खोज

दाङ, २६ मङ्सिर ।

दाङमा महिलामाथि हुने हिंसाका घटना बढिरहेका छन् । दैनिक रुपमा हिंसाका घटना हुने गरेको प्रहरीको तथ्यांकले देखाएको छ । दाङमा पाँच महिनामा २ सय ७६ घटना दर्ता भएको प्रहरीले जनाएको छ ।

घरेलु ंिहंसा, बालविवाह, यौन दुराचारका घटना पनि उत्तिकै मात्रामा हुने गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय दाङकी प्रहरी निरिक्षक मिरा खड्काले बताइन् । दाङको २०७७–०७८ देखि चालु आर्थिक वर्षमा घरेलु हिंसा पीडित ३ हजार ३ सय जना महिलाले प्रहरीमा उजुरी दर्ता गराएका छन् । सो अवधिमा घरेलु हिंसाका घटनामा सरदर दैनिक २ देखि ५ जना महिला न्यायको लागि प्रहरीकहाँ पुग्ने गरेका छन् । यसरी घटना बढ्नुले समाजमा अपराधकै दर बढेको र त्यससँगै प्रहरीमा उजुरी दिने प्रचलन बढ्नुले पनि संख्या थपिएको प्रहरीको तर्क छ ।

जिल्ला प्रहरी कार्यालय दाङको तथ्यांक अनुसार, आर्थिक वर्ष २०७७–०७८ मा सबै प्रकारका ८ सय ९२ वटा अपराधका घटना भएका छन् । जसमा सबैभन्दा धेरै आत्महत्या १ सय १० वटा रहेको छ । त्यसपछि जबरजस्ती करणी रहेको प्रहरी नायव उपरीक्षक गौतमले बताए । उनका अनुसार, जबरजस्ती करणी ८१ वटा रहेको छ । बहुविवाह ४० वटा रहेको छ भने बोक्सी आरोप ५, बालयौन दुराचार ७, जबरजस्ती करणी उद्योगका १९ लगायतका घटना भएका छन् ।

आर्थिक वर्ष २०७८–०७९ पनि ८ ससय ८ वटा अपराधका घटना भएका छन् । जसमा सबैभन्दा धेरै जबरजस्ती करणी रहेको छ । अघिल्लो वर्ष जबरजस्ती करणीका ८३ वटा घटना हुँदा जबरजस्ती करणी उद्योगका २९ वटा बहुविवाहका ४२ वटा घटना भएको प्रहरीको उजुरी परेको छ । यस्तै, बोक्सी आरोप ५, मानव बेचबिखन २, बाल यौनदुराचार ३, शरीर बन्धन १ वटालगायत अपराधका घटना भएका छन् ।

चालु आर्थिक वर्षको साउनदेखि मंसीरसम्म दाङमा २ सय ७६ वटा अपराधका घटना भएको प्रहरीको तथ्यांकले देखाएको छ । जसमा सबैभन्दा धेरै जबरजस्ती करणीको रहेको छ । पाँच महिनाको अवधिमा मात्रै दाङमा ३३ वटा जबरजस्ती करणीको घटना भएको छ । बहुविवाहको १४, जबरजस्ती करणी उद्योगको ५, बालयौन दुराचारको ६ वटा घटना हुँदा आत्महत्याको २० वटा घटना भएको छ ।

बलात्कार लगायतका घटना तथा महिला हिंसाका घटना बढ्नुमा बढ्दो सामाजिक संजालको दुरुपयोग, लागू औषध र सचेतना कारक रहेको प्रहरीको भनाई छ । महिलाविरुद्ध हुने विभेद, हिंसा र बहिष्करणले मानव मर्यादा, समानता, सम्मान र सिद्धान्तहरूको उल्लंघन गरेको अधिकारकर्मीहरको भनाई छ । लैङ्गिकताका आधारमा राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, भौतिक सुरक्षा र आत्मसम्मानपूर्वक जीवन व्यतित गर्न सृजना गरिने अवरोधका घटना पछिल्लो दशकमा बढेर गएको अभिलेखले देखाएको छ ।

समाजमा अहिले पनि बोक्सीको आरोपमा गरिने हिंसा, यौन दुरव्यवहार, जबरजस्ती यौन सम्बन्ध, हाड नाताकरणी, कार्यस्थलमा यौन दुरव्यवहार, दाइजो र सम्पत्तिको कारण हिंसाहत्या, गर्भावस्थामा लिङ्ग छनौट गरी गरिने भु्रण हत्या, शारीरिक दुरव्यवहार, बालविवाह, वैवाहिक बलात्कार, एकल महिला र वृद्ध महिलालाई हेला, भेदभाव र परम्परागत प्रथाका कारणले गरिने हिंसाबाट महिलाहरू निकै पीडित बनेका छन् ।

नेपालको संविधानको धारा ३८ को उपधारा ३० ले महिलाविरुद्ध धार्मिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, परम्परा, प्रचलन वा अन्य कुनै पनि आधारमा शारीरिक, मानसिक, यौनजन्य, मनोवैज्ञानिक वा अन्य कुनै किसिमका हिंसाजन्य कार्य वा शोषण गर्न नपाइने कुरा उल्लेख छ । महिलामाथि हुने घरेलु हिंसा नियन्त्रण कसुर सजाय ऐन २०६६, बोक्साबोक्सीको आरोप कसुर सजाय सम्वन्धमा ऐन २०७४ जारी भई लागू भएको छ । स्थानीय तहमा रहेको न्यायिक समितिमा पनि घरेलु हिंसाका उजुरी पर्ने गरेका छन् ।