खोज

सुनवल, १५ असार   सरावल वडा नम्बर—२ बस्ने रामशरण तेली उमेरले २५ वर्ष नाघे, हातमा सीप भएपनि नागरिकता नभएकै कारण जागिर नपाउदा तेलीले परिवारको जिविकोपार्जन गर्न ज्याला मजदुरी गर्दे आएका छन् । मजदुरी गर्दा थाकेका तेलीले केहि गर्नुपर्छ भन्ने सोचका साथ जेसिबि चलाउन सिके तर राम्रो आम्दानी गर्न वा सीप सिकेर बिदेश जान पनि उनलाई नागरिकता बाधक बन्यो । उनले अब नागरिकता पाउने आश पनि मारिसकेका थिए तर जब जन्मसिद्धको नागरिकता पाएका आमााबाबुका सन्तानले पनि नागरिकता पाउने थाहा पाएपछि तेली बिहान दशै बजे जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा आए । लामो लाईनको प्रतिक्षा बिच उनले दिउँसो नागरिकताको प्रमाणपत्र पाए । नागरिकतको प्रमाण पत्र बुभ्mदै गर्दा तेली भक्कानिए ।
पाल्हीनन्दन मुडेराका सन्जित हरिजन पनि नागरिकता नहुदा उच्च शिक्षाको अध्ययन बाट समेत बन्चित भएका थिए । नयाँ व्यवस्था संगै नागरिकता पाएपछि हरिजनले जिवननै फेरिएको जस्तो महससु भएको बताए । नागरिकताकै कारण विभिन्न अवसरबाट बन्चित भएका हरिजनलाई अब जिवनमा केहि गर्छु भन्ने आँट पलाएको छ । ‘अब नागरिकता बन्यो, धेरै पढ्न पनि पाईएन् अब राहदानी बनाएर बिदेश जान्छु ।’—हरिजनले भने । नयाँ व्यवस्था लागु भएपछि पहिलो नागरिकता लिएका सुनवलका १९ वर्षिय धनराज कानुले नागरिकता नबन्ने चिन्ताले आफु मानसिक तनावमा परिरहेको बेला ठिक नागरिकता पाईने निर्णयले निकै खुसि भएको सुनाए । त्यसैले पहिलो दिननै बुवालाई लिएर नागरिकता बनाउन आएको उनले बताए ।
सर्वोच्च अदालतको आदेशसंगै जन्मसिद्धका सन्तानले पनि वंशजको नागरिकता लिने बाटो खुलेको हो । शंसोधित नागरिकता ऐन अनुसार अहिले धमाधम जन्मसिद्धका आमावुवाका सन्तानले नागरिकताको प्रमाणपत्र पाईरहेका छन् ।
नागरिकताको प्रमाण पत्र पाएपछि जिल्ला प्रशासन परिसरमा युवाहरुले अबिल जात्रानै गर्ने गरेका छन् । आमाबाबुमा पनि खुसिको सन्चार भएको छ । पाल्हीनन्दनमा अभिभावक सुरज मुसहरले छोराको नागरिकता नहुदा जिवन यस्तै दुखमा मात्रै कट्ने हो कि भन्ने चिन्ता थियो तर अब आशा पालाएको बताए । अब त केहि नभए पार्सपोर्ट बनाएर विदेश त पठाउन सक्छु ६० वर्षिय मुसहरले भने ।
नागरिकता लिनेको चाप बढेपछि बिदाको दिन पनि कार्यालय संञ्चालन गरेर नागरिकता वितरण गर्दे आएको छ । भिड बढेपछि जिल्ला प्रशासन कार्यालयले टोकन प्रणाली अनुसार जन्मसिद्धको आधारमा दैनिक एक सय जनालाई नयाँ नागरिकता वितरण गरिरहेको सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रकाश देवकोटाले जानकारी दिए । ८० जनाको दैनिक टोकन बाड्दै आएका छौ तर दैनिक सय जना जतिले नयाँ व्यवस्था अनुसार नागरिकता पाउदै आएका छन् देवकोटाले भने ।
नवलपरासीमा जन्मका आधारमा नागरिकता पाएका अभिभावकको संख्या ८ हजार १ सय ३० रहेको छ। उक्त संख्याका आधारमा अब २० हजार बढी सन्तानले बंशजको नागरिकता पाउने अनुमान गरिएको छ । तर कर्मचारी अभावका कारण वितरणमा भने ढिलाई हुने भएकाले थप कर्मचारीको व्यवस्था गर्न संघिय सरकारको ध्यानआर्कषण गराईएको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी विश्वप्रकाश अर्यालले जिल्ला कारागार लगायतका कार्यालयबाट केही कर्मचारीको व्यवस्था गरेर नागरिकता वितरण गरिदै आएको बताए ।