलचेक्राई प्रमुख हुने गर्छ ।

यही तथ्यलाई मनन् गरी दुर्घटना न्युनिकरण र चालकको व्यवहार परिवर्तन गरी यात्रुमैत्री र जिम्मेवार नागरिक बनाउने उद्देश्यले पश्चिम नेपाल बस व्यवसायी प्रालिले बस चालकहरुलाई निरन्तर प्रशिक्षण दिइरहेको छ ।

२०६६ सालदेखि शुरु गरेको दुर्घटना न्युनिकरण प्रशिक्षण पछिल्ला वर्षहरुमा थप प्रभावकारी हुन गई दुर्घटना समेत घटेको प्रालिका सञ्चालक सदस्य एवं आन्तरिक सवारी व्यवस्थापन तथा दुर्घटना न्यूनीकरण तथा प्रशिक्षण समितिका संयोजक नारायणप्रसाद घिमिरेल बताए ।

प्रालिमा आवद्ध बसका चालक, सहचालकहरुलाई पालैपालो ट्राफिक प्रहरी र यातायात क्षेत्रका विज्ञहरुबाट प्रशिक्षण दिने गरेको घिमिरेले बताए ।
‘दुर्घटना हुनमा गाडीको यान्त्रिक कमजोरी, सडकको अवस्था, वातावरणीय (प्रतिकूल मौसम ) , सडक प्रयोगकर्ता पनि कारण हुन् तर मुख्य कारण चालककै हुने विश्वव्यापी अध्ययनले पुष्टी गरेको तथ्य हो, त्यसैले हामीले चालकलाई ट्राफिक नियमका ज्ञान सहित जिम्मेवार, अनुशासित बनाउन प्रशिक्षणलाई नियमित गरेका छौं’–संयोजक घिमिरेले भने–‘हालसम्म करिब ८ हजार जनालाई प्रशिक्षण दिएका छौं, अहिलेसम्मको प्रशिक्षणले १५ प्रतिशत दुर्घटना कम भएको पाएका छौं, प्रशिक्षणलाई निरन्तरता दिई भविष्यमा चालकबाट हुन सक्ने दुर्घटनालाई धेरै हदसम्म घटाउने हाम्रो लक्ष्य छ ।’

प्रशिक्षण लिएका चालकले व्यवहारमा लागु गरेका छन् कि छैनन् भन्ने बुझन् प्रालिले छड्के चेकजांच गर्ने गरेको र लागु नगरेका, दुर्घटना गराएका चालकलाई निश्चित समयसम्म गाडी चलाउन रोक लगाउनेसम्मका कारवाही गर्ने गरिएको तथा दुर्घटना नगराउने चालकलाई नगद सहित सम्मान र पुरस्कार दिने गरिएको संयोजक घिमिरेले बताए ।

संयोजक घिमिरेले चालक सहचालकले यात्रुहरुसंग मिठो बोलीवचन गर्नुपर्ने, लामो दुरीमा राजमार्गका होटलमा खाना खांदा दुई तीन वटा होटल भएको ठाउंमा मात्र बस रोकेर यात्रुहरु संगै बसेर खाना खाने एक्लै भित्र छुट्टै खाना नखाने बानी गरेमा चालकप्रति नागरिकको सम्मान बढ्ने बताए ।

चालकहरुलाई अब डिजिटल परिचयपत्रत्र दिइने र अनिवार्य घांटीमा भिरेर गाडी चलाउने नियम बनाइएको घिमिरेले बताए । यसले चालकलाई अनुशासित र जिम्मेवार बनाउने उनको भनाई छ ।

चालकलाई प्रशिक्षण दिने गरेकी ट्राफिक प्रहरी निरीक्षक शोभा पाण्डेले दुर्घटनाका ५ कारणमध्ये चालक तथा सहचालकले तीव्र गति, मादक पदार्थ तथा लागूपदार्थ सेवन, ट्राफिक नियम उल्लंघन, मोबाइलको प्रयोग, गलत दिशाबाट ओभरटेक गर्ने जस्ता कारणले दुर्घटना हुने गरेको बताउँछिन् ।

‘चालकको ध्यान गाडी र सडकमा मात्र हुनुपर्छ,तिब्र गतिमा चलाउँदा दुर्घटना र क्षति बढी हुने सम्भावना हुन्छ त्यसैले यस्ता प्रशिक्षणले चालकलाई जिम्मेवार र जवाफदेही बनाउंछ’–पाण्डेले भनिन्–‘पश्चिम नेपालले अभियानका रुपमा जारी राखेको चालक प्रशिक्षणलाई अन्य बस समितिहरुले पनि अनुशरण गर्ने हो भने दुर्घटनाको दर घट्छ ।’

अखिल नेपाल यातायात मजदुर संघ रुपन्देहीका अध्यक्ष होम बहादुर पाण्डेले प्रशिक्षण अभियानले यातायात मजदुरहरुलाई अनुशासित र जिम्मेवार बनाउने बताए ।

दुर्घटना न्यूनीकरण समितिका सहसंयोजक एबं प्रा लिका सञ्चालक नारायणप्रसाद भण्डारीले हालै सम्पन्न अधिवेशनबाट निर्वाचित नयां कार्यसमितिले चालक प्रशिक्षण अभियानलाई उच्च प्राथमिकता दिएर हरेक महिना सञ्चालन गर्ने गरेको बताए । उनले दुर्घटना भइहालेर चालकको ज्यान गएको खण्डमा परिवारलाई राहत होस् भनेर सहकारी मार्फत १५ लाख रुपैयां मृत्यु वीमा भुक्तानी गर्ने व्यवसथा गरिएको बताए । यो व्यवस्थाले चालक सहचालकहरु सहकारीमा आवद्ध भई वचत गर्ने क्रम पनि बढेको भण्डारीले बताए ।