खोज

पाल्पा १९ फागुन । वर्षदिन अघिसम्म व्यवसायी कागती खेतिबाट राम्रो पहिचान बनाउन सफल भएकी गोमा भण्डारीको दैनिकीमा अर्को काम थपिएको छ । त्यो काम हो कागती खेतीसँगै कागतीको आचार बनाउने व्यवशाय । तिनाउ गाउँपालिका मस्याम गाउँकी गोमा भण्डारीले एक दशक अगाडिदेखि मकै उब्जनी बारीको काल्ना काल्नामा स्थानीय जातको कागतीको व्यवसायी खेतिबाट लुम्बिनी प्रदेश मै उष्कृृट कृषकको रूपमा स्थापित हुन सफल भएकी थिइन । विगत एक वर्ष यता कागतीबाट व्यवसायी कागतीको अचार उत्पादन गरेर थप पहिचान बदलेकी छन ।

सामान्य रूपमा घर खर्चका लागि मात्र अचार बनाएकी गोमाको बगैचा अध्ययन तथा अवलोकन गर्न आउनेहरूको उत्प्रेरणा कै कारण गत वर्षबाट कागतीको व्यवसायी अचार उत्पादनको थालनी गरेकी हुन । सात रोपनी क्षेत्रफलमा कागती लगाउदा घर परिवार तथा आफन्तहरूको आलोचनाको पात्र समेत बनेकी गोमा भण्डारी कुराकाट्नेहरूलाई अर्को काम गरेर गतिलो जवाफ फर्काएकी छिन् । आलोचनाको पात्र बन्नु पर्दा कागती जस्तै अमिलो मन बनाउने गरेका उनका श्रीमान हुमनाथ भण्डारी अहिले शिक्षण पेशा नै छाडेर कागतीको व्यवशायिक उत्पादनमा लागिपरेका छन् ।

स्थानिय बजारदेखि बुटबल, पोखरा जस्ता ठुला ठुला बजारसम्म आफ्नो उत्पादन बिक्री गरेका हुमनाथ भण्डारी बताउछन । श्रीमतीले व्यवासयीक रूपमा कागती खेति गर्न लागेको तिन वर्ष पछि उत्पादन सुरु भयो । दाना बिक्री गदा गर्दै गत वर्षबाट श्रीमती कै प्रयासबाट नयाँ कामको थालनी भयो । अचार पनि स्थानिय बजारदेखि पोखरा, बुटबल जस्ता बजारमा राम्रोसंग बिक्री भएको छ । विगतमा आलोचना गर्नेहरूले अहिले प्रोत्साहन गरेको गोमा बताउँछीन । अचार भन्ना साथ सबैको जिब्रो बाट पानी नै रसाउछ सबैलाई मनै पर्ने बस्तु पनि भयो । बजारमा अचार भारतिय उत्पादन नै पाइन्छ । भारतीय उत्पादनको तुलनामा कम मुल्य गुणस्तरिय र फरक स्वाद, गर्नु नै पर्छ भनेर नयाँ कामको थालनी गर्दा गत वर्ष १० क्विन्टल बाट सुरुवात गरेको उनी बताउछिन ।

दाना बिक्रीको समयमा मुल्य उतार चढाव हुन्छ । दानाको बिक्रीको तुलनामा भन्दा अचार सजिलो भएका कारण यस लाई पनि एकै साथ लैजान लागेको यस विषयमा आफु भन्दा श्रीमानले तालिम लिएको भरमा व्यवसाय सुरु गरियो आफुलाई त तालिमको आवश्याकता परेको गोमा भन्दछिन । तालिमको लागि कहि कतैबाट अनुकुल भएको छैन । दाना बिक्री भन्दा अचार बिक्रीबाट राम्रो आम्दानी देखिन्छ गत वर्ष ४० लाख रूपैया बराबरको अपेक्षा गरेरै यो व्यवसाय सुरु गरेको हो । यस पटक तिस लाख रूपैया बराबरको आम्दानी गर्ने लक्ष्य राखेको भण्डारी दम्पती बताउँछन । अचारका लागि आवस्यक पर्ने कच्चा पद्धार्थ,मसला, पलाष्टिकका डिब्बाहरू लाई समेत खर्चिनु पर्दछ । यस पटक निरन्तर रूपमा आम्दानी हुने भएकाले घरको अचार नामबाट दर्ता गरी उद्योगमा संचालन गरेको, स्थानिय तहमा आयोजना हुने मेला तथा महोत्सवमा आयोजकहरूले निःशुल्क रूपमा स्टल उपलब्ध गराउदा समेत राम्रो नै व्यापार हुने गरेको उनले अनुभव बटुलेकी छन ।

भारतीय उत्पादनको भन्दा पृथक स्वादका कारण बजारमा राम्रोसंग माग भएका कारण आफुलाई थप हौसला बढेको उनको भनाइ छ । उत्पादन थप बिस्तारका लागि आफुलाई तालिमको आवश्यकता परेको बताउने गोमा भन्दछिन जिल्ला कै पहिलो पटक कागती खेतिको थालनी गर्दा समेत कृषि ज्ञान केन्द्रबाट सामान्य रूपमा सहयोग प्राप्त गरेकी थिए । व्यवसायीक रूपमा यसरी खेति गर्दा कही कतैबाट अनुदान र प्रोत्साहनको काम नहुँदा नराम्रोसंग मन दुखेको उनी बताउँछिन् । मुलुकमा तिन बटा तहमा सरकार छन व्यवसायीक रूपमा कृषि व्यवसाय गर्ने उद्यमीहरूका लागि पहुचको आधारमा नभई कामको आधारमा अनुदानको व्यवस्था भए युवाहरूले वैदेशीक रोजगारको विकल्पमा कृषि उद्यमी नै रोज्ने र खोज्ने थिए उनले भनिन् ।