खोज

चन्द्रौटा (कपिलवस्तु), असार ।   एउटा किसान कृषिमा भविष्य खोज्दै लाखौं लगानी गर्छ । थोरै आम्दानी गर्ने, आफनो जीविकोपार्जन गर्ने सपना बुनेको हुन्छ । योसंगै देशको आर्थिक समृद्धिमा टेवा पुगोस भन्ने चाहन्छ । त्यतिमात्र नभएर असिमित सपनासमेत सजाएको हुन्छ । यस्ता किसानको सपना एकदिन माटोमा विलिन हुँदा त्यतिबेला कसको मन न रोला र ? लाखौं लगानी, बषौंको परिश्रम । कृषकको पीडा ‘बालुवामा पानी खनाउनु’ भन्ने उखान जस्तै सावित हुनु विडम्बना नै भन्नुपर्छ । सिँचाईलाई पानी छैन, ठुलो भएपछि चोरको विगविगी छ । रातभरि चौकीदार बस्न सकिँदैन भन्दै बिक्री गर्न योग्य केरा रातरात चोरी हुने गरेको कृषक ललिसरा घर्ती मगरले सुनाइन् । जिल्लाको विजयनगर गाउँपालिका–६, थरौली घर भएकी उनी विगत दुई बर्षदेखि केरा खेती गर्दै आएकी बताउँछिन् । पछिल्लो समय कृषकले ८ कठ्ठामा लगाएको केरा खेतीमा आगो लगाएकी छन् । करिब चार लाख लगानी गरि लगाइएको सात सय केराको बोट आगो लगाएर नष्ट गरिएको छ । केरा चोरी हुने समस्या र अर्कोतिर खेतीका लागि सिँचाइको व्यवस्था नभए पछि आगो लगाएर उनले आक्रोश पोखिन ।
कृषक मगरले भनिन्, ‘केरा फलेको हुन्छ, बिहान व्यापारी आउने बेलामा बोटमा केरा नै हुँदैन ।’— उनले भने । सिँचाइ गर्नलाई पानी अभाव हुदाहुदै धेरै मेहनत गर्दा पनि उत्पादन लिनेबेला चोरीको समस्या झेल्नुपरेको उनले दुखेसो गरिन । ‘अब केरा खेती मासेर धान लगाउनका लागि आगो लगाएकी छु ।’—उनले भनिन । पहिलो खेती राम्रो भएपछि उनि हौसिएर केरा खेतीमा आर्कषित भईन । भैरहवाबाट आएका केही व्यापारीको आग्रहमा ‘जी नाइन’ जातको ७ सय केराको बोट उनले लगाईन । यो खेतीबाट मनग्ये आम्दानी हुने देखेपछि उनले २०७८ फागुनदेखि सुरु गरेकी थिइन् । पहिलो सिजनमा करिब ३० हजार रुपियाँको केरा बिक्री गरेको उनी बताउँछिन् । पछिल्लो समय केरा चोरी भएका कारण आम्दानी कम भएको उनको भनाइ छ । भूमिहीन सुकुम्बासी भएकोले घर नजिकै रहेको खाली वन क्षेत्रमा लालसरीले केरा खेती गरेकी थिइन् ।
यता गाउँपालिका अध्यक्ष गोपाल बहादुर थापाले कृषकले भोगेका समस्या समाधानका पहल गरिने बताए । कृषिका लागि पालिकाले योजना बनाउने जनाउँदै पीडित कृषकसँग भेटघाट गरी निकासका लागि अघि बढ्ने उनले बताए । गाउँपालिकाका कृषि शाखा अधिकृत राम सुन्दर मालीले के कति क्षति भएको अनुगमन गरि क्षतिपूर्तिको सिफारिस गर्ने आश्वासन दिए । कृषकलाई कृषि क्षेत्रमा प्रोत्साहन हुने खालका कार्यक्रम ल्याएर समस्या समाधान गर्ने तर्फ गम्भीर हुने अधिकृत मालीले जानकारी दिए ।