खोज

नवलपुर, ३० भदौ ।

पूर्वी नवलपरासीमा माछा पालनतर्फ किसानको आकर्षण बढ्दै गएको छ । अघिल्ला वर्षको तुलनामा गत बर्ष व्यावसायिक माछा पोखरीको क्षेत्रफलमा वृद्धि भएको भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र पूर्वी नवलपरासीको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।

मत्य विकास कार्यालयका अनुुसार अनुसार आर्थिक वर्ष २०७६÷०७७ मा जिल्लामा एक सय ८१ हेक्टर क्षेत्रफलमा माछा पालन गरिएको थियो । आर्थिक वर्ष २०७७÷०७८ मा उक्त क्षेत्रफलमा वृद्धि भएर दुई सय १० हेक्टर पुगेको थियो । एक वर्षको अन्तरालमा करिब ३० हेक्टर क्षेत्रफल बृद्धि भएको छ ।

सात सय हेक्टर क्षेत्रफलमा प्राकृतिक पोखरीमै किसानले माछा पालन गर्दै आएका छन् । गत वर्ष कार्यालयको अनुदान मार्फत् ५२ रोपनीमा नयाँ पोखरी विस्तार गरिएको छ । जिल्लामा माछा उत्पादनमा समेत वृद्धि भएको छ । आर्थिक वर्ष २०७६÷०७७ मा आठ सय ९५ मेट्रिक टन उत्पादन भएको थियो भने पछिल्लो आर्थिक वर्ष २०७९÷०८० मा एक हजार ५५५ मेट्रिक टन उत्पादन भएको कार्यालयले जनाएको छ ।

कृषि क्षेत्र अन्तर्गत अन्य व्यवसाय भन्दा माछापालन सुरक्षित र नाफा बढी हुने भएकाले पनि माछा पालनतर्फ कृषकको आकर्षण बढेको हुनसक्ने जनाइएको छ । जिल्लामा कार्यालय स्थापनापछि माछा पालनतर्फ प्रत्यक्ष रुपमा विभिन्न अनुदानका कार्यक्रम समेत उपलब्ध गराएका कारणले समेत माछा पालनमा किसानहरुले रुची देखाएको कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख गोपाल लामिछानेले बताए । यस वर्ष समेत कार्यालयले नयाँ माछा पोखरी निर्माण, पुरानो मर्मत र माछाका भुरामा आवश्यक अनुदान दिने जनाएको छ ।

यहाँका स्थानीय तहले समेत माछा पालन पकेट क्षेत्र घोषणा गरेर विभिन्न अनुदान उपलब्ध गराउँदै आएका छन् । कावासोती र देवचुलीको विभिन्न वडालाई माछा पकेट क्षेत्र घोषणा गरेर विभिन्न अनुदान उपलब्ध गराईदै आएको छ । जिल्लाको कावासोती, देवचुली र मध्यविन्दुमा माछा पालन गर्ने किसानको संख्या बढिरहेको लामिछानेले बताए ।

यसैबीच भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रमा माछाको ल्याव स्थापना गरिने भएको छ । दशैअघि नै ल्याव स्थापना गर्नेगरी कार्य अघि बढाएको भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रले जनाएको छ । कार्यालय हाताभित्र नै ल्याव स्थापना गरिने छ ।

ल्यावका लागि आवश्यक सामग्री खरीद गर्ने क्रममा रहेको छ । अहिले माछा पालनका क्रममा आएका समस्यालाई प्राविधिकहरुले आफ्नो अनुभवको आधारमा समाधान गर्दै आएका छन् । जिल्लामा ल्याव नहुँदा माछापालक किसानलाई समस्या हुँदै आएको थियो । अब भने, जिल्लामा नै ल्याव स्थापना हुने भएपछि माछापालनका क्रममा आउने विभिन्न समस्या समाधान गर्न सहज हुनुका साथै बाहिरबाट आउने माछाको गुणस्तर जाँचमा समेत मद्दत् पुग्ने माछा कृषक ईन्द्रमणि भुसालले बताए ।

बाहिरबाट आउने माछामा फर्मालिनको अत्यधिक प्रयोग हुने गरेको गुनासो आउने गरेको छ । उपभोक्ताले परीक्षण बिना नै उपभोग गर्दै आएका छन् । जसका कारण विभिन्न रोग निम्त्याउने गर्दछ ।

ल्याव स्थापनापछि बाहिरबाट आउने माछाको गुणस्तर जिल्लामा नै परीक्षण गर्न सकिने हँुदा उपभोक्ताको स्वास्थ्यमा पर्न जाने असरलाई पनि कम गर्न सकिने लामिछानेले बताए । यस्तै पोखरीको पानीको गुणस्तर जाँच, माछामा देखिने विभिन्न रोगको जाँच गर्न सकिने र आवश्यक पर्ने औषधी समेत वितरण गरिने भएकाले ल्याव स्थापनापछि जिल्लाका माछापालक किसान लाभान्वित हुने उनले बताए ।