खोज

सुर्खेत, १९ फागुन ।

मानसिक स्वास्थ्य रणनीतिको विषयमा कणर्ालीमा वृहत छलफल गरिएको छ । उक्त छलफलमा तीनवटा प्रदेशका मन्त्रीसहितको टोली समेत सहभागी भयो ।

सात प्रदेश मध्ये सबै भन्दा पहिला कणर्ाली प्रदेशले मानसिक स्वास्थ्य रणनीति निर्माण गरेको छ । प्रदेश सरकारले दशबर्षे मानसिक स्वास्थ्य तथा मनोसामाजिक रणनीति २०७९-०८७ निर्माण गरेको हो । यही रणनीतिको विषयमा बुझ्न तीन वटा प्रदेशका मन्त्रीसहितको टोली कणर्ालीमा आएको सिएमसी नेपालका हिमाल गैरेले जानकारी गराए । कणर्ालीसंग मानसिक स्वास्थ्य रणनीति निर्माण प्रक्रिया र त्यसको कार्यान्वयनबारे जानकारी लिन लुम्बिनी, गण्डकी र मधेश प्रदेश सरकारका मन्त्रीसहितको टोली कणर्ाली प्रदेश आएका हुन्् ।

मानसिक स्वास्थ्य तथा परामर्श केन्द्र(सिएमसी) नेपालसंगको सहकार्यमा कणर्ाली प्रदेश सरकारको सामाजिक विकास मन्त्रालयले वीरेन्द्रनगरमा शुक्रवार सिकाइ आदानप्रदान कार्यक्रमको आयोजना समेत गरेको थियो ।

कणर्ाली प्रदेशका सामाजिक विकास मन्त्री खड्कबहादुर पोख्रेलले मानसिक स्वास्थ्य समस्यालाई न्यूनीकरण गर्न मानसिक स्वास्थ्य तथा मनोसामाजिक रणनीति र कार्ययोजना लागु गरी सबै आधारभूत तहका स्वास्थ्य संस्थाबाट सेवा प्रवाह गर्न कार्यक्रम शुरु गरिएको बताए ।

मन्त्री पोख्रेलले कणर्ालीको भौगोलिक कठिनाइ, सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक परिवेश, विभेद र हिंसाजन्य समस्याले मानसिक स्वास्थ्यको समस्या बढ्दै गएपनि सरकार त्यसको निवारणका कार्यनीति बनाएर काम गर्न लागेको बताए । प्रदेश स्तरमा मानसिक स्वास्य रणनीतिक कार्ययोजना कार्यान्वयनका क्रममा देखिएका सबल र सुधार गर्नुपर्ने पक्ष र अवसरको विषयमा प्रस्तुतिकरण गर्दै सामाजिक विकास मन्त्रालय कणर्ाकी प्रदेश स्वास्थ्य सेवा महाशाखाका प्रमुख वृष बहादुर शाहीले मानसिक स्वास्थ्यलाई सवल बनाउन रणनैतिक कार्ययोजनाले सहज बनाएको बताए ।

लुम्बिनी प्रदेश स्वास्थ्यमन्त्री राजु खानालले मानसिक स्वास्थ्य लुम्बिनी प्रदेशमा चुनौतीको रुपमा रहेको बताए । मन्त्री खनालले प्रदेशभर वार्षिक करिव १३ हजार मानसिक स्वास्थ्यका बिरामीहरु फेला पर्ने गरेको बताए । उनले त्यसको न्यूनीकरणका लागि सचेतनाका कार्यक्रमहरु संचालन गरिरहेको बताए ।

गण्डकी प्रदेशका सामाजिक विकास तथा स्वास्थ्यमन्त्री सुशीला सिम्खडाले कणर्ाली प्रदेशले मानसिक रोग निवारणका लागि शुरु गरेको पहल आफुहरुका लागि उदाहरणीय रहेको भन्दै अन्तरप्रदेश सहकार्य तथा समन्वय गरेर अघि बढ्ने बताइन् ।

डा. बासुदेव कार्कीले यस रोगका विरुद्ध पर्याप्त औषधि नहुनु, दक्ष जनशक्ति नहुनु, अनुगमन तथा मूल्याङ्कन नहुनु र मनोपरामर्शकर्ताको अभावले समुदायस्तरसम्म उपचारलाई सहज बनाउन कठिनाइ रहेको बताए ।

मधेश प्रदेशका स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री वीरेन्द्र प्रसाद सिंहले मानसिक स्वास्थ्य सवलीकरणका लागि विभिन्न कार्यक्रम सञ्चालन गरेको बताउँदै अब रणनीति बनाउने योजनामा रहेको बताए ।

सिएमसी नेपालका प्राविधिक निर्देशक समेत रहेका बरिष्ठ चिकित्सा मनोविद् डा. पशुपति महतले मानसिक स्वास्थ्य समस्या बढ्दै गएकाले त्यसको न्यूनीकरणका लागि तीनै तहका सरकार योजना बनाएर अगाडि बढ्नुपर्ने बताए ।

मानसिक स्वास्थ्य क्षेत्रमा सरकारलाई सहयोग गर्दै आएको स्वीस दुतावासका प्रतिनिधि प्रतिक्षा सिम्खडा बास्कोटाले मानसिक स्वास्थ्य तथा मनोसामाजिक रणनीति र कार्ययोजना बनाउन कणर्ाली प्रदेश सरकार पहिलो भएको भन्दै यसको कार्यान्वयनका लागि उपचार सेवा पालिकास्तरसम्म सहज बनाउन आग्रह गरिन् ।