खोज

नवलपरासी, १० पुस । जिल्लाको मनरीका थारु महिलाहरू अहिले सो वृक्षरोपण भित्र रुख बिरुवाको सजावट गर्नमा ब्यस्त देखिएका छन् । उनीहरूकै पहलमा वृक्षरोपण गरेर सार्वजनिक जग्गाको संरक्षण गरिएको थियो । उक्त क्षेत्र अहिले सुन्दर मनमोहक पार्कमा रूपान्तरित गर्न स्थानीय थारु महिलाहरू पुनः सक्रियता जनाएका छन् । वृक्षरोपण क्षेत्र यसरी एक साँस्कृतिक पार्क बन्ला भनेर स्थानीयहरू सोचेका थिएनन् ।
पार्कको रूपमा विकसित गरि थारु संस्कृतिको केन्द्र बनाउनमा तल्लिन थारु महिलाहरू अर्को कारण पनि विगत डेढ दशकदेखि माघी मेला महोत्सव हुँदै आएको सरावल २ मनरी स्थित जनता मावि मनरी परिसरबाट सार्नु पनि रहेको छ । यो बर्षदेखि सो मेला थारु साँस्कृतिक पार्कमा हुने तयारी भईरहेको छ । विद्यालयदेखि झण्डै ७ मिटर पश्चिम उत्तर भलुही खोला किनारमा निर्माणाधिन उक्त पार्कमा यो बर्ष देखि खिचडी महोत्सव तथा माघी मेला गर्ने तयारी छ ।

थारु समुदायको संस्कृति र संस्कार झल्किने गरि थारु साँस्कृतिक पार्क निर्माणमा गाउँपालिकाले चाँसो लिए पछि स्थानीयबासी पनि थारु समुदायले बर्षेनी माघे संक्रान्तिको अवसरमा लगाउँदै आएको मेला पनि सोही पार्कमा ब्यवस्थित गर्न थालेको स्थानीयले बताए । विद्यालय परिसरमा मेला सञ्चालन गर्दा विद्यालयको पठन पाठनलाई अवरोध सृजना पनि नहुने भएको छ, स्थानीयले भने, अहिले गाउँ नजिकै बन्दै गरेको थारु साँस्कृतिक पार्क भित्रै यो मेलालाई पनि ब्यवस्थित गरिएमा पार्कको पनि प्रवद्र्धन हुनेछ । विद्यालय परिसर अस्थायी हो, उनले थपे,तर यो पार्कमै उक्त मेला लगाउँदा पार्कको पनि प्रवद्र्धन हँुदै जानेछ । मेलामा बनाईने धेरै जसो थारु संस्कृति झल्किने खालको पूर्वाधारहरू स्थायी रूपमा पार्क भित्रै सुरक्षित र संरक्षित पनि हुने भएको छ । यसले गाउँलेमा उत्साह समेत बढाएको छ ।

केही दिन पहिला जिल्लाको सरावल गाउँपालिकाले थारु साँस्कृतिक पार्क बनाउनका लागि उचित स्थानको खोजी र सम्भाब्यता अध्ययन गरेको थियो । थारु बाहुल्य रहेको सरावल गाउँपालिकाले थारुको संस्कार र संस्कृति झल्किने गरि पार्कको निर्माणको लागि सम्भाब्यता अध्ययन गरि उक्त स्थानलाई चयन गरेको गाउँपालिका अध्यक्ष सुखाडी चौधरीले बताए । पार्कका लागि विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) का लागि गाउपालिकाले बजेट समेत विनियोजन गरि सकेको छ, उनले भने, डिपिआर पछि स्थायी संरचनाहरू बनाउँदै जान्छौ । अहिले थारुहरूकै महान पर्व खिचडी महोत्सव तथा माघी मेलालाई सोही पार्कमा लगाउने स्थानीयको निर्णय स्वागत योग्य भएको उनको भनाइ थियो । अहिले पार्कको सरसफाई तथा रुख बिरुवा सजाउने कार्य भइरहेको छ । थारुको परम्परागत खपडाका घर टहरा पनि प्रदर्शनीका लागि त्यहाँ निर्माण भइरहेका छन् । खेलकुदका लागि पनि खेलमैदान बनाउने कार्य पनि भई रहेको छ ।

मेला विस्तार हुँदै जाँदा सो महोत्सव लम्बिन सक्ने र खिचडीलाई मात्रै लक्षित गर्नु भन्दा थारुको संस्कार र संस्कृति झल्किने र नियमित रूपमा थारु संस्कृतिको अध्ययन अवलोकन गर्न सक्ने गरि स्थायी स्थानको आवश्यकता महशुस भएर स्थानको खोजी गर्नु परेको थियो । थारुसँगसँगै अन्य समुदायले पनि थारुबारे अध्ययन अनुसंधान गर्न सकुन, नियमित मनोरन्जन, रमाईलो, शान्त मनोरम दृष्यावलोकन गर्न सकुन भनि उद्देश्यले थारु साँस्कृतिक पार्कको परिकल्पना गरिए अनुसारका कामहरु भइरहेका छन ।

मनरी गाउँ नजिकै भलुही खोला किनारमा रहेको वृक्षरोपण क्षेत्रलाई पार्कको रूपमा विकास गर्ने स्थानीयबासीले स्थान देखाएका थिए, उनले भने, यसका लागि वृक्षारोपण गर्ने समुहसँग गाउँपालिकाले छलफल गरेर योजना अगाडि बढाएको हो । उनीहरूकै सहमतिमा सो वृक्षरोपण क्षेत्र नजिकै थारु साँस्कृतिक पार्क बनाउन सम्भावना देखिएको छ । यसका लागि प्रारम्भिक अध्ययन गरिएको छ, उनले थपे, वृक्षारोपण गर्ने समुह र स्थानीयबासीको सहमति भएमा गाउँपालिकाले लगानी गर्न सक्छ । डिपिआरका लागि आवश्यक बजेट गाउँपालिकाले विनियोजन गर्दै अन्य लुम्बिनी प्रदेश सरकार र संघिय सरकारबाट पनि माग गर्नका लागि सम्बन्धित साँसदहरूसँग पहल गर्दैछ । करिब ८ विघा जग्गा भलुही खोला किनारमा रहेको छ । त्यसमा अधिकाँस भागमा वृक्षरोपण भएको छ । रुखहरू पनि हुर्कि सकेको छ । वरिपरि कुलो, खोला र जलासय समेत रहेको छ ।

यसले पनि पार्कका लागि आधा संरचना बनिबनाउन जस्तै रहेको छ । पार्क जोड्ने गरि पुल पनि निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ । जन्म देखी मृत्यु परान्तसम्मको संस्कार र संस्कृतिक झल्किने गरि पूर्वाधारहरू बनाइने छ । त्यसबाहेक पनि मिनि जु हुने गरि पनि सो क्षेत्रमा ब्यवस्थापन गर्न सकिन्छ । यसले नियमित रूपमा पार्क सञ्चालनका लागि सहज हुने छ ।

पार्क भित्रै मेला महोत्सव हुने गरि पार्कको ब्यवस्थापनले आकर्षण थप्ने छ । जिल्ला भित्र कहिँ पनि थारु साँस्कृति पार्क नभएको हुँदा यस प्रति जिल्ला भरिकै लागि आकर्षणको केन्द्र विन्दु हुने विश्वास गरिएको भनाइ अध्यक्ष चौधरीको रहेको थियो ।