खोज

बुटवल, १७ जेठ ।

खाने मखलाई जुगाले छेक्दैन भने झै पढ्नको लागि पनि उमेरले रोक्दैन । नवलपरासी जिल्लाको सुनवल नगरपालिका घर भएकी ५० वर्षीय तिरमाया काफ्ले अहिले कक्षामा ४ मा अध्ययन गर्छिन् । उनी अहिले बिहान घरको काम सकेर १० बजे विद्यालय प्रवेश गर्छिन् । सानो हुँदा औपचारिक शिक्षाबाट बञ्चित भएकी काफ्लेको पढ्ने रहर जाग्यो र उनी फेरि पढ्न सुरु गरेकी छन् । ४ सन्तानकी आमा बनिसकेकी काफ्लेले बिहे नहुदैँ ३ कक्षा पढेको र १६ बर्षमै बिहे भएर पढ्न पाईएन भन्दै अहिले कक्षा ४ मा भर्ना भएको बताउँछिन् ।

उनका ४ सन्तान मध्ये २ बटा छोराहरु बैदेशिक रोजगारको लागि ( कोरिया ) मा रहेका छन् भने स्नातकोत्तर पास गरेका २ छोरीहरुको पनि बिहे भएर बच्चा जन्मिसकेका छन् । काफ्ले अहिले हजुरआमा बनिसकेकी छन् । तर पनि उनलाई ओैपचारिक शिक्षा लिनको लागि न त उमेरले नै छेक्यो न समाजले । उनी भन्छिन्–“हाम्रो गाउँ स्याङ्जामा छोराले पढ्नै पर्छ र छोरीलाई पढाउने चलन कम थियो । छोरीले घरबार वस्तुभाउ हेर्दाहेर्दै पढ्ने चाहना रहरमै सीमित रह्यो । बल्लतल्ल ३ कक्षा पढें, अक्षर चिन्ने र नाम लेख्ने सम्म मौका मिल्यो । अहिले महिला समता महिला विद्यालय भएकै कारण मेरो पढ्ने चाहना बर्षौपछि पूरा भयो । अब त पढेर धेरै जान्ने भए समाजसेवी नै बन्छु ।”

यी त एक उदाहरण पात्र मात्रै हुन् । हाम्रो समाजमा महिला भएर जन्मिएकै कारण शिक्षाबाट वञ्चित हुनु परेको छ । अब शिक्षाबाट गरिव महिला जो कोही पनि बञ्चित हुन नपरोस् भन्ने उद्देश्यले पश्चिम नवलपरासी जिल्लाको सुनवल नगरपालिकाले निःशुल्क महिला विद्यालय सञ्चालनमा ल्याएको छ । औपचारिक शिक्षाबाट बञ्चित भएका महिलाहरूलाई लक्षित गर्दै लुम्बिनी समता महिला विद्यालय सञ्चालनमा ल्याएको हो । कक्षा ४ देखि कक्षा १० सम्म पठनपाठन हुने विद्यालयमा विहान ११ बजेदेखि दिउँसो ३ बजेसम्म कक्षा सञ्चालन हुन्छन् ।

‘पढ्ने रहर भएका तर विभिन्न कारणले अध्ययन गर्न नपाएका महिला दिदी बहिनीलाई विहान घरको काम सकेर दिउँसोको समयमा अध्ययन गर्नका लागि महिला विद्यालय प्रभावकारी हुने र ‘प्रविधिको जमानामा पुस्तकको ज्ञानसंगै नयाँ विषयवस्तु सिक्नका लागि पनि प्रेरित गर्ने भएको कारण विद्यालय संचालनमा ल्याईएको सुनवल नगरपालिकाका प्रमुख विमला अर्यालले बताउँछिन् ।

गाउँमा नै पढ्ने महिला विद्यालय संचालनमा आएपछि रहर हुँदाहँुदै पनि पढ्न नपाएका महिला हर्षित भएका छन् । विद्यालय सञ्चालनमा आएसंगै महिला भर्ना हुने क्रम जारी छ । बुढेसकालमा कसरी पढ्ने, आफुभन्दा सानाले के भन्लान् समाजले के सोच्ला भन्ने सोचले विद्यालय आउन नखोजेका महिला अहिले विस्तारै खुल्न थालेको र भर्ना हुने क्रम जारी रहेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक हुमनाथ सुवेदीले बताए ।

विद्यालयमा सबै भन्दा जेष्ठ सदस्य ७६ वर्षीया शान्ति श्रेष्ठ अध्ययनका लागि भर्ना भएपछि अन्य महिलामा पनि उत्साह थपिएको छ । उक्त विद्यालयमा १ सय ८० जना महिला अध्ययनका लागि भर्ना भएका छन् ।