खोज

दाङ, ८ मङ्सिर ।

सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री रेखा शर्माले कुसुण्डा भाषाको संरक्षणमा सरकारले काम गरेको र आगामी दिनमा पनि यसको संरक्षणमा लाग्न आवश्यक रहेको बताएकी छन् ।

लोपोन्मुख कुसुन्डाको भाषा तथा सस्कृतिको संरक्षण, उजागर एवं विकासका लागि अनुसन्धानकर्ता उदयराज आलेद्वारा तयार गरिएको वृत्तचित्रको विमोचन कार्यक्रममा उनले यस्तो बताएकी हुन् । मन्त्री शर्माले लोप हुन लागेको भाषालाई संरक्षण गरेर पछिल्लो पुस्तालाई हस्तान्तरण गर्नमा सहयोग गरेकोमा अनुसन्धानकर्ता उदय आलेलाई धन्यवाद दिइन् । भाषा, संस्कार र संस्कृति संरक्षणका लागि पुरानो पुस्ताले नयाँ पुस्तालाई हस्तान्तरण गरेमा मात्र यो जीवित रहने उनले बताइन् । लोपउन्मुख कुसुन्डा भाषा संरक्षणका लागि केन्द्र, प्रदेश र स्थानीय तहले समन्वय गरेर काम गर्नुपर्ने उनले बताइन् । यो भाषालाई संरक्षण गर्न पछिल्लो पुस्ता तयार भएको देख्दा खुशी लागेको उनले बताइन् ।

कार्यक्रममा लमही नगरपालिकाका नगर प्रमुख जोगराज चौधरीले लोप हुन लागेको भाषा संरक्षणमा लागेकोमा खुशी ब्यक्त गरे । यसको संरक्षणका लागि स्थानीय तहले सहयोग गर्ने बताए ।

कुसुन्डा भाषाको अनुसन्धानकर्ता उदयराज आलेले २०७८ को जनगणनामा २ सय ५३ उल्लेख गरिए पनि नेपालभरमा वास्तबिक संख्या १ सय ६२ जना रहेको बताए । कुसुन्डा भाषाको महत्व बुझाउन जरुरी रहेको उनले बताए । अन्य भाषामा बाबु आमाले छोराछोरीलाई सिकाउने प्रचलन रहेको छ भने कुसुन्डाको बच्चाले आफ्नो भाषा सिकेर बाबु आमा वा घरपरिवारलाइ सिकाउनु पर्ने अवस्था रहेको बताए । नेपाल सरकारको सहयोगमा चार चरणमा कुसुन्डा भाषाको दाङको घोराही उपमहानगरपालिका –५ को महेन्द्र मावि धर्नामा कक्षा संचालन गरेर कुसुन्डा समुदाय र गैरकुसुन्डाले पढ्न र लेख्न र वोल्न सक्ने भएका छन् । अनुसन्धानकर्ता उदयराज आलेले भाषा संरक्षणका लागि चारवटा पाठ्यपुस्तक तयार गरेका छन् । सोही पाठ्यपुस्तकलाई अध्ययन गरेर नयाँ पुस्ता कुसुन्डा भाषा जान्ने भएका छन् ।

कुसुन्डा विकास समाजका केन्द्रीय अध्यक्ष धनबहादुर कुसुन्डाले भाषा संरक्षणका लागि नेपाल सरकारले सहयोग गरेकाले पछिल्लो पुस्ताले पढ्न सक्ने भएको बताए । उनले कुसुन्डा भाषाका नागरिक छरिएर भन्दा एकै स्थानमा बसोवास गर्ने वातावरण भयो भने अझ राम्रो हुने बताए ।

अनुसन्धानकर्ता उदयराज आलेले पाँच वर्ष लगाएर तयार पारेको कुसुन्डा समुदायको भेष, भुषा,भाषा, सस्कार, संस्कृति र रहनसहन समेटिएको १९ मिनेटको वृत्तचित्र प्रस्तुत गरिएको थियो ।