खोज

पाल्पा १३ असोज ।

रामपुर नगरको विजयपुरबाट निस्दी गाउँपालिकाको राहुवन पुगेकी कमला कार्कीले आफु सवार जिपको भाडा वापत दुई सय रुपैयाँ बुझाउँदा मनै खिन्न बनाइन् । उत्तर दक्षिण लोकमार्ग कालीगण्डकी करिडोरमा सञ्चालित सवारी साधनको चर्काे भाडा भएको कारण कार्की जस्ता सयौ व्यक्ति मर्कामा परेका छन् । कालेपत्रे भएको सडक रामपुरदेखि राहुवन गाउँसम्म १४ किलोमिटर दूरीमा रहेको छ ।

छोटो दूरीमा भाडा बढी भयो भनेर गुनासो गर्ने ठाउँ नभएर यातायात व्यबसायीले आफु खुसी भाडा कायम गर्दै आएको स्थानीय वोधराज पाण्डे बताउँछन् । भाडाका विषयमा स्थानीय प्रहरी प्रशासन, सरकार कहीं कतैबाट निगरानी हुन नसक्दा कच्ची सडकमा गुड्दा कायम भएको भाडा दरलाई कालोपत्रे हुँदा सम्म कायम भएका कारण भाडा कम नभएको हो ।

यस खण्डमा गुड्ने जिपको भाडा चर्काे छ । यस सडक खण्डमा रामपुर यातायात समितिसंगै, पोखरा, गैडाकोट, कावासोती, भिमादका यातायात व्यबसायी समितिद्वारा संचालित जिपहरु दैनिक ५० भन्दा बढी संचालन हँुदै आएका छन् । “राहुवन पूर्वी पाल्पाको अन्तिम सिमाना हो, विकासका हिसावले पछाडी परेकोले पाल्पाको कर्णाली भन्ने गरिन्छ”– स्थानीय लक्ष्मी थापा बताउँछिन् ।

यस्ता समस्या समाधानका लागि नियम तथा अनुगमन गर्ने जिम्मेवारी पाएको निकाय जिल्ला समन्वय समिति हो तर हाल सम्म जनतालाई प्रत्यक्ष रुपमा मर्का परेको सवारी साधनको भाडा दरको विषय भएपनि समिति वेखवर भएको स्थानीयहरुको गुनासो रहेको छ । सार्वजनिक यातायातका सवालमा यस खण्डमा मात्र होइन, जिल्लाका अन्य कच्ची सडकमा समेत संचालित यातायात व्यबसायीहरुले आफुखुसी भाडा उठाउँदै आएका छन् ।

निस्दी गाउँपालिकाको केन्द्र मित्यालबाट रामपुर १८ किलोमिटरको दूरीमा रहेको छ । १२ किलोमिटर खण्ड ग्रावेल भएको छ भने वाँकी कालोपत्रे सडक पर्दछ । तर यातायात व्यबसायीले निस्दीबाट रामपुर सम्म ३ सय रुपैयाँ भाडा उठाउँदै आएका छन् । सार्वजनिक यातायातको भाडा दर कसले निर्धारण गर्ने हो ? यहाँ यातायात व्यवसायीले आफुखुसी भाडा उठाउँदै आएको स्थानीय सरकारका वडा सदस्यहरुले गुनासो गरेका छन् । भाडाका विषयमा उत्पन्न समस्या समाधान गर्ने जिल्ला प्रशासन, जिल्ला समन्वय समिति, जिल्ला प्रहरी, ट्राफिक प्रहरीहरु हुन् । यातायात भाडा दर निर्धारण गर्दा व्यबसायीविच समन्वय भएपछि बल्ल सार्वजनिक भाडा दर कायम हुनुपर्ने हो, हालसम्म यस विषयमा जिल्ला स्तरमा कुनै पक्षबाट छलफल समेत भएको छैन ।

ट्राफिक प्रहरीले यस्ता सडकमा उभिएर गाडीको कागजपत्र, छतमा यात्रु राखेको नराखेको विषयमा मात्र निगरानी गर्दछन्, तर भाडा कति हुनु पर्दथ्यो कति उठाउँदै आएका छन् भन्ने विषयमा वास्ता गरेको पाइँदैन । भाडाका विषयमा प्रहरीको समेत वास्ता नहँदा प्रहरी समेत व्यबसायी संग मिलेमोतो गरेको आशंका स्थानीयहरुले गरेका छन् ।

भाडामा मनपरी हुँदा अव चाडपर्व लाग्यो, यात्रुको झोलाको समेत सिटमा बसेका यात्रुहरुको बराबर भाडा तिर्नु पर्ने हुन्छ, समस्या यहाँ पनि छ । यातायात व्यबसायीले इन्धनको मूल्य बृद्धि संगै पार्टपुर्जाको समेत मूल्य आकासियो भन्दै आफु खुसी भाडा उठाउँदै आएका छन् ।

समस्या पुर्वी क्षेत्रका सडकमा मात्र होइन, पश्चिम क्षेत्रका ग्रामीण सडकमा समेत सदियौदेखि मनै अमिलो हुने गरी यात्रु संग यातायात व्यबसायीहरुले भाडा उठाउँदै आएको स्थानीयहरुको गुनासो रहेको छ । डेढ दशक अगााडि तत्कालीन जिल्ला प्राविधक कार्यालय पाल्पाको अगुवाईमा भएको भाडादर बर्गीकरणपछि अधिकांश सडकहरु स्तरोन्नती भएपनि भाडादर भने कच्ची सडककै रहेको छ ।

गतबर्ष जिल्ला समन्वय समितिले तानसेन नगरको बाँसटारीदेखि दमकडा हुँदै माथागढी गाउँपालिकाको कसेनी–रुप्से सडक खण्डमा गुड्ने अटो रिक्साको भाडादर कायम गरेको निर्णय एक बर्ष सम्म पनि कार्यान्वयन हुन नसकेको स्थानीयहरुको गुनासो रहेको छ । यस क्षेत्रमा सार्वजनिक यातायात मध्ये वस, जिपको भाडा दर कम भएपनि अटोरिक्साले मनपरी रुपमा भाडा उठाउँदै आएका छन् ।

प्रहरी प्रशासन भन्दा जनताका प्रतिनिधि नै यस्ता विषयमा जिम्मेवार बन्नु पर्ने हो । तर जनप्रतिनिधिहरुले यस्ता विषयमा ध्यान दिएका छैनन् । जनप्रतिनिधिहरु सरकारी साधनमा सरर हिंड्छन् गरिव तथा विपन्न बर्गका समुदायले यात्रा गर्ने सार्वजनिक यातायात प्रति ध्यान नदिनु दुःखद पक्ष भएको स्थानीयहरुको गुनासो रहेको छ ।