खोज

यही फागुन १३ अर्थात आईतबारदेखि प्रथम चरण र फागुन २० देखि दोस्रो चरण गरी उच्च जोखिम भनी पहिचान गरिएको तराईका २१ जिल्ला र काठमाण्डौं उपत्यकाका ३ गरी २४ जिल्लाहरूमा ९ महिनादेखि १५ बर्ष मुनिका सबै बालबालिका र न्युनतम जोखिम भनि पहिचान गरिएका बाँकी ५१ जिल्लाहरूमा ९ महिनादेखि ५ बर्षसम्मका सबै बालबालिकालाई अनिवार्य दादुरा रुबेलाको खोप लगाईने अभियान भएको हुनाले आ–आफ्ना बालबालिकालाई नजिकैको खोप केन्द्रमा लगेर खोप लगाउन जानकारी गराईन्छ । साथै यस अभियानमा ५ बर्ष मुनिका बालबालिकालाई छुट भएको नियमित खोप पनि लगाईने भएकोले बच्चाको पहिला खोप लगाउँदाको खोप कार्ड अनिबार्य लिएर जानको लागि पनि जानाकारी गराईन्छ । दादुरा रुबेला रोग लागेको १ जना ब्यक्तिले १८ जनासम्मलाई दादुरा रुबेला रोग सार्न सक्दछ । त्यसैले यो रोगबाट सुरक्षित रहन सम्पूर्ण बालबालिकालाई अनिवार्य रूपमा दादुरा रुबेला बिरुद्धको खोप लगाऔं । नेपालबाट दादुरा रुबेला रोग निबारण गरौं । रुकुम पश्चिम र जाजरकोट जिल्लालाई भुकम्पबाट प्रभावित जिल्लाको रूपमा पहिचान गरी ६ महिनादेखि १५ बर्ष मुनिका सबै बालबालिकालाई लक्षित उमेर निर्धारण गरी २०८० पौष ५ देखि १४ गतेसम्म खोप लगाई सकेको हुँदा देशका ७७ वटै जिल्लामा यो अभियान संचालन हुने जानकारी गराईन्छ ।

नेपाल सरकार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय स्वास्थ्य सेवा बिभाग अन्तरगत रहेका सम्पूर्ण खोप कार्यक्रम संचालन भएका सुचिकृत स्वास्थ्य संस्थाहरूमा निशुल्क रूपमा राष्ट्रिय खोप तालिका अनुसार बिभिन्न घातक रोगहरूको बिरुद्धमा खोपहरू उपलब्ध भएको कुरा सर्बबिदितै छ । यस्ता घातक रोगहरूबाट भविष्यका कर्णधारको रूपमा रहेका बालबालिकाहरूलाई पूर्ण रूपमा बचाउनको लागि हरेक बाबा आमा दाजुभाई दिदिबहिनी र सम्पूर्ण स्वास्थ्यका सरोकारवालाहरूको महत्वपूर्ण भूमिका रहेको हुन्छ । यी घातक रोगहरूबाट बचाउन हरेक परिवारले आफ्ना बालबालिकाहरूलाई जन्मपश्चात १५ महिनाको उमेर पूरा हुँदासम्म अर्थात दुई बर्षभित्र स्वास्थ्य संस्थामा रहेका स्वास्थ्यकर्मीहरूसंग बच्चालाई भेटगरी खोप लगाई आफ्ना बच्चालाई घातक रोगबाट बचाउनु अत्यन्तै जरुरी र महत्वपूर्ण कार्य मानिन्छ । भनिन्छ नि रोग लाग्नु भन्दा रोगको बाटो छेक्नु नै बेस । ठिक त्यसैको उपजलाई मानेर यो कार्यलाई निकै महत्वको साथ हेरिएको छ । त्यसकारणले गर्दा हरेक स्वास्थ्य संस्थाहरूबाट सञ्चालित यो महत्वपूर्ण कार्यक्रमलाई निकै सम्बेदनशील र अनिवार्य प्रयोगमा ल्याउनुपर्ने कार्यक्रमको रूपमा हेरिने गरिन्छ । त्यसैले गर्दा यो खोप कार्यक्रमलाई पिवान कार्यक्रम अर्थात कार्यक्रमको पनि महत्वपूर्ण कार्यक्रम भनिएको छ । खोप नेपाल सरकारको पहिलो प्राथमिकतामा रहेको कार्यक्रम मानिन्छ । खोप कार्यक्रम देशैभरी नै नियमित रूपमा संचालन गरिदैै आएको छ ।

राष्ट्रिय खोप कार्यक्रमको सफलताले नेपालको शिशु तथा बाल मृत्यु दर घटाउनमा उल्लेखनीय रूपमा योगदान पु¥याएको छ । यो कार्यक्रमले खोपबाट बचाउन सकिने रोगहरूको नियन्त्रण, निवारण र उन्मूलनतर्फ हासिल गरेका उपलब्धिहरूमा जापानिज ईन्सेफ्लाइटिस रोगको नियन्त्रण मातृ तथा नवशिशु धनुष्टंकार रोगको निबारण र पोलियो रोग शुन्य अवस्थामा कायम गरी उन्मूलन गर्नेतर्फ अग्रसर भएको तथ्यलाई लिन सकिन्छ । दादुरा रुबेला रोग नियन्त्रण गर्न हामी सक्षम भएका छौं भने सन २०२६ सम्ममा यी दुबै रोगहरूलाई निवारण गर्ने लक्ष्य लिएका छौं । यसको लागि नियमित खोप सेवाको माध्यमबाट दादुरा रुबेला खोप ९ महिनाको उमेरमा पहिलो मात्रा र १५ महिनाको उमेरमा दोस्रो मात्रा दिदैं आएका छौं भने ४÷४ बर्षको फरकमा देशब्यापी रूपमा दादुरा रुबेला अभियान पनि संचालन गरिदैं आएको छ । अभियानमा दिईने यो खोप अतिरिक्त मात्रा भएकोले पहिला यो खोप लगाएका वा नलगाएका सबैले यस अबसरमा दादुरा रुबेला खोप लगाउनु पर्दछ । खोपबाट बचाउन सकिने कुनैपनि रोगको उन्मूलन निबारण नियन्त्रण गर्न नियमित खोपको कभरेज आधारस्तम्भको रूपमा रहेको हुन्छ । त्यसैले यस अभियानमा दादुरा रुबेला खोप लिन आउने ५ बर्ष मुनिका बालबालिकाहरूको नियमित खोपको अबस्था पहिचान गरेर छुटमध्ये केही खोपहरू समेत दिईने छ । यसको लागि खोप तथा खोप सामाग्री खरीद र सञ्चालन खर्चको लागि नेपाल सरकार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयबाट गाभीमा पेश गरेको प्रस्ताप स्वीकृत भई तदनुरूप सहयोग प्राप्त भएको छ ।
खोपको महत्व :
खोप निशुल्क पाईन्छ । खोप सुरक्षित छ । खोपले जीवन रक्षा गर्दछ । खोप ठूलो जनसमूहलाई सुरक्षित गर्ने साधन हो । प्रत्येक पाँचजना बालबालिकाको मृत्युमध्ये एकजनालाई खोपबाट बचाउन सकिन्छ । खोपले जीवन बचाउँछ । खोप सबैभन्दा राम्रो खरिद हो । जनताको लागी निशुल्क अधिकार हो भने रोग लाग्ने दर, अपाङ्ग हुने दर र मृत्यु हुने दर घटाउने खोप कार्यक्रमको लक्ष्य हो । एकजना बच्चालाई सम्पूर्ण खर्च बेहोरेर हेर्ने हो भने सम्पूर्ण खोप पूरा गर्नको लागि ३० हजार रूपैंया खर्च लाग्ने भनिएको छ । त्यसकारणले पनि नेपाल सरकारले बच्चाको लागि निशुल्करूपमा बितरण गर्दै आएको खोप कार्यलाई निकै महत्वका साथ हेरि सम्पूर्ण अभिभावकले आफ्ना बालबालिकालाई खोप लगाई घातक रोगबाट बचाउनु अत्यन्तै महत्वपूर्ण कार्य मानिन्छ ।

नेपाल सरकारले निशुल्क रूपमा बालबालिकाहरूका लागि संचालनमा ल्याएको यो खोप कार्यक्रमबाट प्राप्त हुने खोप हरूलाई बाहिरी रूपमा किनेर प्रयोमा ल्याउनको लागि हामी नेपालीहरूको क्षमता भन्दा अलि टाढाको बिषय भएको अर्थात हाम्रो क्षमताले भेट्न नसक्ने हुनाले आफ्ना बालबालिकालाई बिभिन्न घातक रोगबाट बचाउन तथा बालबालिकाहरूलाई लुलो, लङ्गडो, लठेब्रो, सुस्तमनस्थीति र बिक्षप्त क्षमताबाट जोगाउन तथा बच्चाको शारीरिक, मानसिक, सामाजिक र सम्बेगात्मक विकासमा पछि गएर कुनै असर नपरोस भन्नका लागि यी महत्वपूर्ण र निशुल्क रूपमा प्रगोगमा आएका नियमितरूपमा हरेक महिना संचालनमा ल्याईएका खोपहरूलाई आफ्नो पायक पर्ने नजिकको स्वास्थ्य संस्था वा खोप केन्द्रमा आफ्ना बालबालिकाहरूलाई लगेर अनिबार्य खोप लगाऔं । भविष्यका कर्णधारको रूपमा रहेका बालबालिकाहरूको स्वास्थ्यलाई बचाऔं । आफ्ना बालबालकिाहरूको भविष्य उज्वल बनाऔं । जानेर वा नजानेर कुनैपनि अभिभावकले बालबालिकाहरूको खोप लगाउन पाउनुपर्ने नैसर्गिक अधिकारबाट बञ्चित नगरौं । हरेक समय अभियानकै रूपमा चल्ने कुनैपनि खोप लगाउन आफ्ना बालबालिकालाई नछुटाऔं । अभियान सफल पारौं । बिभिन्न घातक रोगका साथै दादुरा रुबेला रोग निबारण गरौं ।