खोज

बुटवल,  फागुन- सैनामैना फुलबारीकी १४ वर्षिय सीता ज्ञवालीलाई झारफुकको क्रममा यातना दिएर मृत्यु भएको आठ दिन बित्यो । घरमा एक्ली आमा लिला ज्ञवाली छिन् । माईत आएकी छोरी र उनको बच्चासंग उनि रुदै बसेकी छिन । मलामी गएका धेरै प्रहरी हिरासतमा परेपछि छरछिमेकहरुबाट यो घर टाढिएको छ । यो घटनासंगै मृतक ज्ञवालीको परिवार समाजमा एक्लो भएको छ । ‘घरमा सबै तिरबाट एक्लो भईयो ।’–उनले रुदै थपिन –‘दैवबाट एक्लो पार्यो तेत्रो भएकी छोरीलाई गुमाउनुपर्यो अर्कोतर्फ गाउछिमेकी आउने बाटो हरायो । हामी त बाच्न भन्दा परिवार नै मर्न बेस भयो ।’ उनी रुदै भन्छिन । छरछिमेकीले उनिहरुलाई बाटैबाट आखा तारेर हिडेका छन । फागुन २० गते शनिबार झारफुकको क्रममा यातनाको कारण सीताको मृत्यु भयो । उनको परिवारहरु मिलेर रातारात अत्येष्ठी गरे । दुई दिनपछि यातना दिएको भिडियो सार्वजनिक भयो । योसंगै प्रहरीको अनुसन्धानको क्रममा उपचार गर्ने माता, माताको परिवार, मृतकको बुबा ताराप्रसाद ज्ञवाली, मृतकका मामा ईश्वरी पोखरेलसहित मलामी जाने १८ जना थुनामा छन । १० जना तारेकमा छन । छोरीको मृत्युको पिडामा थप पिडामा उनि छिन । श्रीमान, भाई थुनामा छन भने छरछिमेकहरु हेर्दैनन ।

घटना यस्तो थियो
सैनामैना नगरपालिका वडा नं १० का स्थाई बसोबासी बुबा ताराप्रसाद ज्ञवाली, आमा लिला ज्ञवालीका ३ छोरी र १ छोरा थिए । त्यसमध्ये दुई छोरीहरुको बिबाह भैसकेको थियो ।
१४ वर्षिय सीता ज्ञवाली कान्छी छोरी थिईन । उनि सालझण्डी माबिमा ९ कक्षामा पढ्थिन । सीतालाई केही दिनदेखी कान दुख्ने, जरो आउने समस्या भएको थियो । शुक्रबार र शनिबार दुई दिन लगातार सालझण्डीकै क्लिनिकमा लगेर उनको आमाले उपचार गराईन । बाबू मेडिकल हलमा शनिबार पिसाब, रगत जाच गरि दिउसो स्लाईन चढाएर उपचार पछि केही निको लागेपछि घर फर्किएका थिए । थप केही समस्या भए भोली बुटवल लैजानु भनेर क्लिनिकमा समेत जानकारी दिएको आमाले बताउछिन । भैरहवा सोयाबिन फैक्ट्रिमा कार्यरत बुबा ताराप्रसाद ज्ञवाली कामबाट फर्किए । खानपिन गरेर रातीको समयमा फेरि दुखाईले च्यापेपछि छोरीलाई अटोमा राखेर माताकोमा देखाउन पुगेका थिए ।

घटनास्थल माताको घर सैनामैना वडा नं १० बेमटेनी टोल र मृतक ज्ञवालीको घर फुलबारी टोलको दुरी बढीमा डेढ किलोमिटरको दुरीमा छ । माताले शुरुमा पानीले छ्यापिन, पहेलो अक्षेता हानिन । दिनभरि ग्लुकोज चढाएर कमजोर भएकी छोरीलाई यातना दिएको देखेर आमाले रोक्न खोजिन । यतीबेला माताको बुबाआमाले सम्झाउन लागे । यो सबै यातना छोरीमाथि लागेको बोक्सीलाई हो । छोरीलाई केही हुदैन भन्न थाले । ‘जति पिटेपनि छोरीलाई दुख्दैन, बोक्सीलाई दुख्छ भनेर माताले पिट्न थालिन ।’–रुदै मृतककी आमाले भनिन । माताले बोक्सी नचाएर देखाउछु भन्दै त्यसको भिडियो समेत खिच्न मृतककी मामालाई भनिन ।
सैनामैना नगरपालिका वडा नं १० को बेमटेनीकी २२ वर्षिय अविवाहित संज्ञा रेश्मी माता भएको धेरै लामोसमय भएको थिएन । प्लस टुमा शिक्षा शास्त्र अध्ययन गरेकी उनलाई केही समयदेखि माता उत्रने गरेको छिमेकीहरु बताउछन । छरछिमेकमा बच्चाहरुलाई जरो आउने, हात हेर्ने, झारफुक गरेर ठिक बनाउने उनको दैनिक थियो । अगाडी सानो कच्ची काठको घरमा उनको पुजा कोठा छ । जहा बिहान पुजापाठबाट उनको दैनिकी शुरु हुने गथ्र्यो ।
एक कान दुई कान हुदै उनको प्रचार भयो । घरमा हात हेराउन र झारफुक गर्न आउनेको भिड लाग्ने थाल्यो । उनि आफनो सबै काम छोडेर यही काममा ब्यस्त भईन । सोही क्रममा शनिबार राती यस्तो घटना भएको थियो ।

मृतकको मामाले फोन गरेर बोलाएका आफन्त समेत थुनामा

राती १० बजे बालिकाको मृत्युपछि मामा ईश्वरी पोखरेलले फोन घुमाउन थाले । भान्जीको अन्त्येष्ठी गर्न आफना आफन्त नाता खोजे । यही क्रममा शान्ति टोल सालघारीकी ५० वर्षिय कमला पोखरेललाई उनले फोन गरे । एक्लै भएको र भान्जीको अन्त्येठी गर्न समस्या भएको बताएसंगै अत्तालिएर कमला हिड्ने तयारी गरिन । रातीको समय बाटोमा एक्लै जानसमस्या भएपछि उनले छिमकी विष्णु पोखरेललाई छोडिदिन आग्रह गरिन । परिक्षाको तयारीमा रहेको विष्णु पोखरेल अबेरसम्म आफनो तयारीमा थिए ।
कमलाको आग्रहमा उनी बाईक निकालेर छोड्न गए । बालिकाको लास बाटामा राखेर भिड भएको ठाउमा पुगेर कमलाले आवश्यक जानकारी लिईन । केही बेरमा कमला र विष्णु घटना बुझेर घरतिर लागे । अनुसन्धानका क्रममा प्रहरीले अहिले दुबैलाई हिरासतमा राखेको छ । यही टोलमा मृतकका मामा इश्वर बस्ने हुदा पनि उनले टोलका साथीभाईलाई बोलाए । अहिले घटना घटेपछि फोन गरेर बोलाएका कारण शान्तिटोल सालघारीका ८ जना अनुसन्धानमा तानिएका छन । घटनाको ६ दिनपछि प्रहरीले घटनामा जोडिएका दुई दर्जन बढी स्थानियलाई पक्राउ पुर्जि जारी गरि गरेको छ । यसबाट समुदायमा त्रास फैलिएको विष्णुका बुबा प्रकाश पोखरेलले रुदै भने । आफनो परिक्षाको तयारीमा रहेको छोरा सहयोग गर्दा प्रहरी हिरासतमा परेको दुखेसो गर्छन ।

सैनामैना नगरपालिका वडा नं १० का वडाअध्यक्ष कृष्ण प्रसाद घिमिरे आफनो वडामा अकल्पनीय घटना भएको बताउछन । घटना लगतै कार्यालयमा कुनै पक्ष उजुरी नआएको भन्दै उनले मृतकको बाआमा, मामा, लामा गर्ने बैनी बुबाआमाले घटनाको भिडियो बाहिर आएपछि एकाएक घटना बाहिरिएको बताए । हात हेराउने लामाले आफैले भिडियो गर्न भनेको पाईएको भन्दै उनले मन्दिरभित्रको कोठामा घटनापछि मृतकको मामाले फोन गरेर बोलाएका छिमेकीहरुलाई प्रहरीले अनुसन्धानको नाममा हिरासतमा राखिदा केही समस्या भएको बताए । यसको राम्रो छानबिन हुनुपर्ने उनले बताए । सामाजिक मर्यादा र परम्परा अनुसार समाजमा घटेका घटनामा छिमेकीहरु मलामी जादा प्रहरी अनुसन्धानमा परेको उनि बताउछन ।
इलाका प्रहरी कार्यालय बुटवलका प्रहरी नायव उपरिक्षक दान बहादुर थापा भने यो घटनामा कानुनी उपचार अघि बढेको बताउछन । घटनाको विषयबारे अदालतबाट अनुमति लिई अनुसन्धान अघि बढेको उनले बताए । प्रहरी अनुसन्धानमा सबैबाट सहयोग जरुरी रहने भन्दै उनले कानुनी प्रक्रियालाई अवरोध नगर्न समेत सुझाव दिए । सामाजिक रुपमा रहेका बिकृति र बिसंगतिका घटनाबारे स्थानिय जनप्रतिनिधिहरु सचेतना कार्यक्रमलाई अघि बढाउन जरुरी देखिएको उनले बताए ।