खोज

 अर्घाखाँची, माघ – शितगंगा नगरपालिकाले गाउ“मा पुगेर गर्भवती महिलाको स्वास्थ्य परीक्षण गरेको छ । भौगोलिक जटिलताका कारण स्वास्थ्य संस्थामा पुग्न असहज भएकाले घरैपिच्छे गभर्वती खोजेर स्वास्थ्य जा“च, खानपान र आवश्यक परामर्श गरेको हो । नगरको १४ वटै वडाको गाउ“मा जनप्रतिनिधि, चिकित्सक सहितको स्वास्थ्यकर्मीको टोलीले २ सय १० जना गर्भवतीको जाँच गरेको छ ।

शितगंगा नगरपालिका–१ सुवर्णखालकी सरस्वती पौडेल आठ महिनाकी गर्भवती छिन् । उनको स्वास्थ्य परीक्षण गर्न भिडियो एक्सरे बोकेर घरमै चिकित्सक सहित स्वास्थ्यकर्मी र जनप्रतिनिधि आउ“दा दंग परिन । यसअघि एक पटक बुटवल र चार पटक स्थानीय स्वास्थ्यचौकीमा पुगेर स्वास्थ्य जा“च गराएकी थिइन । छैठौं पटक स्वास्थ्यकर्मी घरमै आएर जा“च गरिदिए । ९ महिनासम्म आठ पटक जाँच गर्नुपर्ने उनलाई जानकारी छ ।
‘घरमै आएर निःशुल्क स्वास्थ्य परीक्षण गरेर आवश्यक सरसल्लाह, खानेकुरा खाने तरिका सिकाउ“दा धेरै खुसी लाग्यो,’ उनले भनिन, ‘यो निरन्तरता होस् । सा“च्चै सरकार भएको महसुश भयो । एक पटक मात्रै आएर हु“दैन, फेरी पनि आउनुपर्छ ।’
गाउ“मा पैसा नभएर धेरै गर्भवती स्वास्थ्य परीक्षण गर्न पनि जान सकेका छैनन् र गर्भवतीको स्वास्थ्य जस्तो संवेदनशीलमा जनप्रतिनिधि चिकित्सक बोकेर घरमै आउनु राम्रो काम भएको बताइन ।
‘डाक्टर सहित स्वास्थ्यकर्मी गाउ“मै टुप्लुक्क आएर तपाई गर्भवतीको स्वास्थ्य जा“च गर्न आएका हौं, भन्दा अचम्मै लाग्यो,’ स्थानीय जानका पौडेलले, ‘गर्भवती महिला हर्षित भए । जा“चस“गै पेटमा रहेको बच्चा र आमालाई स्वास्थ्य सम्बन्धी शिक्षा दि“दा जोखिमबाट जोगिने कुरा थाहा पाइयो ।’
गर्भवती महिलाले नियमित स्वास्थ्य परीक्षण गर्नुपर्छ भनेर सुचना जारी गरेको छ । तर, आर्थिक अवस्था कमजोर भएकै कारण धेरै महिलाले जा“च गर्नबाट वञ्चित छन् । आमा र बच्चाको स्वास्थ्य स्वस्थ राख्न खानुपर्ने खानाहरु पनि चिकित्सकले खान सल्लाह दिएको उनले बताइन । गर्भवती र अल्ट्रासाउण्ड गर्नकै लागि सन्धिखर्क, ठाडा, बुटवल र कपिलवस्तु रकम खर्च धाउनुपर्ने बाध्यता छ । अब निरन्तर सधै घरमै पुगेर गर्भवती जा“च गर्न चिकित्सक आइरहनुपर्ने उनले बताइन ।
यसरी गाउ“मा प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र ठाडाका डा. शुभेच्छा शर्मा, नर्स सृजना घिमिरे र स्वास्थ्यकर्मी दामोदर ढकाल, लक्ष्मण पाण्डे लगायतको टोली भिडियो एक्सरे मेसिन, औषधि बोकेर पुगेका हुन ।

नगरको १४ वडामा २ सय १० जना गर्भवतीको स्वास्थ्य जा“च गाउ“मै पुगेर गरिएको नर्स सृजना घिमिरेले बताइन । ‘हामीले गर्भवतीको स्वास्थ्य जा“जस“गै अवस्थाको बारेमा पनि भन्छौं, तीन÷तीन महिनामा भिडियो एक्सरे, प्लोअप गर्नेबारे सल्लाह दिएका छौं’ घिमिरेले भनिन, ‘अहिलेसम्म तुरुन्तै बुटवल जानुपर्ने अवस्थामा गर्भवती छैनन् । केही सामान्य र केहीले नियमित भिडियो एक्सरे गर्नुपर्ने छन् ।’ उनीहरुलाई चाउचाउ सहित जंगफुट खानु हु“दैन भनेको उनले बताइन । पोषणतत्तव माछामासु, अण्डा, दूध,दही, फलफुल, भटमास लगायतका खानेकुरा खान सल्लाह दि“दै हि“डेको उनले बताइन । गाउ“मै उत्पादन भएका खाद्यवस्तु र तरकारी खान सल्लाह दिएका छौं, उनले भनिन ।
चिकित्सक सहित शितगंगा नगरप्रमुख छविलाल पौडेल, उपप्रमुख गिता भाट, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत भविन्द्र खनाल सहित सम्बन्धित वडाका वडाध्यक्ष सहित जनप्रतिनिधि र स्वास्थ्यकर्मीको टोली यतिबेला गाउ“मा गर्भवती खोज्दै हिडेका थिए ।
‘गरिबीका कारण नियमित स्वास्थ्य जा“च गराउन नपाएर गर्भवतीको अकालमै ज्यान जाने खतरा नहोस, बच्चाको स्वास्थ्य नबिग्रियोस् र राम्रो होस् भनेर गर्भवती खोज्दै गाउ“ पुगेका हौंं,’ नगर उपप्रमुख गिता भाट्ले भनिन् ।
शितगंगा नगरका अधिकांश वडा भौगोलिक जटिलता, आर्थिक अभावका कारणले समस्या भएको छ । कतिपय गर्भवतीको मृत्यु भएको गुनासो पनि आयो । कोही पनि गर्भवती स्वास्थ्य सेवा अभावका कारण मृत्युबाट जोगाउन गाउ“ हिडेको उनले बताइन । यो कार्यक्रम नगरपालिकाले नियमित सञ्चालन गरिने उनले बताइन ।