खोज

नवलपरासी, २८ फागुन । संसदिय अभ्यासका लागि पाल्हीनन्दन गाउँपालिकाका सक्रिय स्थानीयहरू युवाहरूको गाउँसभा (गाउँ संसद) मा प्राचीन नन्दन नगर र नन्दनताललाई विश्वसम्पदामा सुचिकृत गराउने गरि नीति कार्यक्रममा समावेश भएको छ । पाल्हीनन्दन गाउँपालिका वडा नं.६ सनईमा रहेको नन्दनताल र पडरीमा रहेको प्राचीन नन्दन नगरक्षेत्रको विकास गर्नका लागि विश्वसम्पदामा सुचिकृत गराउन आवश्यक रहेको भनि नमुना गाउसभामा प्रस्तुत गरिएको नीति कार्यक्रममा राखिएको हो ।
विश्वसम्पदाको रूपमा रहेको १ सय विघा बढि क्षेत्रफलको नन्दनताललाई रामसार सीमसारमा सुचिकृत गरिनुपर्ने र प्राचीन कोलिय गणराज्य अन्तर्गतकै प्राचीन नन्दननगरलाई पुरातात्विक खोज गराई युनेस्को मार्फत विश्वसम्पदामा सुचिकृतका लागि गाउँसभाले पहल गर्नुपर्ने भनेर नीति कार्यक्रम बनाई प्रस्तुत गरिएको गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत बुद्ध प्रकाश पौडेलले बताए । प्राचीन सम्पदा भएपनि ओझेलमा परेका ति दुबै विश्वसम्पदाको रूपमा पहिचान पाउनु पर्छ,’ उनले भने–‘युवाहरूको नमुना गाउसभा यहाँको युवाहरूको भावना र चाहना हो, त्यसलाई अगामी गाउसभामा पाल्हीनन्दन गाउँपालिकाले समेट्दै लैजाने छ ।’

ती दुबै सम्पदालाई विश्वसम्पदामा सुचिकृत गराउनका लागि अब गाउँसभाले निर्णय गरि संघीय सरकारलाई आग्रह गरिने छ । युवाहरूद्वारा सञ्चालित उत गाउँसभाले साँच्चिकै गाउँसभाले गर्नुपर्ने कार्यको आवश्यकता पहिचान गराएको देखियो,’ उनले थपे–‘यसप्रति आथितीको रूपमा उपस्थित गाउँपालिका अध्यक्ष बैजु प्रसाद गुप्ता, उपाध्यक्ष फातुमा खातुन अंसारी (सकिना) लगायत वडा अध्यक्षहरूले समेत मनन गरेका थिए । नेपाल सरकार राष्ट्रिय युवा परिषदको नमुना युवा संसद अभ्यास कार्यक्रम अन्तरगत हुन लागेको कार्यक्रममा स्थानीय युवाहरूले सक्रियता देखाएका थिए ।

पर्यटन क्षेत्रको ठूलो सम्भावना बोकेको र त्यहाँ पर्यटकिय क्षेत्रको रूपमा विकास गर्न सकिए युवाहरूलाई स्वदेशमै रोजगारी सृजना हुने देखिन्छ । रोजगारी खोज्दै युवाहरू विदेश ताक्नु पर्ने अवस्थाको अन्त्य गर्न सक्छ । प्राचीन नन्दन नगर प्राचीन कोलिय गणराज्यका राजाहरू जलविहार गर्न मंगलताल अर्थात नन्दनतालमा जाने गरेको बौद्ध साहित्यहरूमा उल्लेख भएको पाईन्छ । त्यही नन्दन ताल नजिकै सुरक्षार्थ सैनिक गणहरू बस्ने गरेका थिए । सो स्थानपछि नगरको रूपमा परिणत भएको थियो । जस्को अवशेष अहिले पनि सो स्थानमा देखिएको पुरातत्वका जानकारहरूले बताएपछि अहिले प्राचीन नन्दन ताल सहित प्राचीन नन्दननगर पनि चर्चामा आएको छ ।

युवाको नमुना संसदमा उठेको महवपुर्ण कुरा अब गाउँसभामा बहसको विषय बन्नुपर्ने नन्दन ताल र नन्दन नगर भएको वडा नं.६ का वडा अध्यक्ष तथा गाउँपालिकाका प्रवत कृष्णचन्द्र यादवले बताए । उनका अनुसार अहिले प्राचीन नन्दन नगर क्षेत्रको विकास प्रति स्थानीय पनि उत्साही देखिएका छन् । सो स्थानमा सरसफाई गरि खानेपानीको ब्यवस्थापन, बस्नका लागि पक्कि बेन्चहरू राखि सकिएको छ । सो स्थानमा बाटो छिट्टै पु¥याउने योजना समेत उनले सुनाए । सो स्थानको प्रचार प्रसार तथा प्रवद्र्धनका लागि आउने चैत्र पुर्णिमामा आनन्दन जात्रा समेत निकाल्ने र त्यसका लागि जात्रा मुल समारोह समिति समेत गठन भई सकेको जानकारी गराएका थिए ।
विस्तृत काम गर्नका लागि कार्ययोजना समेत बनाई सकिएको छ,उनले भने, यसै बर्ष देखि तालको संरक्षण तथा सरसफाईका कामको थालनी हुन्छ, त्यसका लागि वातावरणिय प्रभाव मुल्यांकन (ईआइए) गराएर कामको शुभारम्भ पनि हुन्छ, प्राचीन नन्दन नगरमा सडक तथा सडक बत्ति पुर्याउने, वृक्षरोपण गराउने जस्ता कार्य यसै बर्षदेखि शुरु गरिने उनको भनाइ थियो ।
नेपाल सरकार राष्ट्रिय युवा परिषद र गाउपालिकाको सहकार्यमा जिल्लाको यो पाल्हीनन्दन गाउँपालिकाको प्रत्येक वार्डमा युवा क्लबहरू गठन भएका छन् । ति क्लबले नै युवा संसद सञ्चालन गर्नका लागि चार दिईने तालिम प्रदान गरिएको थियो । तालिम पश्चात उनीहरूलाई नमुना संसद सञ्चालन पनि गराइएको थियो । सँसदमा कसरी नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत हुन्छ, त्यसमाथि छलफल कसरी गर्ने र नीति कार्यक्रम पास भएपछि बजेट कार्यक्रममा कसरी समेट्ने र बजेट कार्यक्रम बनाउने र त्यसमाथि छलफल गर्ने जस्ता अभ्यास गराईको थियो । संसदमा ताल र नगर बाहेक पनि शिक्षा, स्वास्थ्य, पूर्वाधार र युवाहरूको रोजगार लगायतको कुरा समेटिएका थिए ।
यो जिल्लामै नमुना कार्यक्रम भएको प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत पौडेलले बताएका थिए । यो कार्यक्रम गर्न परिषदबाट जिल्लाको पाल्हीनन्दन गाउँपालिकाका छनौट भएको छ, उनले भने, यो पाल्हीनन्दन गाउँपालिकाको लागि सौभाग्य हो । जुन संसद र संसदिय कार्य समाचारमा हेर्ने र पढ्ने गरेका थिए । त्यसैलाई प्रत्यक्ष अनुभुतिका लागि सानैदेखी अभ्यास गर्न पाउने मौका पाएका छन् । यसका लागि युवा परिषदले अवसर जुराएकोमा उनले परिषदलाई आभार ब्यत गरेका थिए । उनका अनुसार अहिले संसदिय अभ्यासका लागि गाउँपालिका भरि युवा क्लब गठन गरेको थियो ।

प्रत्येक वडामा युवा क्लब गठन पश्चात उनीहरूले संसद भित्र पठाउनका लागि आफूहरूबाट संसद छनौट गरेका थिए । छनौट पनि उनीहरूलाई चार दिनसम्म तालिम दिइने र अभ्यास गरार्ईएको हो । संसदमा जान नपाएका अन्य युवाहरूलाई स्वयंसेवक परिचालन पनि गरिने छ । उनीहरूलाई गाउपालिकाको विभिन्न कार्यक्रममा सहभागिता गराईने र बेला बेला सम्मेलन समेत गरिने छ । गठन हुने संसदमा पाल्हीनन्दन गाउँपालिकामा रहेका गाउसभा सदस्य बराबरकै समावेशिता सहितको नमुना संसद रहने छ ।

तालिमपछि मात्र छनौट भएर आएका युवा सँसदहरूमा संसयिद प्रकृयाको प्रयोगात्मक अभ्यास गराइएको थियो । संसदमा विधेयक कसरी प्रस्तुत गरिन्छ ? विधेयक माथि कसरी छलफल गरिन्छ । कति चरणमा छलफल हुन्छ ? संसदिय समितिमा पनि कसरी बैठक बसेर निष्कर्षमा पुग्ने जस्ता अभ्यास गरिने सो कार्यक्रममा प्रशिक्षक इजहार शेषले बताएका थिए । यो नमुना सँसदले युवामा उत्साह बढेको छ उनले भने, राजनीतिक प्रति पनि युवा उत्साही देखिएका छन । युवामा राजनीतिक चेतनाको वृद्धि समेत यो संसदिय अभ्यासले ल्याउने उनले विश्वास ब्यतm गरेका थिए ।