खोज

पाल्पा, ३० साउन । कपाल सेतै फुलेको, अनुहार चाउरी परिसकेको तर पनि जोश र जाँगर तन्नेरी अवस्थाकी रामपुर नगरकी दिल माया उमेरका हिसाबले सात दशक पुरा गरिन् । पचास वर्षदेखि बस्दै आएको आफ्नो घरको लालपूर्जा पाइँदैन कि भन्ने थियो । तर उनले लालपूर्जा प्राप्त गरिन । लालपूर्र्जा पाउँदाको दिन आफूलाई जीवनको सबैभन्दा खुसीको क्षण भएको अनुभव गरिन ।

२०३० सालमा स्थानीय रामतुल्सी मा.वि. सञ्चालनका लागि विद्यालय व्यवस्थापन समितिले वितरण गरेको घडेरी आफूले दाउरा बिक्रीबाट प्राप्त गरेको आम्दानीले खरिद गरेको र सानो घडेरीमा आफू बस्दै आएको रानाले राष्ट्रिय भूमि आयोगबाट केही दिन अगाडि मात्र उक्त जग्गाको लालपूर्जा प्राप्त गरेकी हुन् । राजनैतिक दलहरूले प्रत्येक निर्वाचनमा अव्यवस्थित बसोबास गर्नेहरूका लागि स्थायी लालपूर्जाको नारा सत्तामा जाने मत लिने माध्यम मात्र बनाउँदा यसपटक पनि आशा त थिएन । तर नपत्याएको खोलाले बगाए जस्तै भयो उनले भनिन् ।
रामपुर नगर भित्र संचालित रामतुलसी, दरैटाटी नवदूर्गा आधारभूत विद्यालय संचालनका लागि सार्वजनिक रूपमा रहेको जमिन घडेरीको रूपमा वितरण गरिएको थियो । तत्कालिन समयमा अत्यन्तै न्यून श्रोत र साधन भएकाले विद्यालयको भौतिक पूर्वाधार निर्माण, शिक्षक, कर्मचारीका लागि तलब व्यवस्थापनका लागि घडेरीका रूपमा जमिन बेच्चे प्रचलन भएकाले दरैटाटी मा.वि का प्र.अ सुन्दरप्रसाद देवकोटा बताउँछन । विद्यालय सञ्चालन, स्थापनाका लागि स्थानीय अभिभावकको ठूलो योगदान र लगानी हो तर लालपूर्जाको सवालमा बल्ल न्याय भयो प्र.अ.देबकोटा बताउँछन ।

२०३० सालबाट घडेरी बिक्री वितरण भयो त्यही घडेरीमा गगनचुली महलहरू निर्माण भए । पहिले सामान्य बजार थियो तर अहिले ठूलो बजार भयो तर घरको लालपूर्जा नहुँदा अत्यन्तै समस्या भयो । दशकौं देखिको समस्या गाठोको रूपमा बल्झिएको थियो । बल्ल गाठो फुक्यो स्थानीय देवराज ढकाल बताउँछन । सुकुम्बासी पनि होइन,भूमीहीन पनि होइन तर लालपूर्जा नहुँदा सामाजिक रूपमा पनि आपूm दोस्रो दर्जाको नागरिक जस्तै भएको महसुस थियो तर अब पहिलो दर्जाको नागरिक नै भएको अनुभव भएको स्थानिय मकबुल मिया बताउँछन ।
राष्ट्रिय भूमि आयोगका अध्यक्ष मोहनलाल गैरे भन्दछन जिल्लामा आयोग गठन भएपछि पहिलो पटक रामपुर मै लालपूर्जा वितरण गरियो । यसपटक ७ सय ८३ वटा लालपूर्जा वितरण लक्ष्य राखेकोमा ७ सय २ परिवारलाई वितरण गरियो यसमध्ये ८१ जनाको विविध कारणले पूर्जा वितरण गर्न बाँकी रहेको छ । त्यसमध्ये १२ जनाको राजस्व दाखिल नभएको ४१ वटा निवेदनको श्रीमान वा श्रीमतीको हस्ताक्षर बाँकी रहेको, एक वटाको मुचुल्का नभएको १८ वटाको दोहोरो निवेदन भएको र ९ वटाको निवेदन कार्यविधि अनुरूप नमिलेको कारण रोकीन पुगेको हो ।
आयोगका विज्ञ तथा सदस्य कृष्ण प्रसाद अधिकारीका अनुसार अबका दिनमा तानसेन नगर, रैनादेवी छहरा गाउँपालिकाको अव्यवस्थित बसोबासको पूर्जा वितरणको लागि स्थानीय तहले प्रकृया पुरा गर्न लागेकोले तयारी गरिएको छ । यस लगतै सुकुम्बासी, भूमिहीन दलितका लागि लालपूर्जा वितरण गरिने छ । रामपुर नगरको वडा नं. ५, ६, ७ मा लालपूर्जा वितरणको क्रममा ११ करोड, ७७ लाख, ५३ हजार, ५ सय ५२ रूपैयाँ राजस्व संकलन भएको आयोगले जनाएको छ ।

बसोबास गर्नका लागि विद्यालयद्वारा वितरित घडेरीमा वर्षौंदेखि बसोबास गरेका माथागढीको कसेनीमा ठूलो सख्याका स्थानीयहरू लालपूर्जाको पखाईमा बसेका छन । स्थानीय दिब्यज्योती मावि संचालनका लागि घडेरीका रूपमा जमिन बिक्री गरिएको थियो । यस क्षेत्रका स्थानीय लालपूर्जाको पखाईमा रहेको निवर्तमान वडाध्यक्ष दिपक थापा बताउँछन ।