खोज

हिजोजस्तै आज पनि नौजवानहरूको पलायन उस्तै छ । गाउँहरू झनपछि झन रित्तिदै गएका छन् । विकासका नाममा गाउँ पुगेका डोजर र एक्साभेटरहरूले पहाडको छाती कोतरेर ‘बाटो’ नामको पहिरोको बिजारोपण गरेका छन् । टाठा बाठाहरूले त्यसरी बजेटको ‘कथित’ सदुपयोग गरे पनि गाउँमा नौजवानहरू रोकिने कुनै संकेत छैन । पुग्न त गाउँमा कथित बाटो पुगेको छ । ब्रोइलर कुखुराको मासु पुगेको छ । वियर र काकाकोला पुगेको छ । चाउचाउ र कुरकुरे पुगेको छ । तर नयाँ पूस्तालाई के लाग्छ भने गाउँमा केही पनि पुगेको छैन ।
तिनलाई लाग्छ–सबै उतै सहरतिर थुप्रेको छ । छन न त गाउँमा धौ धौ गरी चलिरहेको स्कुल छ । थापना नै सही, स्वास्थ्य चौकी छ । चुनाउ जितेका जनप्रतिनिधिहरू छन् । स्थानीय सरकार छ । पुलिस चौकी र एकाध दर्जन पुलिस छन् । तर नयाँ पुस्ताका नौजवानहरूलाई के लाग्छ भने गाउँमा केही पनि छैन । छ त, सहरमा नै छ । सहरमा नै सबथोक छ ।

नयाँ पुस्तालाई लाग्दो हो गाउँमा तिनकोे सपना फुल्ने माटो छैन । तिनको भविष्य सप्रने हावापानी छैन । गाउँमा बाजे बज्यै र बाआमाहरूको दुखिया जिन्दगी मात्रै छ । तिनका नानीहरूको सुखद भविष्यको संभावना छैन गाउँमा । शायद त्यसैले ती आफ्ना सपना फुलाउने रहर बोकेर गाउँबाट सहर पस्दछन् । सहर तिनका आँखामा त्यस्तो क्षितिज भएर देखा पर्दछ जहाँ जीवनको इन्द्रेनी लागिरहेको हुन्छ ।
अन्त्याँटी, गाउँ झनपछि झन्झन् रित्तिदैं जान्छ ।

त्यसरी नै ऊ पनि गाउँबाट सहर पसेको थियो । सहर पसेपछि देखेको थियो–ऊ जस्तै गाउँबाट झरेका असंख्य नौजवानहरू । ती कोही पढ्न चाहन्थे । कोही रोजगारी चाहन्थे । कोही बालबच्चालाई कथित बोर्डिङ स्कूलमा पढाउन चाहन्थे । बिरालाले पाठापाठी बोकेर हिँडेजस्तै ती सहरमा डेरा सर्दै हिँड्थे । सहरको यन्त्रणा सहन ती बाध्य थिए । सहरको यन्त्रणामा ती अभ्यस्त थिए ।

गाउँ र सहरमा फरक हुँदो रैछ !
गाउँले गाली गर्दै माया गर्दथ्यो । गाउँले दिन्थ्यो ।
सहरले माया गर्दै गाली गर्दछ । सहरले लिन्छ ।

गाउँबाट सहर पसेर संघर्ष गर्दै गरेको उसँग जुलुशको परेडले धरती हल्लाउन भनी एकदिन सहरले उसको जुत्ता माग्यो, खुट्टा माग्यो । कुनै अर्को दिन अधिकारको नाराले आकाश थर्काउन भनी उसको आवाज माग्यो । अझै अर्को दिन आफ्नो सुरक्षार्थ पिस्टोलको ट्रिगर दबाउन उसको चोरऔंला माग्यो ।

गाउँ छोडेपछि आखिर ऊ जोडिएको थियो त सहरसँगै जोडिएको थियो । उसका सपनाहरू कोही कसैसँग जोडिएका थिए् त, सहरसँगै जोडिएका थिए । अब उसलाई चाहेर वा नचाहेर कसैसँग भरोसा थियो त सहरसँग नै थियो । अब उसले केही पाउनु थियो त सहरबाट नै पाउनु थियो । उसले केही खोज्नु थियो त सहरमा नै खोज्नु थियो । गाउँ छोडेपछि अब उसका लागि सहरको विकल्प थिएन नि त !
त्यसैले उसले सहरलाई आफ्नो भरोसिलो जुत्ता दियो जुन जुत्ता उसलाई उसको बाले दिएका थिए । आफ्नो गोडाहरूको सम्पूर्ण ताकत दियो जुन ताकत उसलाई उसकी आमाले आफ्नो छाती निचोरेर दिएकी थिइन् । आफ्नो आवाजसँगै हृदयका सप्पै सप्पै शब्दहरू दियो जुन शब्दहरू उसलाई उसको गाउँको आकाशमा उड्ने चरा, पहाडमा बग्ने छहरा, प्यारा वन जंगल र घरगोठले दिएका थिए ।
उसले पिस्टोलको ट्रिगर दबाउन आफ्नो दाहिने हातको चोर औंला मात्रै होइन, आफ्नो पूरै हात सहरलाई दिएको थियो ।
यसरी उसले सहरलाई भूकम्पमा साथ दियो । कोरोना कालमा साथ दियो । हर विपत्तिमा काँध दियो । हर अप्ठ्यारोमा आँट दियो । गुमाएर आफ्ना अमूल्य समय र सपना हर कथित क्रान्तिमा साथ दियो ।

सहर बाठो छ । चलाख छ । क्यानाम्, बहुतै स्मार्ट छ । सहर कुनै पनि कुरामा पछि पर्ने कुरै हुँदैन । त्यसैले सहरले पनि दियो । दियो उसलाई ।
सहरले पनि नदिने कहाँ हो ? दियो नि !

सहरले उसलाई पछाडि पिठ्यूँमा घातको छुरी दियो । अगाडि पेटमा आघातको रामपुरी दियो । फकाएर दियो । झुक्कयाएर दियो । देखाएरै दियो । बारम्बार दियो । लगातार दियो ।
भोकले बटारिएका उसको आँत त्यसपछि भुइँमा झयो ।

गाउँबाट सहर पसेपछि हर नौजवानको हृदयमा जस्तै उसको हृदयमा पनि सपनाहरू हुर्कदै गरेका थिए । हुर्किंदै गरेका ती सपनाहरूको भ्रूण त्यसपछि उसको हृदयमा नै तुहिए । ती भ्रूणले संसार देख्न पाएनन् । उसका सपनाले उसका उदास आँखाहरूलाई देख्न पाएनन् ।
हो, धेरै कुरा पाउने सपना देखेर गाउँबाट सहर पसेको नौजवानले सहरमा केही पनि पाउँदैन ।
खासमा सहर त्यस्तो साहुकार हो जसले ऋण दिन्छ । ऋण पाउने दुखिया ऋणीले सोंच्छ–त्यो ऋणबाट उसले धेरै थोक गर्नेछ । तर त्यही ऋणको व्याज र व्याजको स्याज तिर्दातिर्दै उसको उमेर सकिन्छ । तैपनि मूल साउँ ज्यूँका त्यूँ बाँकी रहन्छ । साँवा चुक्ताका लागि अन्त्यमा साहुले ऋणीको सम्पूर्ण जायजेठा हात पार्छ । त्यसरी ऋणीको सम्पूर्ण जीवन र श्रीसम्पत्ति सकिन्छ । उसका सारा सपनाहरूको अवसान हुन्छ ।
सपनाका अनेक तानाबाना बुनेर गाउँबाट सहर पस्ने नौजवानहरूले एक दिन के कुरा बुझ्ने नै छन् भने सहरले हर कोहीबाट हर क्षण केही न केही खोसिरहेकै हुन्छ ।
हाम्रा नौजवानहरूले त्यो कुरा बुझ्ने दिन कहिले आउला ?